خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: بالاخره پس از ماه‌ها تبلیغات انتخاباتی، امروز سه‌شنبه ۵ نوامبر (۱۵ آبان) موعد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا فرا رسید و مردم این کشور برای گزینش بین «کامالا هریس» نامزد طیف دموکرات و «دونالد ترامپ» نماینده جمهوری‌خواهان پای صندوق‌های رأی حاضر می‌شوند تا تکلیف مستأجر کاخ سفید برای چهار سال آتی مشخص شود.
در این میان اما برخی نگرانی‌های جدی از سوی مردم و مقام‌های این کشور آشکارا به چشم می‌خورد؛ نگرانی‌هایی که ارتباطی مستقیم با انتخابات دوره قبل و شورش‌های داخلی در آمریکا دارد که با تحریک شخص ترامپ در آن زمان صورت گرفت.
نگرانی از تکرار شورش‌های ۶ ژانویه در صورت شکست ترامپ
با اینکه پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا معمولاً از سوی رسانه‌های اصلی که شمارش آرا را تجزیه و تحلیل می‌کنند، اعلام می‌شود اما احتمال اینکه ترامپ به صورت غیرمعمول دست به اعلام پیروزی زودهنگام بزند، بسیار بالاست.
یکی از مقامات ارشد کارزار انتخاباتی هریس در آستانه انتخابات طی نشست خبری با خبرنگاران گفت این انتظار کاملاً وجود دارد که ترامپ در همان روز رأی‌گیری اعلام پیروزی کند، پیش از آنکه تمامی آرا شمرده شود. ترامپ قبلاً هم این کار را پیش از شکست انجام داده است.
اشاره وی به حوادث بعد از انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا است. در آن زمان، ترامپ در ساعات اولیه صبح پس از روز انتخابات و سه روز قبل از اعلام اولیه برنده رقابت‌ها از سوی شبکه‌های تلویزیونی، خود را برنده خواند.
متعاقب آن در ششم ژانویه ۲۰۲۱، گروهی از حامیان ترامپ در اعتراض به تأیید نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ به سمت کنگره آمریکا یورش بردند و تعدادی هم توانستند وارد ساختمان شوند. در جریان این اعتراضات، قانونگذاران آمریکایی پا به فرار گذاشتند و پنج تن از جمله یک افسر پلیس حین این شورش کشته شدند.
ابراز نگرانی در انتخابات جاری نیز بی‌ارتباط به مواضع کنونی ترامپ نیست. وی این هفته در جمع خبرنگاران اعلام کرد امیدوار است بتواند در روز انتخابات اعلام پیروزی کند اما کارشناسان انتخابات هشدار داده‌اند که شمارش آرا ممکن است چند روز طول بکشد به ویژه که اگر درخواست برای بازشماری آرا در برخی ایالت‌های کلیدی وجود داشته باشد.
افزون بر نگرانی از اعلام پیروزی زودهنگام، بر موضوع عدم‌پذیرش نتایج از سوی ترامپ در صورت شکست از هریس نیز یک اجماع‌نظر وجود دارد؛ این اجماع‌نظر هم در طیف رقیب (دموکرات) وجود دارد و هم در طیف جمهوری‌خواه حامی ترامپ.
چند روز پیش هنگامی که «کیتلان کالینز» مجری برنامه‌ای در شبکه «سی‌ان‌ان» آمریکا از «جان بولتون» مشاور امنیت ملی سابق آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ پرسید که فکر می‌کند که ترامپ نتیجه‌ای که به نفع او نباشد را می‌پذیرد یا خیر، بولتون پاسخ داد: نه، فکر نمی‌کنم این‌طور باشد.
بولتون تصریح کرد که اگر ترامپ پیروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نشود، «همه باید آماده باشند چرا که ترامپ هرگز شکست نمی‌خورد.»
از سوی دیگر، اکثریت شرکت‌کنندگان در نظرسنجی که پیشتر توسط شبکه سی‌ان‌ان انجام گرفته بود، پیش بینی کردند که ترامپ احتمالاً در صورت شکست، نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را نخواهد پذیرفت. این نظرسنجی نشان داد که ۶۹ درصد از رأی دهندگان ثبت نام شده در سراسر این کشور گفته‌اند که فکر می‌کنند ترامپ نتایج انتخابات را نمی‌پذیرد.
این نگرانی‌ها زمانی جدی‌تر شد که ترامپ چند روز مانده تا زمان برگزاری انتخابات، ادعای تقلب گسترده در «پنسیلوانیا» به عنوان یکی از ایالت‌های «میدان نبرد» را مطرح کرد.
پایگاه خبری- تحلیلی «هیل» متعلق به کنگره آمریکا، اظهارت ترامپ را «لفاظی‌های نامزد حزب جمهوری‌خواه در گرماگرم بیم و هراس منتقدان بر سر امکان به چالش کشیدن نتایج انتخابات از سوی ترامپ» عنوان کرد و افزود: رئیس‌جمهوری پیشین پس از شکست در انتخابات ۲۰۲۰، ادعاهای دروغینی مبنی بر تقلب گسترده مطرح کرد که منجر به شورش ۶ ژانویه ۲۰۲۱ به ساختمان کنگره شد.
نگرانی و در عین حال آمادگی دموکرات‌ها برای مواجهه با سناریوهای احتمالی
طیف دموکرات همزمان با نگرانی از برخورد ترامپ با شکست احتمالی در انتخابات، در صدد اتخاذ تدابیری برای پیشگیری از این رخداد برآمده‌اند. به نوشته «رویترز»، در صورتی که ترامپ مانند سال ۲۰۲۰ تلاش کند ادعای پیروزی زودهنگام را طرح کند، مقامات کارزار هریس و حزب دموکرات آماده واکنش سریع به سیل رسانه‌ها از طریق ایجاد فراخوان برای آرامش و صبر در مورد شمارش آرا هستند.
از طرفی هریس به عنوان نامزد حزب دموکرات در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی ای‌بی‌سی نیوز تاکید کرد که ترامپ قادر به انجام هر کاری برای به چالش کشیدن نتیجه انتخابات است و خاطرنشان کرد که تیم حقوقی وی آماده واکنش به هرگونه اقدامی از سوی ترامپ است.
هریس همچنین اضافه کرد: ما با تأسف آماده‌ایم تا چنانچه وی (ترامپ) این کار را انجام دهد و مطبوعات و اجماع مردم آمریکا را دستکاری کند، واکنش نشان دهیم.
وی اگرچه توضیح بیشتری در این خصوص ارائه نکرد اما ۶ مقام حزب دموکرات و کارزار وی اعلام کردند نخستین راه مقابله با هرگونه ادعای پیروزی زودهنگام ترامپ در دادگاه افکار عمومی انجام خواهد شد. یکی از مقامات ارشد کمیته ملی دموکرات نیز در همین زمینه گفت: «به محض اینکه او (ترامپ) به دروغ اعلام پیروزی کند، ما آماده‌ایم که در تلویزیون حقیقت را ارائه دهیم و از شبکه گسترده‌ای که می‌توانند از نفوذ خود برای عقب راندن استفاده کنند، استفاده کنیم.»
امکان‌سنجی وقوع خشونت سیاسی و وقوع جنگ داخلی
احتمال بروز شورش و ناآرامی در صورت شکست ترامپ در انتخابات وجود دارد چرا که در چند سال اخیر جامعه آمریکا دچار قطب‌بندی شدید شده و حامیان ترامپ و مخالفان او به‌طور عمیق از هم فاصله گرفته‌اند.
در همین ارتباط پایگاه خبری تحلیلی «وُکس» (Vox) ضمن تاکید بر وقوع خشونت سیاسی، نوشت که حتی «لیزا موناکو» معاون دادستان کل هشدار داده‌است: ممکن است اوضاع بدتر شود. ایالات متحده با سطح بی‌سابقه‌ای از تهدیدهای خشونت‌آمیز علیه مقام‌های دولتی مواجه است.
بر اساس این تحلیل، یک بولتن وزارت امنیت داخلی (DHS) از افزایش خطرهای ناشی از افراط‌گرایان خبر داده و حتی «تلاش برای آغاز جنگ داخلی» را هم مطرح کرده‌است.
گزارش تصریح دارد: در هر صورت وقتی رهبران حزب جمهوری‌خواه شک و تردید را نسبت به صحت انتخابات منتشر می‌کنند گویا در حال برنامه‌ریزی پنهانی برای تضمین دور دوم ریاست جمهوری ترامپ هستند. به همین دلیل ممکن است آمادگی‌های امنیتی کنونی برای سرکوب اقدام‌های خشونت‌آمیز تندروهای داخلی کافی نباشد.
از نگاه ناظران اما این احتمال که شورش‌ها به طور گسترده و فراگیر ادامه پیدا کنند و به جنگ داخلی منجر شود، به چند عامل بستگی دارد:
۱. واکنش حامیان افراطی ترامپ
حامیان ترامپ در بین خود گروه‌های کوچکی از افراد مسلح و افراطی دارند که ممکن است به ادعاهای او درباره تقلب در انتخابات واکنش نشان دهند. اگر ترامپ شکست خود را نپذیرد و همچنان به ترویج انگاره «تقلب» ادامه دهد، این گروه‌ها ممکن است با تظاهرات و اعتراضات خشن همراه شوند.
۲. نقش رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی
رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی نقش بسیار مهمی در تشدید یا کنترل اعتراض‌ها در فضای پسا انتخابات آمریکا دارند. ترامپ و حامیانش در این بسترها بسیار فعال‌اند و می‌توانند با اظهارات خود ناآرامی‌ها را تشدید یا کنترل کنند. بسته به نوع واکنش شبکه‌های اجتماعی و جلوگیری از انتشار اخبار کاذب یا دامن زدن به افکار افراطی، می‌توان از شدت اعتراض‌ها کاست.
تارنمای خبری تحلیلی آمریکایی «وُکس» در این باره نوشت: «ایلان ماسک» حامی میلیاردر ترامپ، سکویی را در رسانه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) خود راه‌اندازی کرده‌است تا کاربران تقلب‌های احتمالی در رأی‌دهی یا بی‌نظمی‌هایی را که هنگام رأی دادن در انتخابات ۲۰۲۴ مشاهده می‌کنند، به اشتراک بگذارند.
به نوشته وُکس، این تاکتیک‌ها کارساز هستند زیرا طبق نظرسنجی‌ها، حدود یک چهارم جمهوری‌خواهان اعلام کردند آنها فکر می‌کنند اگر ترامپ شکست بخورد، او باید هر کاری که لازم است انجام دهد تا به هر حال رئیس‌جمهور شود. این ممکن است شامل توسل به خشونت هم باشد.
این گزارش افزود: همه این مسائل موجب شدند تا مقام‌های انتظامی و امنیتی به دلیل احتمال خشونت سیاسی در روزهای قبل و بعد از انتخابات در حالت آماده باش قرار بگیرند.
۳. نقش تعیین کننده دادگاه‌ها و قوانین آمریکا
آمریکا دارای ساختار قضائی و قوانینی است که به‌طور خاص برای رسیدگی به ادعاهای تقلب در انتخابات و حل اختلاف‌های انتخاباتی طراحی شده‌اند. اگر ترامپ شکایات قانونی خود را به دادگاه‌ها ارائه و از روش‌های قانونی برای اعتراض استفاده کند، احتمالاً طرفداران او نیز به سمت اقدامات قانونی سوق داده می‌شوند، در غیر این صورت همانند چهار سال پیش به اقدام‌های خشونت‌آمیز روی می‌آورند که در نهایت به جنگ داخلی منجر خواهد شد.