محمد جهانشاهی دبیر کمیته ملی طبیعت گردی و معاون اداره کل گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهارداشت: نزدیک به سه سال از طرح ایده «راه تاریخی ادویه» می‌گذرد. حالا بر محور اصلی این راه، رالی ۲۵۰۰ کیلومتری از بندر چابهار تا سلیمانیه عراق در حال اجراست.
وی گفت: دلیل اصلی ایده این محور وجود کاروانسرای هندوها در محور تاریخی و تجاری شهر کرمان بود. راه‌های باستانی این حاشیه و داخلی این منطقه که پیشینه تاریخی ۵۰۰۰ ساله در بخش‌هایی از آن مستند شده است. از سوی دیگر تمدن‌های باستانی و دوره‌های تاریخی هلیل رود و اسناد و شواهدی که نشان از ارتباط بین تمدنی با ساکنان کهن پیرامون رود سند در شبهه قاره هند داشت که هر یک از جنبه‌ای متفاوت، قابلیت شکل گیری «راهی تاریخی» شبیه آنچه که امروز به عنوان «جاده ابریشم بین شرق و غرب با محوریت تجارت با چین می‌شناسیم را در ذهن من شکل می‌داد مخصوصاً وقتی به راه‌های فرعی جاده ابریشم، در مسیرهایی جدا از راه اصلی بر می‌خوردم.
جهانشاهی گفت: این موضوعات باعث شد تا به مطالعه جدی تری نسبت به این موضوع بپردازم. در دهه ۹۰ مقالاتی در برخی همایش‌ها مقالاتی پیرامون این راه تاریخی در محدوده استان فارس و یا از منظر برخی دوره‌های تاریخی ارائه شده بود که هر کدام اهمیت توجه بیشتر به این ایده را به عنوان یک مسیر گردشگری با قابلیت‌های گسترده پر رنگ تر می‌کرد.
جهانشاهی بیان کرد: در سال ۱۴۰۰ و در حاشیه پانزدهمین نمایشگاه بین المللی گردشگری تهران و در بخش گردشگری خوراک، بحث خوراک های راه تاریخی ادویه، شروعی بود بر طرح موضوع و بعد از آن در سال‌های بعد تا به امروز در برخی نشست‌های عمومی و کارشناسی «طرح مسیر گردشگری راه ادویه» مورد بحث قرار گرفت از جمله در همایش ملی فرصت‌های سرمایه گذاری استان کرمان که به میزبانی اتاق بازرگانی برگزار شد که در پنل گردشگری، این محور و تاثیرش بر توسعه گردشگری جنوب شرق کشور و به ویژه استان کرمان مورد تاکید قرار گرفت.
وی افزود: به هر حال ما با یک پیشینه تاریخی حداقل ۵۰۰۰ ساله بر این محور ارتباطی رو به رو هستیم. ارتباطات بین تمدنی در نواحی جنوبی ایران تا بین النهرین و از سوی دیگر در شرق با تمدن‌های رود سند به ویژه «موهنجو دارو». این ارتباط هم بر مسیرهای زمینی در پهنه‌های سرزمینی کشورمان در ادوار مختلف تاریخی و هم بر مسیرهای آبی در حاشیه اقیانوس هند تا سواحل شمالی و جنوبی خلیج فارس منطبق بوده و جریانی چند هزار ساله را با اهداف تجاری، سیاسی و مذهبی رقم می زده و امروز هم همچنان بخشی از راهبرهای توسعه‌ای به ویژه در حوزه‌های اقتصادی تقویت زیر ساخت‌های حمل و نقل بر همین مسیر است.
این کارشناس گردشگری گفت: امسال با حمایت اداره کل توسعه گردشگری داخلی در سال جدید گردشگری که با شعار «گردشگری و صلح» در سراسر جهان جریان دارد، دو بخش از برنامه‌های هفتگانه معاونت گردشگری به رویدادهایی با این موضوع اختصاص پیدا کرد. رالی صلح و گردشگری بر محور راه تاریخی ادویه و طعم صلح در جاده ادویه از جمله آنها بود.
وی از شروع رالی به صورت نمادین از هند خبر داد و گفت: شروع رسمی این رویداد از بندر چابهار و با همکاری دبیرخانه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور بود. با توجه به اینکه سواحل مکران بنادر تاریخی داشته و امروز یکی از مهمترین پروژه‌های مشترک کشورمان با هند در این بخش از کشورمان تعریف شده، نقطه آغاز در منطقه آزاد چابهار تعریف شد. این رالی که با همکاری کانون اتومبیل رانی و جهانگردی کشور در حال اجراست با گذر از استان‌های کرمان، یزد، اصفهان، قم، تهران، اراک، همدان و کردستان، صبح چهارشنبه از مرز باشماق وارد کردستان عراق خواهد شد تا پس از عبور از حلبچه در نمایشگاه بین المللی گردشگری سلیمانیه حضور پیدا کند. در طول این مسیر این رالی برنامه‌های مختلفی توسط ادارات کل میراث فرهنگی استان‌ها و بخش‌های حامی تعریف شده و به عنوان مثال در شهر کرمان به عنوان پایتخت زیره ایران، از این رالی استقبال شد و یا در منطقه اقتصادی اراک، استقبال ویژه ای از طرف مسئولین گردشگری کشور انجام شد. همچنین در همدان و کردستان هم برنامه‌هایی تدارک دیده شده است.
تا دهه هفتاد شمسی، مسیر گردشگری بین اروپا و شبهه قاره هند تقریباً بر همین مسیر فعال بود
وی که پیش از این برای ثبت روز ملی بوم گردی در تقویم رسمی کشور نیز اقدام کرده بود ادامه داد: در بحث طعم صلح در راه ادویه رویدادهای خوراک محوری در استان‌های ساحلی جنوبی و نیز استان‌های همجوار از جمله فارس و کرمان و یزد پیش بینی شده تا رفته رفته، این چارچوب‌ها و ملاحظات این طرح به شکل جدی تری مشخص و پدیدار شود.
به اعتقاد او؛ راه ادویه فرصت‌های زیادی را برای بخش‌های مختلف ایجاد خواهد کرد. افزایش تعامل با کشورهای همسایه در نگاه اول، بهره گیری از ظرفیت‌های تاریخی و پیوندهای تمدنی و فرهنگی و نیز بستر سازی جهت افزایش ارزش افزوده در بخش‌های اقتصادی، جدی ترین محورهای این ابتکار خواهند بود. ضمن اینکه توسعه مسیرهای گردشگری یکی از استراتژی‌های مهم در برنامه ریزی گردشگری هستند که با توسعه خطی، به شکل گیری و بهبود کیفی مقاصد گردشگری کمک می‌کنند. ضمن اینکه تا دهه هفتاد شمسی، مسیر گردشگری بین اروپا و شبهه قاره هند تقریباً بر همین مسیر فعال بود و از طریق ترددهای زمینی بسیاری از طریق میرجاوه انجام می‌شد که بعدها به دلایل تحولات منطقه، تورهای گردشگری در این مسیر قدیمی محدود شدند.
صاحب ایده شهر پایلوت گردشگری سبز گفت: در تلاش هستیم ابتدا از طریق رویدادهای علمی و پژوهشی، داده‌های بیشتری در این رابطه جمع آوری شود و پس از آن، راهبردهای توسعه با همکاری کشورهای مرتبط با این مسیر در قالب کارهای مشترک و ایجاد ساختارهای رسمی انجام پذیرد.
جهانشاهی بیان کرد: من فکر می‌کنم با توجه به تحولات بین المللی و افزایش توان قدرت اقتصادی در بین کشورهای راه ادویه، آینده روشن و ارزشمندی پیش روی کشورهای این مسیر باشد. چرا که قدرت و پتانسیل فراوانی در دل این ابتکار به عنوان پدیده‌ای چند وجهی نهفته است.