خبرگزاری مهر، گروه استانها_ پژمان امیدی: شعلههای باز فلرها در همجواری روستاها و مناطق گچساران پر شتاب می سوزد و سهم گچساران از منابع بی شمارش همسان با تصویر فعلی روستاها و مناطقش نیست.
بوی نامطبوع، افزایش شاخص آلایندگی و در برخی فصول مشکلات این ظرفیت گرانبهاست که تاکنون نه در حق آلایندگی و نه در ساماندهی فلرها، شاهد تغییرات محسوسی نبودیم.
گچساران نام سومین میدان نفتی کشور را یدک میکشد.
در قلب تأسیسات نفتی گچساران روستاهایی مانند آب شیرین فلرهایی را به خود میبینند که نفس از شماره میاندازد و ترک زادگاه را تصویری تلخ از ترسیم وضعیت مردم مخابره میکند. اما نه رنگ توسعه از محل حق آلایندگی و نه بهبود مدیریت فلرها در این مناطق دیده نمیشود.
سوختن گاز مازاد از خروجی فلرها در مناطق مختلف نفت خیز امری طبیعی است، اما ضعف سامان بخشی به شرایط بن بستهایی را در زیست مردمی ایجاد میکند.
حاصل این هم زیستی بیماریهای تنفسی، ضعف ایمنی، کاهش عمر، افزایش بیماریها و گاهاً سرطان است.
شدت فلرینگ ۳ برابر میانگین جهانی
بر اساس آمارها شدت فلرینگ در ایران ۳ برابر میانگین جهانی در تولید نفت و ۲ برابر آمار جهانی در بحث گاز است.
دبیر اجرایی نهضت سبز زاگرس در این راستا گفت: سهم نفت و گاز گچساران با داشتن دومین رتبه از منابع انرژی کشور، در حالی بسیار پررنگ است که سهم مردم این منطقه از این ثروت چشمگیر، ناچیز بهنظر میرسد.
امید سجادیان در گفت و گو با خبرنگار مهر، افزود: آلودگیهای ناشی از استخراج و بهرهبرداری سلامت مردم و محیط زیست را به شدت تحت تأثیر قرار داده و به جای بهرهمندی، بیشتر آلودگیهای زیستمحیطی نصیب مردم شده است.
سجادیان تصریح کرد: گرچه بخش اندکی از مشاغل و معیشت این منطقه به صنعت نفت وابسته است، اما متأسفانه هنوز تمام مردم از منافع این منابع غنی بهرهمند نیستند و این ثروت نتوانسته به توسعه همهجانبه و متوازن منطقه بینجامد.
سهم پایین گچساران از توسعه
دبیر اجرایی نهضت سبز زاگرس گفت: در شاخصههای توسعه، سهم گچساران از دیگر نقاط توسعهیافته کشور بسیار پایینتر است و چاههای نفت و فلرهای عظیمی که مانند مشعلهای های المپیک سالهای دور شبانهروز میسوزند، منبع آلودگی مستمر و مستقیم هستند.
وی ابراز داشت: مشعلهایی که نماد نداشتن تکنولوژی و سهم مردم از آلایندگی است و آلودگیای که سلامتی مردم را هر لحظه در معرض تهدید قرار میدهد را شاهدیم.
سجادیان با بیان اینکه حتی سهم گچساران از آلودگیهای ناشی از این منابع نفتی به چشم نمیآید، اظهار کرد: این سهم در ازای منابع عظیم انرژی در این منطقه، میبایست به صورت منصفانه بهبود یافته و به رفاه مردم و کاهش آسیبهای زیستمحیطی منجر شود.
سجادیان فلرهای گازی در گچساران را یکی از مشکلات مهم محیط زیستی و بهداشتی دانست که تأثیرات آن در زندگی مردم و اکوسیستم منطقه به وضوح دیده میشود.
وی خاطرنشان کرد: فرآیند فلرینگ، یعنی سوزاندن گازهای همراه با استخراج نفت، به طور مداوم در این منطقه اتفاق میافتد و از نظر فنی، این کار برای جلوگیری از خطر انفجار و دفع گازهای اضافی ضروری بهنظر میرسد، اما پیامدهای منفی فراوانی به همراه دارد.
انتشار ترکیبات مضر
سجادیان با بیان اینکه فلرینگ گازها باعث انتشار ترکیبات مضری همچون دیاکسید کربن، متان، و اکسیدهای نیتروژن میشود که نه تنها از عوامل اصلی گرمایش جهانی هستند، بلکه آلودگی هوا را نیز به شدت افزایش میدهند، گفت: علاوه بر این، سوزاندن این گازها به هدر رفت منابع ارزشمند گازی منجر میشود که میتوانند در صنایع مختلف به عنوان یک منبع انرژی پاک به کار روند.
وی افزود: نبود فناوریهای مناسب برای بازیافت این گازها یکی از چالشهای اصلی در بهرهبرداری درست از این منابع است.
دبیر اجرایی نهضت سبز زاگرس تأثیر فلرینگ بر محیط زیست و سلامت مردم را نیز قابل توجه دانست و بیان کرد: گازهای آلاینده ناشی از فلرینگ علاوه بر آلودگی هوا، وارد خاک و منابع آب میشوند و به تدریج اکوسیستم محلی را تحت فشار قرار میدهند.
سجادیان افزود: این گازها روی گیاهان منطقه به صورت ذرات معلق مینشینند و فرایند فتوسنتز گیاهان را مختل میکنند و همچنین، تجمع مواد سمی در آب و خاک، زنجیره غذایی را آلوده کرده و اثرات منفی زیادی بر حیوانات و گیاهان برجای میگذارد.
تهدید مستقیم سلامت مردم
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، آلایندههای تولید شده از فلرینگ، تهدید مستقیمی برای سلامت مردم محسوب میشوند و گازهایی مانند دیاکسید گوگرد و ترکیبات آلی فرار میتوانند به بروز بیماریهای تنفسی و قلبی، عروقی منجر شوند.
سجادیان گفت: مطالعات نشان داده است که افرادی که در معرض مداوم این آلایندهها قرار دارند، بیشتر در معرض بیماریهایی همچون آسم، بیماریهای تنفسی و حتی سرطان ریه هستند و کودکان و سالمندان بهویژه در برابر این آلودگیها حساستر هستند.
دبیر اجرایی نهضت سبز زاگرس تصریح کرد: آلودگیهای ناشی از فلرینگ تأثیرات اجتماعی و روانی نیز به همراه داشته است و احساس نارضایتی و ناامنی در میان ساکنان محلی افزایش یافته و باعث شده است برخی خانوادهها به مناطق دورتر مهاجرت کنند.
وی افزود: همچنین، هزینههای بالای درمانی برای بیماریهای مرتبط با آلودگی، فشار اقتصادی مضاعفی بر خانوادهها وارد میکند و موجب افزایش مشکلات اجتماعی و اقتصادی در این منطقه شده است.
سجادیان گفت: با توجه به مشکلات گستردهای که فلرهای گازی بر محیط زیست و سلامت مردم گچساران ایجاد کردهاند، ضروری است که اقدامات جدی برای کاهش و کنترل این معضل انجام شود.
سجادیان با بیان اینکه استفاده از فناوریهای پیشرفته برای بازیافت گازهای همراه و تبدیل آنها به منابع مفید انرژی، و همچنین ارتقا استانداردهای زیستمحیطی در صنعت نفت میتواند به کاهش آلودگی و بهبود وضعیت سلامت عمومی کمک کند، گفت: این اقدامات نه تنها به نفع مردم گچساران بلکه به نفع کشور نیز خواهد بود، چرا که به حفظ منابع طبیعی و کاهش آثار منفی زیستمحیطی کمک خواهد کرد.
رفع ناترازی با مدیریت منابع انرژی
مشاور معاون وزیر نفت در شرکت صنایع پتروشیمی ایران نیز گفت: کاهش اتلاف انرژی و رفع ناترازی از ظرفیتهای ساماندهی فلزهای گازی است.
فردین بادام فیروز در گفت وگو با خبرنگار مهر، افزود: اجرای طرحهای جمع آوری فلرهای گازی در برنامههای بالا دستی دیده شده و تبیین مواردی در برنامه هفته توسعه نیز رقم خورد.
بادام فیروز با بیان اینکه شدت فلرینگ در کشورهای مختلف باید حسب میزان تولید نفت و گاز سنجیده شود، اظهار کرد: شدت فلرینگ مبتنی بر تولید گاز طبیعی در کشور قریب به دو برابر میانگین جهانی است.
وی اظهار کرد: در بحث فلرینگ مبتنی بر تولید نفت نیز در سال گذشته قریب به سه برابر میانگین جهانی این مسئله را داشتیم.
مشاور معاون وزیر نفت در شرکت صنایع پتروشیمی با تاکید بر اهمیت ساماندهی به ناترازی در حوزه انرژی، خاطرنشان کرد: مدیریت هدررفت گاز میتواند نقش مؤثری در بهبود شرایط ناترازی بخش انرژی داشته باشد.
بادام فیروز گفت: نگاه در حوزه انرژی باید به سمت ساماندهی فلرها حرکت کرده تا افزایش بهره وری در سطوح مختلف را داشته باشیم.
به نظر میرسد الگوهای مدیریت منابع در کشور، باید علاوه بر ترسیم خط مشی برای توسعه متوازن مناطق درگیر با فلرها از طریق رشد حق آلایندگی، بحث ساماندهی را برای کمک به رفع ناترازی های انرژی، به ویژه در فصول سرد، دنبال کنند.