خبرگزاری مهر - گروه استانها- ندا سپاهی: پای کار غول آلودگی هوای اصفهان ایستادن، ساده نیست آن‌هم در شرایطی که هیچیک از صنایع بزرگ و بشدت آلاینده این دیار تا همین دو سال پیش زیر بار سهم آلودگی خود نمی‌رفتند و یا صورت مساله آلایندگی را با پرداخت عوارض و مالیات پاک می‌کردند.
از سوی دیگر چگونگی برخورد سازمان محیط‌زیست با این صنایع همواره مورد انتقاد افکار عمومی جامعه و فعالان حوزه سلامت بوده است. سازمانی که اگرچه ماهیتی حاکمیتی داشته و قانون دست آن را برای برخورد با تخلفات باز گذاشته است اما در برابر ۱۰ هزار واحد صنعتی بزرگ و کوچک نیرو و اعتبار کم می‌آورد.
احمدرضا لاهیجان زاده که در واپسین روزهای مدیریت خود در اداره کل محیط‌زیست اصفهان میهمان خبرگزاری مهر بود در واکنش به این موضوع می‌گوید: سعی کردیم طی این دو سال اقدامات زیربنایی انجام دهیم تا در آینده مدیران لایقی که خواهند آمد، بتوانند روی یک ریل ایجاد شده حرکت کنند و در تمام حوزه‌ها از جمله آب، خاک و هوا، آموزش و … ورود کردیم و اجازه ندادیم موضوعی مغفول باقی بماند.
پلمب ۳۰۵ کوره آجرپزی در شعاع ۵۰ کیلومتر اصفهان
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست اصفهان به حمایت تمام قد دستگاه قضا در حوزه محیط زیست اشاره می‌کند و می‌گوید: تعطیلی ۳۰۵ واحد کوره آجر در سال گذشته کار کوچکی نبود؛ با حکم قاطعانه قوه قضائیه و تلاش همکاران ما و همکاری شرکت گاز استان توانستیم با حکم قضائی تمام انشعابات گاز این واحدهای آلاینده را پلمب کنیم.
لاهیجان‌زاده خاطرنشان می‌کند: ۳۰۵ واحد آجرپزی در شعاع ۵۰ کیلومتر شهر اصفهان به مدت ۲ ماه تعطیل شدند که این امر در مدیریت این واحدها بسیار تأثیر گذار بود زیرا تا پیش از این برخوردِ قاطعانه پای کار نمی‌آمدند که طبق برنامه جامع کاهش آلودگی هوا، سند بهسازی کوره‌های اجر را اجرا کنند اما اکنون انجمن‌های تولیدی آجر همکاری می‌کنند.
۴۲ واحد بدون مجوز برای همیشه تعطیل شدند
به گفته وی، از آذرماه سال گذشته ۴۲ واحد آجر که مجوز نداشتند، پلمب شدند و به صورت کامل تعطیل هستند و برای مابقی نیز برنامه زمان بندی تعیین شده که یا از شعاع اصفهان خارج شوند یا تغییر کاربری داده و به تولیداتی دیگر بپردازند و یا برای فعالیت خود را با تکنولوژی روز منطبق کنند.
مدیرکل سابق محیط‌زیست اصفهان به برخورد قضائی با ۵۳ واحد ریخته‌گری در شعاع ۵۰ کیلومتر در سال گذشته اشاره کرده و می‌گوید: این واحدها نیز پای کار آمدند و برای خروج این‌ها از شعاع شهر، در سطح ۵۰ هکتار زمین در شهرک بزرگ به این‌ها مجوز فعالیت دادیم که هم اینک در حال احداث واحدها در شهرک هستند.
خروج ۲۰۰ واحد ریخته‌گری از شهرهای اصفهان، خمینی‌شهر و نجف آباد
لاهیجان زاده با اشاره به اینکه ۹۰ واحد ریخته‌گری دیگر را نیز همین هفته گذشته به شرکت شهرک‌های صنعتی معرفی کردیم، خاطرنشان کرد: شرکت شهرک‌ها نیز ۵۰ هکتار جدید برای این واحدهای ریخته‌گری در نظر گرفته است و بر این اساس حدود ۲۰۰ ریخته گری تا یک سال ونیم آینده از شهرهای اصفهان، خمینی شهر و نجف آباد خارج خواهند شد.
تعیین تکلیف ۱۱۰ کارگاه آلاینده طلاسازی
وی با اشاره به تعیین تکلیف ۳۵ واحد موزائیک سازی و ۱۱۰ کارگاه طلاسازی برای خروج از شهر، می‌افزاید: برای همه این واحدها حکم قضائی گرفته شد؛ با همکاری شهرداری با محیط زیست مشکل سند زمینی که برای انتقال این‌ها از شهر مهیا شده بود پس از یک دهه رفع و سند به نام اتحادیه طلافروشان صادر شده و ۲ زمین ۲۵ هکتاری در کنار شهرک صنعتی جی برای انتقال یکصد واحد طلاسازی اختصاص یافته است.
به گفته وی، انتقال کارگاه‌های طلاسازی از شهر اصفهان مصوبه دولتی داشت و مربوط به دوره دولت احمدی‌نژاد بود اما تا سال گذشته اجرا نشده بود.
اعلام جرم علیه صنایع فولادی اصفهان
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست اصفهان با بیان اینکه برای واحدهای آلاینده بزرگ مقیاس مانند ذوب آهن و فولاد مبارکه و فولاد سبا اعلام جرم کردیم و حکم قضائی گرفتیم، می‌گوید: درخصوص کارخانه ذوب آهن، حتی حکم محکومیت برای مدیریت این مجموعه صادر شد و از این‌ها خواسته شد که برنامه زمان‌بندی برای رفع آلودگی ارائه دهند.
تلاش کارخانه ذوب آهن برای رفع آلایندگی
لاهیجان‌زاده با اشاره به اینکه کارخانه ذوب آهن نزدیک به ۵۰ پروژه زیست محیطی را آغاز کرده است، خاطرنشان می‌کند: ۳۵ درصد پروژه‌ها تا پایان امسال افتتاح می‌شوند که با بهره برداری این‌ها حدود ۴۰ درصد آلودگی ذوب آهن را می‌تواند کاهش دهد.
به گفته این مقام مسؤول سازمان حفاظت محیط‌زیست، ذوب آهن با شرکت‌های دانش بنیان وارد قرارداد شده و یک سند جامعی نیز برای کاهش آلایندگی آن تهیه شده است که تلاش می‌شود در هیأت دولت مصوب شود.
۹۰ درصد آلودگی‌های فولاد تا سال آینده مهار می‌شود
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست اصفهان با اشاره به تدوین سند جامع کاهش آلودگی فولاد مبارکه، می‌افزاید: پروژه‌های زیست محیطی فولاد خوشبختانه طبق برنامه زمان بندی در حال اجرا است و جزو پروژه‌های موفق کشور در آینده نزدیک خواهد بود.
لاهیجان‌زاده اضافه می‌کند: عمده پروژه‌های زیست محیطی فولاد طی یک سال، یک سال و نیم آینده به بهره برداری می‌رسد و بالای ۹۰ درصد آلودگی‌های فولاد نیز مهار خواهد شد.
به گفته وی، سند جامع کاهش آلایندگی فولاد سبا نیز تهیه و پروژه‌های آن آغاز شده و بیشتر خروجی‌ها به استاندارد رسیده است و طی یک سال آینده ۱۰۰ درصد پروژه‌های سبا هم تمام خواهد شد.
نصب غبارگیر در ریخته‌گری‌های شهرک سجزی
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست اصفهان می‌گوید: واحدهای ریخته گری و کوره‌های ذوب فلز که در شهرک سجزی به صورت افسارگسیخته آلودگی ایجاد کرده و شبانه روز غبار و دود در هوا منتشر می‌کردند سال پیش، با حکم قضائی ۱۱ مورد پلمب و تعطیل شدند. با این برخورد پای کار آمدند و اکثر آنها سیستم غبارگیر نصب کردند.
لاهیجان زاده با اشاره به اینکه با نصب غبارگیر بین ۸۰ تا ۹۰ درصد آلودگی این واحدها کنترل شده است، ادامه می‌دهد: سیستم‌های نصب شده ۱۰ تا ۲۰ درصد فرار غبار از سوله دارند که پروژه تکمیلی برای جلوگیری را ارائه دادند و در حال اجرا هستند.
به گفته وی، یکی از واحدها برای نصب غبارگیر یکصد میلیون تومان هزینه کرد و تا سه سال آینده این پروژه‌ها به اتمام می‌رسد ضمن اینکه نزدیک به ۷۰ سیستم غبارگیر و تصفیه فاضلاب طی یکسال و نیم اخیر بهره‌برداری شد.
بازچرخانی آب در صنایع کوچک و بزرگ اصفهان
مدیرکل محیط‌زیست اصفهان کارگاه‌ها و کارخانه‌های کوچک مقیاس نیز به سمت بازچرخانی آب در کارخانه‌ها حرکت کردند، می‌افزاید: سیستم جمع آوری و تصفیه فاضلاب هفت شهر توسط فولاد مبارکه سال گذشته بهره برداری شد که به همان نسبت برداشت آب از رودخانه در این فولاد کم شده ضمن اینکه پروژه مشابهی را ذوب آهن در حال اجرا دارد.
جلوگیری از طرح توسعه پالایشگاه در اصفهان
لاهیجان زاده خاطرنشان می‌کند: فولاد کویر کاشان نیز کلاً برداشت آب از منابع زیرزمینی را قطع کرد و از سال گذشته از فاضلاب شهر کاشان استفاده می‌کند.
وی به جلوگیری از توسعه پالایشگاه در شعاع ۵۰ کیلومتر شهر اصفهان اشاره کرده و می‌گوید: خوشبختانه با حمایت استان و تلاش‌های صورت گرفته، احداث ۲ پتروشیمی و یک L.A.B به سواحل جنوب کشور منتقل شد که چارچوب سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در توسعه دریا محور بود و از یک آلودگی بالقوه و تهدید بزرگی برای شهر اصفهان جلوگیری شد.
روزانه ۱۸ تن پسماند عفونی در اصفهان جمع آوری و سوزانده می‌شود
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست اصفهان همچنین به مدیریت پسماندهای پزشکی اشاره کرده و می‌گوید: تا تابستان ۱۴۰۱ بیشتر زباله‌های عفونی بیمارستان‌ها در سایت سجزی دفن می‌شد اما به تمامی مراکز درمانی و بیمارستانی استان اعلام کردیم که بایستی زباله‌ها را تحویل شرکت پسماند سوز اصفهان دهند و در ادامه برای برخورد با تعدادی از مراکز درمانی حکم قضائی گرفتیم.
لاهیجان زاده خاطرنشان می‌کند: هم اینک ۵۴ بیمارستان در شعاع ۵۰ کیلومتر اصفهان با این شرکت پسماند سوز قرارداد بستند و پس از آن به مساله پسماند مطب‌ها ورود کردیم و در نهایت اکنون در روز بین ۱۷ تا ۱۸ تن پسماند عفونی به مرکز پسماند سوز منتقل و سوزانده می‌شود.
وی با بیان اینکه مکان دفن زباله‌ها در سجزی بسته شد، می‌افزاید: این مهم یکی از مطالبات مردم، شورای شهر و سمن‌های زیست محیطی بود که از انتقال و تخلیه زباله‌های عفونی در سجزی جلوگیری شود و به شهرداری نیز تاکید کردیم به هیچ وجه پذیرش زباله بیمارستانی در سجزی انجام نشود.
فاضلاب ۱۳ مجتمع تفریحی در زاینده‌رود تخلیه می‌شد
مدیرکل محیط‌زیست اصفهان می‌گوید: ۱۳ مجتمع تفریحی در بالادست در کنار رودخانه زاینده‌رود طی سال‌ها فاضلاب خود را مستقیم یا غیر مستقیم در رودخانه تخلیه می‌کردند که علیه آنها اعلام جرم کردیم ۱۱ مجتمع تصفیه خانه احداث کردند و چند ماه قبل بهره برداری شد.
به گفته وی، تصفیه خانه ۲ مجتمع دیگر در حال ساخت است که تا پایان سال بهره برداری خواهد شد و ورودی فاضلاب و آلودگی ۱۳ مجتمع تفریحی به زاینده رود قطع می‌شود.
ناترازی انرژی آلودگی هوای اصفهان را افزایش می‌دهد
لاهیجان زاده با بیان اینکه یکی از مشکلات ما در اصفهان ناترازی انرژی است، تصریح می‌کند: این مساله هم سرمایه گذار و هم محیط زیست را آزار می‌دهد زیرا در تابستان به دلیل کمبود و قطعی برق صنایع، سیستم‌های کنترل آلودگی هوا و غبارگیرها قطع و باعث انتشار آلاینده‌ها می‌شود و در زمستان به دلیل کمبود گاز، نیروگاه روی سوخت مازوت می‌رود.
اصفهان قطب انرژی خورشیدی می‌شود
وی با بیان اینکه با تلاش مجموعه مدیریت استان، پنج هزار مگاوات انرژی پاک طرح برای احداث در اصفهان آغاز شده و در حال اجراست می‌گوید: اصفهان قطب توسعه انرژی خورشیدی شده است.
به گفته مدیرکل حفاظت محیط‌زیست اصفهان حدود ۶۰۰ مگاوات انرژی خورشیدی توسط فولاد پیشرفت خوبی دارد و پیش بینی می‌شود در بهار سال آینده فاز اول آن وارد مدار شود ضمن اینکه یک هزار مگاوات توسط پالایشگاه و ۲۰۰ مگاوات انرژی پاک و تجدیدپذیر شرکت مپنا و به همین ترتیب سایر صنایع کوچک مقیاس در حال اجرا است که تا سه سال آینده بخش عمده‌ای از این‌ها وارد مدار می‌شود.
چالش اساسی در حفاظت مناطق چهارگانه داریم
لاهیجان زاده با بیان اینکه یکی از چالش‌های مهم و اساسی ما در محیط طبیعی و حفاظت از مناطق چهارگانه تحت مدیریت است، می‌افزاید: وسعت مناطق تحت مدیریت محیط‌زیست در اصفهان تا سال ۱۳۸۵ که برای نخستین دوره مدیرکل حفاظت محیط‌زیست این استان شدم فقط ۳۵۰ هزار هکتار بود درحالی که مساحت بسیار بزرگی از استان از نظر تنوع زیستی و ویژگی‌های طبیعی و اقلیمی این قابلیت را داشت که به مناطق حفاظت شده ارتقا یابند.
مدیرکل سابق حفاظت محیط‌زیست اصفهان با اشاره به ویژگی اقلیمی خاص این استان، خاطرنشان می‌کند: از غرب و جنوب تا شرق و شمال این استان سه اقلیم کوهستانی، بیابانی و کویری به هم متصل می‌شود که در اصطلاح علمی اکوتُن نامیده می‌شود، اکوتُن اوج تنوع زیستی است و ما در اصفهان شاهد این اکوتن ها هستیم.
مساحت مناطق حفاظت شده اصفهان ۸ برابر شد
لاهیجان‌زاده با اشاره به اینکه اصفهان تنوع زیستی فوق العاده، حیات وحش و پوشش گیاهی غنی دارد، اظهار می‌کند: در سال ۱۳۸۶ تصمیم گرفتم که حفاظت از این انفال و امانت را تا آنجا که می‌توانم توسعه دهم و این منابع خدادادی را حداقل تحویل نسل آینده دهیم.
وی ادامه می‌دهد: حداقل کار ما این بود که فعلاً این مناطق را محفوظ نگهداریم و اجازه توسعه‌های بی رویه و تاخت و تازهایی که به اسم توسعه دارد انجام می‌گیرد در آنجا اتفاق نیافتد.
مدیرکل سابق حفاظت محیط‌زیست اصفهان می‌گوید: بین سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۱ طی پنج سال حداقل با احتساب مناطق شکار ممنوع، نزدیک به ۱.۵ میلیون هکتار به مناطق تحت مدیریت محیط‌زیست اصفهان اضافه شد و اردیبهشت امسال نیز توانستیم مصوبه شورای عالی محیط‌زیست را برای ارتقای سه منطقه دیگر اخذ کنیم و سه منطقه از جمله تالاب بین‌المللی گاوخونی، مناطق شکار ممنوع پادنا و کَلاته به سطح حفاظت شده ارتقا یافتند.
لاهیجان‌زاده، ارتقای تالاب بین المللی گاوخونی به منطقه حفاظت شده را بر آینده این تالاب مؤثر می‌داند و خاطرنشان می‌کند: مساحت مناطق تحت مدیریت محیط‌زیست استان در حال حاضر به حدود ۲.۵ میلیون هکتار رسیده که در مقایسه با ۳۵۰ هکتار سال ۱۳۸۵ وسعت مناطق تقریباً هشت برابر شده است.
هوشمندسازی به کمک حفاظت مناطق اصفهان آمد
وی می‌افزاید: با این وجود، تعداد نیروها و محیط‌بانان ما هشت برابر نشده و در چارچوب استخدامی مجوز بکارگیری کمتر از ۱۰ نفر نیرو را در هر سال داریم در حالی که بیش از این تعداد، سالانه بازنشسته می‌شوند.
مدیرکل سابق حفاظت محیط‌زیست اصفهان با بیان اینکه برای غلبه بر چالش حفاظت از مناطق چهارگانه با توجه به وسعت و کمبود محیط‌بان، هوشمندسازی حفاظت از مناطق را آغاز کردیم، می‌گوید: اصفهان یکی از استان‌های پیش‌رو در این قضیه است و فعلاً پارک‌های ملی قمیشلو و کلاه قاضی را الگو قراردادیم و دوربین‌های متعددی در این دو منطقه نصب شده ضمن اینکه به دوربین دید در شب نیز مجهز شدند.
نصب نیروهای دید در شب برای پایش صنایع و مناطق چهارگانه
به گفته لاهیجان‌زاده طبق برنامه در پروژه‌های امسال و سال آینده، نصب دوربین‌ها در مناطق افزایش می‌یابد و سیستم پهپادی نیز برای گشت و پایش در مناطق اضافه می‌شود.
وی با اشاره به اینکه طی روزهای اخیر در شهرک صنعتی سجزی نیز دروبین‌های دید در شب نصب شده به بهره‌برداری رسید و صنایع این منطقه را نیز شبانه روزی پایش می‌کنیم، اضافه می‌کند: این اقدام بخشی از هوشمندسازی حفاظت است.
تکمیل ساختمان پاسگاه‌های محیط بانی پس از ۱۰ سال
مدیرکل سابق حفاظت محیط‌زیست اصفهان با اشاره به اینکه تعداد زیادی از پاسگاه‌های محیط‌بانی استان نیمه ساخته باقی مانده بودند، تصریح می‌کند: شاید نزدیک به ۱۰ سال بود که این‌ها رها شده بود و از سال ۱۴۰۱ که به محیط‌زیست اصفهان بازگشتم تقریباً تمام پروژه‌های عمرانی را فعال کردیم و تکمیل صد در صد پروژه‌های نیمه تمام را در دستور کار قرار دادیم.
به گفته لاهیجان‌زاده هم اینک سه پروژه در آستانه افتتاح است و مابقی با پیشرفت‌های فیزیکی مناسبی در حال اجراست که بخشی از آنها تا پایان سال جاری، تعدادی تا خرداد سال آینده و آخرین آنها در شهریور ۱۴۰۴ به پایان می‌رسد.
وی با اشاره به اینکه بودجه همه ساختمان‌های نیمه تمام را که بالای ۱۰ مورد است طی دو سال تأمین و اجرا کردیم، اظهار می‌کند: یک موضوع زیربنایی دیگر که بسیار مهم بود بحث مسؤولیت اجتماعی بود؛ با تغییر قانون بودجه از سال گذشته اجازه داده شده که دستگاه‌های دولتی در زمینه مسؤولیت اجتماعی در چارچوب قانون با مصوبه شورای برنامه ریزی ورود کنند که ما ورود مناسبی در این قضیه داشتیم و توانستیم با اخذ سه مصوبه از شورای برنامه‌ریزی استان، از طریق مسؤولیت اجتماعی بخشی از کمبودهای خود را برطرف کنیم.
افزایش حدود ۵ برابری اعتبارات ملی و استانی محیط‌زیست طی ۲ سال
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست اصفهان با اشاره به اینکه یکی از اقدامات زیربنایی در حوزه اعتبارات اداره کل بود، خاطرنشان می‌کند: اعتبارات عمرانی در محیط‌زیست بسیار بسیار اندک و به هیچ وجه قابل قیاس با وظایف قانونی که به عهده ما است، نبود که با همکاری خوب سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان، در یک سال نخست که حضور داشتم اعتبارات محیط‌زیست اصفهان از ۶.۸ میلیارد تومان که تنها سه میلیارد آن تخصیص می‌یافت به ۱۸ میلیارد تومان و امسال به ۲۸ میلیارد تومان افزایش یافت در صورتی که نزدیک به ۱۰ سال این اعتبارات بین چهار تا ۶ میلیارد تومان ثابت مانده بود.
لاهیجان‌زاده با بیان اینکه طی دو سال گذشته اعتبارات ملی محیط‌زیست استان نیز افزایش بسیار چشم‌گیری داشت، می‌افزاید: ۱۰ میلیارد تومان نیز با حمایت استاندار اصفهان اعتبارات خشکسالی دریافت کردیم و با هزینه مسؤولیت اجتماعی، یک جهش بسیار مطلوبی در اعتبارت ما به وجود آمد و مدیر بعدی خیلی دغدغه بودجه را نخواهد داشت.
۱۵ دستگاه به ناوگان خودرویی اضافه می‌شود
وی به ناوگان فرسوده خودروهای یگان حفاظت محیط‌زیست استان اشاره می‌کند و می‌گوید: نزدیک به ۱۰ - ۱۲ سال است که جز دو- سه دستگاه، خودروی جدیدی به تعداد مناسب خریداری نشده است که برنامه نوسازی ناوگان را در دستور کار قرار دادیم و تعدادی خودرو خریداری شده که به تدریج تحویل خواهد شد.
لاهیجان زاده می‌افزاید: طبق بودجه‌ای که اختصاص یافته تا خرداد ۱۴۰۴ حدود ۱۵ دستگاه جدید به ناوگان خودروهای یگان حفاظت محیط‌زیست اصفهان اضافه می‌شود ضمن اینکه در سطح ملی نیز پیگیر هستیم سهمیه خوبی برای نوسازی ناوگان موتوری و خودروهای سازمان محیط زیست گرفته شود.