خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه : کتاب «مواجید عرفانی» در 9 فصل تبارشناسی و طبقه‌بندی مواجید عرفانی، سماع، کشف و شهود عرفانی و خواطر و القائات، تجربه دینی و عرفانی، عرفان و برهان، شطحیات عرفانی، عرفان و میزان از دیدگاه برخی از متفکران غربی، عرفان و زبان منتشر شده است که در راستای آشنایی عمیق‌تر با معارف عرفانی نگاشته شده است.
در قسمتی از این کتاب مؤلف آورده است: «برخی واژه مواجید را از تبار «وجد» و آن را جمع « وجد » برخلاف قیاس دانسته‌اند و بر کیفیات وجدانی و حالات و مقامات عرفانی که به طریق کشف و وجدان بر اولیا و عارفان و سالکان راه حق ظاهر می‌شود، مواجید اخلاق و آن را با «اذواق» غالباً قرین شمرده‌اند.»
این اثر در 9 فصل، ساماندهی شده است. در فصل اول از تبارشناسی مواجید و اینکه آیا از تبار «وجد» است یا «موجود» و نیز از چیستی وجد و مفاهیم وابسته چون تواجد و وجود و نیز اقسام وجد و تواجد، اصناف واجدان و متواجدان، ویژگیهای اصحاب وجد، آثار و پیامدهای وجد، منشأ و خاستگاه وجد، منشأ تواجد و آسیب‌شناسی و ارزیابی وجد و نیز از حالات سه‌گانة سکر و دلال و فنا سخن به میان آمده است.
در فصل دوم از مباحث چیستی سماع، گستره سماع، مجلس سماع، آثار سماع، شرایط و آداب سماع، فلسفة پیدایش سماع، احکام سماع از دیدگاه مشایخ متصوفه و فقهای مذاهب اربعه و مکتب اهل بیت(ع) گفت و گو شده و نقد و بررسی به عمل آمده است.
مباحثی که در فصل سوم آمده است، عبارت است از: کشف و شهود، اقسام و انواع و مراتب کشف، شرایط صعود به قلة کشف و شهود، اهمیت شناخت خواطر و تمییز خواطر شیطانی از خواطر رحمانی.
در فصل چهارم از تجربه دینی و عرفانی سخن به میان آمده و این مباحث در آن مطرح گردیده است : درآمدی بر تجربه دینی، جایگاه تجربه‌گرایی دینی در دین‌پژوهی، چیستی و ماهیت و سرشت تجارب دینی، تقسیم و طبقه‌بندی تجارب دینی، رؤیا از دیدگاه علامه طباطبایی، ویژگیهای حالات عرفانی از دیدگاه جیمز، تجارب عرفانی، ابعاد تجربه دینی، عوامل زمینه‌ساز تجربه‌گرایی دینی.
در فصل پنجم از عرفان و برهان، بحث به میان آمده و مباحث نظریه بی‌نیازی عرفان از برهان و استدلال‌ناپذیری آن و نقد این نظریه؛ نظریه نیاز عرفان به برهان؛ انگیزه‌های عارفان از روی آوردن به برهان؛ میزان کارایی برهان در قلمرو عرفان؛ عرفان و علم و معرفت؛ عرفان و عقل؛ کیفیت وفاق میان محصول کشف و محصول کوشش؛ آفات و آسیبهای عقلگرایی افراطی؛ علل گرایش به عرفان سخن به میان آمده است.
محور بحث در فصل ششم، شطحیات عرفانی است و از دیدگاههای مختلف کسانی چون سراج طوسی، شمس‌الدین محمد لاهیجی، عین‌القضات همدانی، جرجانی، ابن‌عربی، همایی، مولوی، آشتیانی و علامه جعفری است و نیز از شطحیات شطاحان معروفی چون بایزید بسطامی و حلاج و بازتاب اناالحق گفتن منصور در ادبیات فارسی، به اجمال گفتگو شده است. همچنین از چهار نظریه در باب شطحیات عرفانی به روایت استیس سخن به میان آمده است.
فصل هفتم به گفتگو درباره «عرفان و میزان» اختصاص یافته و در آن از این مطالب گفتگو شده است: تعریف میزان؛ نیازمندی کشف و شهود عرفانی به میزان از دیدگاه قونوی، فناوری، قیصری، ابن‌ترکه، جوادی‌آملی؛ میزان کشف و شهود و مواجید عرفانی؛ اسباب شهود صائب؛ اعتبار و حجیت مواجید عرفانی.
فصل هشتم درمورد عرفان و میزان از دیدگاه برخی از متفکران غربی چون ویلیام جیمز، پرادفوت، نلسون پایک، فریتس استیل، والتر ترنس، استیس، سی. دی. براد، ایان باربور، مایکل پترسون، برایان دیویس، و ویلیام آلستون گفتگو می‌کند.
در فصل نهم از عرفان و زبان، سخن به میان آمده و مباحثی از قبیل زبان دین؛ نظریه تجسد، نظریه غیرشناختاری بودن زبان دینی؛ نظریه بازی زبانی؛ زبان عرفان و نظریه‌های گوناگون و از جمله نظریه برخی از عرفان پژوهان و عارفان مسلمان مطرح شده است.