به گزارش خبرنگار مهر، بازار فناوری نانو در ایران در سالیان اخیر رشد پرشتاب و قابل توجهی داشته و همه حوزه‌های صنعتی را در بر گرفته است. یکی از الزامات پیشرفت فناوری نانو در کشور، پایش مداوم مسیر تجاری‌سازی فناوری‌های نانو در بستر بنگاه‌های اقتصادی است. لذا از سال ۱۳۹۵ اندازه‌گیری بازار محصولات نانو به یکی از برنامه‌های جدی ستاد نانو تبدیل شد.
در این سال با همکاری پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست‌جمهوری و مرکز ملی آمار، مطالعاتی برای طراحی سامانه اطلاعات اقتصادی و صنعتی نانو در دستور کار قرار گرفت. در این طرح مطالعاتی، با نگاهی به نظام‌های آمار اقتصادی و تجربیات داخلی و بین‌المللی محاسبه اقتصاد بخشی، چارچوبی برای تهیه آمارهای اقتصادی نانو تدوین و ارائه شد.
از سال ۱۳۹۵ تاکنون، ۸ دوره پایش بازار محصولات نانو با هدف تحلیل اقتصادی بازار محصولات و خدمات شرکت‌های نانو، اندازه‌گیری شاخص‌های اقتصادی سند توسعه فناوری نانو و تحلیل وضعیت صادرات محصولات این حوزه اجرا شده است که نتایج هشتمین دوره آن به طور خلاصه به شرح ذیل است:
سال ۱۴۰۲ یک هزار و ۵۷۷ محصول گواهی نانو مقیاس گرفتند
تا پایان سال ۱۴۰۲ تعداد یک هزار و ۵۷۷ محصول نانو به وسیله ۳۵۹ شرکت فعال در این حوزه تجاری شده و از واحد ارزیابی و نظارت ستاد فناوری نانو، گواهی نانومقیاس دریافت کرده‌اند.
رشد بیش از ۱۰۰ درصد بازار فروش نانو در ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱
مجموع بازار فروش این محصولات در سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۶۲۰ هزار میلیارد ریال (۶۲ همت) بوده که نسبت به سال قبل بیش از ۱۰۰ درصد رشد داشته است. همچنین بیش از ۹ درصد از این بازار یعنی معادل ۱۴۵ میلیون دلار را صادرات این محصولات تشکیل می‌دهد.
معادل ارزی بازار فروش محصولات نانوی ساخت ایران بر اساس متوسط روزانه نرخ دلار سال ۱۴۰۲ از سایت sanarate.ir برابر ۱۶۲۰ میلیون دلار ارزیابی شد.
میزان رشد بازار محصولات نانو ساخت داخل در ۴ سال گذشته
در دوره چهار ساله گذشته، بازار محصولات نانو ساخت داخل از ۱۱۶ هزار میلیارد ریال در سال ۱۳۹۹ به حدود ۶۲۰ هزار میلیارد ریال در سال ۱۴۰۲ رسیده که متوسط رشد سالانه ۹۷ درصد را در این دوره نشان می‌دهد که حدود ۵۶ درصد بیشتر از متوسط نرخ تورم سالانه کشور در این دوره، بر اساس اعلام رسمی مرکز آمار ایران، بوده است.
حوزه‌های صنعتی که بیشترین سهم از بازار نانو را به خود اختصاص دادند
سه حوزه صنعتی عمران و ساختمان با ۳۵ درصد، حمل و نقل با ۱۵ درصد و مواد شیمیایی با ۱۱ درصد به ترتیب بیشترین سهم را از بازار محصولات نانو در سال ۱۴۰۲ داشته‌اند. بعد از این سه حوزه، حوزه‌های صنعتی نانومواد با ۱۱ درصد، کالای خانگی با ۷ درصد، نفت و پتروشیمی با ۶ درصد، اپتیک و الکترونیک با ۵ درصد، نساجی و پوشاک با ۲ درصد، کشاورزی و صنایع عذایی با ۲ درصد، دارو، بهداشت و سلامت با ۲ درصد سهم بازار را به خود اختصاص داده اند.
یک سوم بازار نانو مربوط به حوزه عمران است
بیش از یک سوم از بازار فناوری نانوی کشور مربوط به حوزه عمران است. همچنین بیش از ۹۰ درصد بازار صنعت نفت و پتروشیمی و یک سوم بازار حوزه خودرو را نانوکاتالیست‌ها تشکیل می‌دهند.
معرفی ۳ فناوری که بیشترین سهم را در تولید محصولات نانو داشتند
سه فناوری نانوپوشش با ۴۱ درصد، نانوکامپوزیت با ۲۷ درصد و نانوکاتالیست با ۱۲ درصد، بیشترین سهم (۸۰ درصد) را در تولید محصولات نانوی ساخت ایران دارند. بعد از این سه فناوری، اکسیداسیون حرارتی با ۱۰ درصد، عملیات سطحی با ۴ درصد، نانوآمیزه با ۲ درصد، دارورسانی با ۱ درصد بیشترین سهم تولید محصولات نانوساخت را به خود اختصاص داده اند.
حوزه‌های صنعتی که بیشترین سهم صادرات نانویی را در ۱۴۰۲ داشتند
حجم صادرات حوزه‌های صنعتی در سال ۱۴۰۲، ۱۴۵ میلیون دلار برآورد می‌شود؛ بر همین اساس سه حوزه صنعتی عمران با ۲۵ درصد، نانومواد با ۲۵ درصد و اپتیک و الکترونیک با ۲۴ درصد بیشترین سهم حوزه‌های صنعتی از صادرات نانو را در سال ۱۴۰۲ داشته اند و بعد از آن حوزه صنعتی مواد شیمیایی با ۱۴ درصد، نفت و پتروشیمی با ۶ درصد، دارو، بهداشت و سلامت با ۲ درصد، نساجی و پوشاک با ۲ درصد و تجهیزات با ۱ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
بیش از ۱۰۰ شرکت با حجم فروش نانوی بالای ۱۰۰ میلیارد تومان در سال در کشور فعال هستند که ۸۰ درصد از حجم بازار فناوری نانو ایران را در اختیار دارند.