خبرگزاری مهر، گروه استانها: کلمه استخوان محکم بودن را به یاد می‌آورد. ماده اصلی که سختی و شکل استخوان را به وجود می‌آورد، کلسیم است. ذخیره شدن کلسیم در استخوان قبل از تولد آغاز می‌شود و تا سن ۳۰ سالگی ادامه می‌یابد.
در ۳۰ سالگی استخوان‌های یک فرد سالم به بیشترین سختی خود می‌رسد. اگر فعالیت بدنی وجود نداشته باشد، یا غذای حاوی کلسیم کم مصرف شود، به تدریج تراکم استخوان‌ها کم شده و استخوان‌ها شکننده می‌شوند. به این حالت پوکی استخوان می‌گویند. پوکی استخوان یک تهدید جدی است و پیشگیری و تشخیص زودرس اولین قدم مبارزه با آن است.
در راستای ارتقای سواد سلامت مردم و پیشگیری از بروز پوکی استخوان، دانشگاه علوم پزشکی مازندران از سال گذشته پویش ویتامین دی اول ماه را راه اندازی کرده است و بر اساس این پویش از شهروندان می‌خواهند تا در اولین روز هر ماه یک عدد قرص ویتامین دی پنجاه هزار واحد میل کنند.
بیماری خطرناک قرن
استئوپروز از بیماری‌های خطرناک قرن محسوب می‌شود که در صورت پیشرفت آن عوارض نامطلوبی چون شکستن استخوان‌ها، زمین گیر شدن فرد و در نهایت در مراحل بسیار پیشرفته حتی مرگ بیمار مبتلا را هم به دنبال خواهد داشت.
شدت گسترش و پیامدهای نامطلوب بیماری به حدی است که روز بیستم اکتبر میلادی را به عنوان روز جهانی پوکی استخوان نامگذاری کرده‌اند. کارشناسان اتخاذ سبک زندگی ناسالم مانند بی تحرکی و کم تحرکی، دریافت ناکافی کلسیم و ویتامین D ، مصرف دخانیات و مشروبات الکلی را از علل مهم بروز پوکی استخوان در انسان به عنوان ارمغان ناخوشایند زندگی پرهیاهو و پیچیده ماشینی در دنیای امروز ذکر می‌کنند.
پوکی استخوان یا در اصطلاح پزشکی استئوپروز از زمان شروع کاهش تراکم استخوان‌ها دربدن فرد مبتلا تا بروز اولین نشانه‌ها و علائم آن روندی تدریجی دارد و این موضوع درکنار عوارض و هزینه‌های سنگینی که به مبتلایان، خانواده آنان و به طور کلی ارگان‌های بهداشتی و درمانی جوامع تحمیل می‌کند سبب شده که از آن به عنوان بیماری خاموش قرن یاد شود.
رضا صفری عربی معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران افزود: هر ساله به مناسبت روز جهانی پوکی استخوان کمپین آگاهی‌رسانی به عموم مردم توسط دانشگاه علوم پزشکی مازندران همگام با کل کشور برگزار می‌شود. هدف این پویش ارتقای آگاهی مردم در زمینه پیشگیری از پوکی استخوان و عوامل خطر مرتبط با آن و مراجعه به موقع به مراکز درمانی و اتخاذ سبک زندگی سالم است.
وی در گفت وگو با خبرنگار مهر با تاکید بر اینکه با اصلاح سبک زندگی پیشگیری از بروز پوکی استخوان امکان‌پذیر است اصلاح سبک زندگی پیشگیری از بروز پوکی استخوان امکان‌پذیر است و یا در صورت ابتلاء، می‌توان عوارض آن از جمله شکستگی را کنترل کرد، افزود: تغییر شیوه زندگی می‌تواند یکپارچگی و تعادل اسکلتی عضلانی را بهبود بخشد.
صفری عربی تصریح کرد: در راستای ارتقای سواد سلامت مردم و پیشگیری از بروز پوکی استخوان، دانشگاه علوم پزشکی مازندران از سال گذشته پویش ویتامین دی اول ماه را راه اندازی کرده است و بر اساس این پویش از شهروندان می‌خواهند تا در اولین روز هر ماه یک عدد قرص ویتامین دی پنجاه هزار واحد میل کنند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران همچنین از راه اندازی درمانگاه استئوپاد مرکز تحقیقات ارتوپدی دانشگاه علوم پزشکی مازندران مستقر در بیمارستان امام خمینی ساری در راستای تشخیص پوکی استخوان، درمان و آموزش بیماران به عنوان یکی از اقدامات مهم این دانشگاه در این زمینه خبر داد.
درمان پوکی استخوان
صفری عربی با تاکید بر اینکه دقیق‌ترین و اصلی ترین روش تشخیص پوکی استخوان، سنجش تراکم معدنی استخوان‌ها است، یادآور شد: درمان زود هنگام پوکی استخوان بسیار مهم است. هر چه بیمار برنامه درمانی را زودتر شروع کند نتایج بهتری به دست خواهد آمد. در درمان پوکی استخوان بر کاهش سرعت یا توقف از دست رفتن مواد معدنی، افزایش تراکم استخوان، پیشگیری از شکستگی استخوان‌ها و کنترل درد ناشی از این بیماری تمرکز می‌شود. درمان‌های پوکی استخوان (استئوپروز) به دو دسته غیردارویی شامل، دریافت کافی کلسیم و ویتامین Dدر رژیم غذایی، ورزش و تغییر سبک زندگی، ترک سیگار ، عدم مصرف الکل و درمان‌های دارویی شامل، دریافت مکمل‌های کلسیم و ویتامین D، بیسفوسفونات ها، کلسی تونین، تری پاراتاید، درمان‌های جایگزین هورمونی، رالوکسیفن و سایر داروها، است.
درمانگاه استئوپاد مرکز تحقیقات ارتوپدی مستقر در بیمارستان امام خمینی ساری به عنوان سومین مرکز یکپارچه ارائه خدمات پیشگیری از شکستگی ثانویه ( FLS) در کشور، در نقشه جهانی پوکی استخوان بنیاد بین المللی استئوپروز ( IOF) با نشان نقره ثبت و قابل رؤیت شد.
مسعود شایسته آذر، متخصص ارتوپدی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران و مسئول درمانگاه استئوپاد بیمارستان امام خمینی در این باره گفت: در تمام جوامع دنیا وقتی سن متوسط جامعه بالا می‌رود پوکی استخوان بیشتر در خانم‌های بالای ۵۰ تا ۶۰ سال و به ندرت در آقایان رخ می‌دهد. درمانگاه استئوپاد مرکز تحقیقات ارتوپدی مستقر در بیمارستان امام خمینی ساری وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مازندران از آذرماه سال ۱۴۰۱ شروع به ارائه خدمات گسترده در زمینه تشخیص پوکی استخوان و شروع درمان و نیز آموزش بیمارانی که با شکستگی ناشی از پوکی استخوان به این مرکز درمانی مراجعه کردند، انجام داده است.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر هدف از راه اندازی این مرکز شناسایی عارضه پوکی استخوان، آگاه سازی جامعه نسبت به این بیماری قبل از مستولی شدن آن و درمان بیماری و همچنین ارائه خدمات به بیماران مبتلا به پوکی استخوان و در کنار درمان شکستگی اعمال اقدامات برای جلوگیری از شکستگی مجدد دانست.
وی اظهار کرد: بانوان بالای ۶۰ سال، افراد مصرف کننده طولانی مدت کورتون، افرادی که با ضربات کم انرژی دچار شکستگی شدند می‌توانند با مراجعه به درمانگاه استئوپاد مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ساری از مرکز تخصصی بررسی و درمان پوکی استخوان استان مازندران با تعرفه دولتی خدمات دریافت کنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مازندران گفت: پس از اخذ عکس تراکم استخوان باتوجه به جواب عکس‌های اخذ شده دارو درمانی انجام می‌شود و روند درمان ۲ ساله پیگیری می‌شود.
آمارهای دقیقی از مبتلایان به پوکی استخوان در استان وجود ندارد. شیوع پوکی استخوان در زنان چهار برابر مردان است و زنان بالای ۶۰ سال بیشترین مبتلایان به این بیماری را تشکیل می‌دهند.
پوکی استخوان بر اثر تخریب بافت استخوانی ایجاد می‌شود، توده استخوانی هر فرد در سن ۳۰ تا ۳۵ سالگی به بیشترین حد خود می‌رسد و پس از این سن، کم شدن توده استخوان به صورت یک روند طبیعی آغاز می‌شود. افزایش جمعیت سالمندان، تغییر الگوی زندگی و شهرنشینی در شیوع پوکی استخوان در بسیاری از کشورهای جهان تأثیر به سزایی داشته است. کاهش تراکم و قدرت استخوان در مردان آهسته‌تر از زنان اتفاق می‌افتد اما در ۶۵ تا ۷۰ سالگی، زنان و مردان با یک سرعت استخوان‌های خود را از دست می‌دهند.
ورزش یکی از عوامل مهم برای قرار گرفتن کلسیم در داخل استخوان و محکم شدن استخوان‌ها است. پیاده روی ورزش مناسبی است اما اگر به پوکی استخوان مبتلا هستید قبل از آغاز هر گونه تمرین ورزشی با پزشک خود مشورت کنید.