به گزارش خبرنگار مهر، دانش آموزان تا چه میزان از آسیب‌های اجتماعی به دور هستند؟ مدارس چقدر توانسته‌اند بستر امنی برای پیشگیری از اسیب های اجتماعی باشند؟
یکی از موضوعاتی که همواره در میان کنشگران اجتماعی و فعالان نظام تعلیم و تربیت مطرح بوده؛ موضوع پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در میان نوجوانان با مشارکت فعال مدرسه و وزارت آموزش و پرورش است.
در این مسیر عملیاتی گسترده با عنوان نماد (نظام مراقبت‌های اجتماعی دانش آموزان) طراحی و اجرای آن آغاز شد. طرحی با مشارکت نهادهایی همچون نیروی انتظامی، بهزیستی، ستاد مبارزه با مواد مخدر، وزارت کشور و …
برنامه نظام مراقبت اجتماعی دانش آموزان (نماد) مجموعه‌ای نظام یافته از خدمات و برنامه‌هایی است که به منظور مراقبت از دانش‌آموزان در برابر رفتارهای پرخطر، از طریق مداخله به موقع و مؤثر شامل آموزش، توانمندسازی، غربالگری و حمایت‌های روانی اجتماعی، انجام می‌شود و این برنامه به عنوان یکی از طرح‌های تحولی و فوق‌العاده شناخته می‌شود.
می‌توان گفت سال تحصیلی جاری دومین سالی است که نماد به صورت میدانی در سطح مدارس کشور در حال اجرا است تا جایی که مرتضی کریمی قائم مقام اداره کل فرهنگی، هنری، اردوها و فضاهای پرورشی وزارت آموزش و پرورش گفته بود که برای سال تحصیلی جاری در طرح نماد ۶ میلیون دانش‌آموز غربالگری شدند.
اگر دانش آموزی به خوبی امکانات ورزشی در مدرسه داشته باشد یا به عنوان مثال اگر استخر برای دانش آموزان در نظر گرفتیم که شنا کنند؛ دیگر سمت آسیب‌های اجتماعی نمی‌رود. با این حال نمی‌توان بر این مساله تاکید نکرد که همچنان نوجوانان در معرض بسیاری از آسیب‌های اجتماعی هستند؛ کمبود فضای ورزشی و نبود اوقات فراغت مناسب، کمبود مشاور و تعدد آسیب‌هایی که نوجوانان را به خود وسوسه می‌کند موجب شده است تا دانش آموزان خصوصاً دانش آموزان دبیرستانی به رفتارهای پرخطر، آسیب اجتماعی یا حتی بزه کشیده می‌شوند.
علی فرهادی سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در گفت و گو با مهر در خصوص میزان اجرای نماد در مدارس گفت: آموزش و پرورش بستر آموزش بسیاری از مسائل و جلوگیری از بسیاری از آسیب‌های اجتماعی است.
فرهادی افزود: در خصوص مسائل اجتماعی، باید اول این سوال را بپرسیم که آیا آسیب‌های اجتماعی در مدارس شکل می‌گیرد یا بیرون آن ایجاد شده است؛ قطعاً این آسیب‌ها در بیرون از مدرسه شکل گرفته و در مدرسه جلوه می‌کند. بنابراین کنشگران این حوزه باید به کمک آموزش و پرورش بیایند. البته آموزش و پرورش هم بسیار کنشگرانه در این خصوص عمل کرده است و منفعل نبوده است.
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش گفت: در طرح نماد آموزش و پرورش حضور جدی دارد و مشاورین در مدارس حضور دارند. بحث سامانه‌ها و سرورها به نماد اختصاص پیدا کرده؛ ضمن اینکه معرفی دانش آموزان مشکل‌دار به مراکز مشاوره, دعوت از خانواده‌ها به حضور در مدرسه یا مرکز مشاوره، از جمله اقدامات دیگر آموزش و پرورش برای حل آسیب‌های اجتماعی در مدرسه است.
ورزش و آموزش دو بال مهم برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی
وی با طرح این سوال که با همه این خدمات آموزش و پرورش، باید ببینیم اصلاً چقدر امکانات به این وزارتخانه داده‌ایم گفت: علاوه بر بحث مشاوره ما در بحث نماد به خوبی ورود کردیم، پایش و رصد آسیب‌های اجتماعی در مدارس به صورت جدی در حال انجام است. اما باید بپذیریم که آسیب‌های اجتماعی در مدرسه یک پدیده است که باید به عنوان یک پازل به آن نگاه کرد که آموزش و پرورش تنها یکی از اجزای آن است. رسانه، پلیس، نیروی انتظامی، کنشگران اجتماعی و سمن‌ها در کنار توسعه ورزش در مدارس از جمله اجزای دیگر این پازل است.
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش افزود: اگر دانش آموزی به خوبی امکانات ورزشی در مدرسه داشته باشد یا به عنوان مثال اگر استخر برای دانش آموزان در نظر گرفتیم که شنا کنند؛ دیگر سمت آسیب‌های اجتماعی نمی‌رود. برای همین هم تلاش کرده بودیم این مسئله را مطرح کنیم که اگر اعتبارات پرداخت شود در کنار هر مدرسه یک مجتمع ورزشی داشته باشیم. ورزش و آموزش دو بال مهم برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی است. آموزش، ورزش و مشاوره سه اصل جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی است.
فرهادی با اشاره به اینکه متأسفانه هر سه اصل جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی به طور کامل در اختیار آموزش و پرورش نیست؛ گفت: خوشبختانه در طرح نماد دیگر دستگاه‌ها تا حدودی به کمک آموزش و پرورش آمدند. بهزیستی، نیروی انتظامی، وزارت کشور و رسانه‌ها در ستاد نماد فعال هستند. ولی به نظرم سرعت باید بالاتر برود. بر اساس سند تحول بنیادین هم آموزش و پرورش همکاران زیادی دارد؛ این همکارانی که در صنعت تحول به آن اشاره شده تعریف شده؛ باید بیشتر فعال شوند. باید برای این مسئله که نشان دهیم بر اساس سند تحول شراکت بیشتری را آموزش و پرورش نیاز دارد تلاش کنیم.
سخنگوی وزارت آموزش و پرورش خاطر نشان کرد: نماد فعلاً برای دانش آموزان متوسطه است زیرا در متوسطه بحث آسیب‌های اجتماعی تجلی می‌کند؛ راحت تر می‌توان وضعیت آسیب‌های اجتماعی را رصد کرد که حداقل مواردی که حالت اورژانسی دارد یا مواردی که در مرحله شروع یک آسیب هستند به سرعت به آن‌ها رسیدگی شود.