به گزارش خبرنگار مهر، محمدرضا عارف معاون اول رئیس جمهور در آئین تکریم و معارفه نماینده ویژه رئیس جمهور و رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ضمن گرامی‌داشت شهدای عرصه مبارزه با قاچاق کالا و ارز، اظهار کرد: شهدای این عرصه گمنام‌تر از دیگر شهدا هستند. موضوع وجود قاچاق در جامعه و علت شکل‌گیری آن مهم است، اینکه چرا قاچاق شکل می‌گیرد، قطعاً این پدیده دلایل اقتصادی، اجتماعی و روانی دارد.
آثار تخریبی قاچاق بر روی اقتصاد ملی وحشتناک است
عارف توجه جدی به ابعاد مختلف پدیده قاچاق را مورد تاکید قرار داد و افزود: قاچاق نظم اجتماعی را به هم می‌زند و چرایی مقابله با آن نیز بسیار روشن است، آثار تخریبی قاچاق بر روی اقتصاد ملی وحشتناک است.
وی به فرهنگ‌سازی غلط قاچاق در جامعه اشاره کرد و گفت: پدیده قاشق از نظر اجتماعی آثار بسیار نگران کننده و بدی بر جای می‌گذارد، قاچاق آثار سیاسی نیز دارد یکی از معیارهای ارزیابی کشورها موضوع مبارزه با فساد هست، ما با معیارهای مذهبی خودمان معتقدیم که نباید مال حرام در زندگی‌مان باشد. موضوع جدی این است که فرهنگ اسلامی چگونه می‌تواند قاچاق را تحمل کند؟
معاون رئیس جمهور بیان کرد: هنر ما درمان نیست بلکه ریشه کن کردن قاچاق است، نباید قاچاق به عنوان یک بیماری در جامعه فراگیر شود و بعد به دنبال واکسن باشیم، در ریشه کن کردن بیماری مشکل داریم؛ در برنامه هفتم آمده است که باید سالانه ۱۵ درصد قاچاق کاهش یابد، مسئله این است که چرا باید قاچاق وجود داشته باشد.
عارف افزود: انقلاب ما یک انقلاب اسلامی و فرهنگی بوده است، حرام، حلال، مال مردم و مال غصبی در احکام دینی ما جای دارد، چرا باید وجود قاچاق را بپذیریم و بخواهیم آن را ۱۵ درصد کاهش دهیم. اینکه سالانه ۱۵ درصد قاچاق را کم بکنیم یعنی وجود آن را پذیرفته‌ایم، چرا این پدیده به وجود آمده است و با کدام یک از معیارهای انقلاب ما سازگاری دارد؟
قبح قاچاق در جامعه ما چندان شفاف نشده است
وی خطاب به حاضران در نشست، بیان کرد: فرمان مقام معظم رهبری در اوایل دهه ۸۰ که موضوع آن مقابله با فقر فساد و تبعیض بود، ایشان اخیراً گله‌ای از همه دولت‌ها داشتند که کماکان مسئله ما مبارزه با فقر و فساد و تبعیض است، آیا اگر فقر و یا تبعیض نبود فسادی هم بود؟
معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه قاچاق سامان اقتصادی کشور را به هم می‌ریزد ادامه داد: قاچاق حتی انگیزه برای تولید را از بین می‌برد، برای رسیدن به راه حل با ثبات و ماندگار باید عوامل ایجاد کردن این پدیده شوم را که تقریباً قبح آن در جامعه ریخته است و گاهی به عنوان هنر تلقی می‌شود را، شناسایی کنیم.
عارف با ذکر مثالی بیان کرد: برخی با افتخار می‌گویند که چگونه کالایی را از مرز و گمرک رد کرده‌اند. برخی با نیت خیر سفر می‌کنند اما قاچاق می‌کنند، از آنجایی که از نظر فرهنگی افراد را توجیه نکرده‌ایم در سفری که برای فعل ثواب رفته است مرتکب فعل حرام می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه قبح قاچاق در جامعه ما متأسفانه چندان شفاف و روشن نشده است، بیان کرد: بر روی آثار متعدد قاچاق از جمله آثار سیاسی آن که بر حیثیت نظام تأثیر می‌گذارد چندان بحث نکرده‌ایم، در چهار سال اول دهه ۸۰ نظام ما به این باور رسیده بود که باید اصلاحات ساختاری انجام دهد، تشکیل ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز یکی از دستاوردهای برنامه سوم توسعه بود. این نشان داد که مبارزه با قاچاق پدیده‌ای فرابخشی و حتی فراقوه‌ای است.
استفاده از سامانه‌های هوشمند یکی از الزامات مبارزه با قاچاق کالا و ارز است
معاون اول رئیس جمهور تصریح کرد: مبارزه با قاچاق نیازمند همکاری کل حاکمیت است و البته مستلزم اجماع در رفتار اجتماعی نیز است، این ستاد لازم بود که زیر نظر بالاترین مقام اجرایی کشور قرار گیرد، ذات تصمیمات این ستاد لحظه‌ای و آنی است، با این رویکرد تشکیل شد.
عارف به ضرورت پیشگیری از بروز قاچاق کالا و ارز به عنوان یکی از محورهای جهت دهنده به حوزه قاچاق کالا و ارز اشاره کرد و گفت: باید بر این موضوع متمرکز شویم، فتنه را باید در نطفه خفه کرد، نباید به فکر آمار دادن باشیم بلکه پیشگیری در اولویت باشد.
وی همچنین در رابطه با جریان‌های سازمان یافته در حوزه قاچاق، بیان کرد: باید شبکه‌های اصلی قاچاق را جستجو کرد، استفاده از سامانه‌های هوشمند نیز یکی از الزامات اجتناب ناپذیر مبارزه با قاچاق کالا و ارز است.
معاون اول رئیس جمهور که برگه کاغذی را برای قرائت آمار قاچاق سال ۱۴۰۰ در دست داشت، عنوان کرد: این آمار را ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز من داده است بیایید دعا کنیم که این آمار غلط باشد. حجم کالای قاچاق شده در این سال ۲۳.۳ میلیارد دلار بوده است، یعنی ۲۵ درصد تجارت خارجی ما به صورت قاچاق انجام می‌شود. طبق همین آمارها حجم صادرات ما ۱۶.۹ میلیارد دلار بوده است.
عارف ادامه داد: ۷۳ درصد مبادلات به کالاهای وارداتی اختصاص داشته و ۶.۴ میلیارد دلار و معادل ۲۷ درصد صادرات داشتیم، جالب است بدانید که حدود ۳ میلیارد دلار از قاچاق کالا به فرآورده‌های نفتی اختصاص یافته است.
بنزین با لیتر ۴۰ سنت وارد و با نرخ ۱,۵۰۰ تومان از کشور خارج می‌شود
وی گفت: مردم راجع به آمار حدود ۳۰ میلیون لیتر قاچاق سوخت روزانه و یا حجم یک میلیارد لیتر در سال سوال می‌پرسند. ما نمی‌توانیم جواب دهیم و مردم همه نظام را متهم می‌کنند، روزانه ۳۰ تا ۳۲ میلیون لیتر سوخت از جایی به کشور می‌رود و مأموران حکومت نمی‌توانند آنها را دستگیر کنند، ما نمی‌توانیم در این رابطه به مردم جواب دهیم. البته اهل فن می‌دانند که چگونه این قاشق انجام می‌شود اما مردم عوام فکر می‌کنم یک خیابانی است که چهار نگهبان در آن ایستاده‌اند و قاچاقچیان از آن عبور می‌کنند.
معاون اول رئیس جمهور با مقایسه قیمت واردات بنزین و قاچاق آن از مرزهای کشور، اظهار کرد: بنزین با لیتری ۴۰ سنت وارد کشور می‌شود و اینجا به قیمت هر لیتر ۱,۵۰۰ تومان فروخته می‌شود و به خارج از کشور نیز قاچاق می‌شود. این مواردی که مطرح کردم شرایط سال ۱۴۰۰ است.
عارف در ادامه سخنانش به میزان ۲۵ میلیارد دلاری قاچاق در سال ۱۳۹۲ اشاره کرد و گفت: با گذشت ۱۰ سال و تلاش‌های یک دهه میزان قاچاق به ۲۳.۲ دهم میلیارد دلار رسیده است، یعنی کمتر از ۸ درصد کاهش یافته و این فاجعه است. متأسفانه شاهد پایداری در قاچاق هستیم، به نظر می‌رسد اگر کل حاکمیت و قوه قضائیه عزم جدی در مبارزه با قاچاق کالا و ارز داشته باشند، موفق خواهیم شد.
وی بیان کرد: حادثه پیش آمده بود و من یکی از افسران نیروی انتظامی صحبت می‌کردم، توضیحی ارائه داد و گفت که قاچاقچیان را که دستگیر می‌کنند، یک تا دو شب مهمان کلانتری هستند و بعد به دادگاه می‌فرستیم و دو ساعت بعد بیرون می‌آید. همه جا مشکل داریم و برای مبارزه با قاچاق به اجماع نیاز داریم.
باید مبادی ورودی تقویت و کنترل شوند
معاون اول رئیس جمهور با طرح این موضوع که سه قوه باید با هم برای مبارزه با قاچاق کار کنند، ادامه داد: به اجماع نیاز داریم و این نمی‌شود که دولت کار را گردن مجلس بیندازد، مجلس گردن دیگری بیندازد و بیاییم بگوییم که قوه قضائیه کم کاری کرده است و یا آنها بگویند که مأموران اجرایی کوتاهی کرده‌اند، این‌طور نمی‌شود.
عارف تاکید کرد: مردم تفاوتی بین دستگاه‌ها و قوا نمی‌بینند، بلکه رفتار و عملکرد هر کدام از ما را به حساب کل نظام می‌گذارند. معتقدیم باید تصمیم‌های ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اجماع کامل مصوب شود. فضا برای این اجماع در دولت چهاردهم خوب است، به نظرم دستاورد دولت وفاق این است که بین سه قوه که همواره دوستی برقرار بوده و هیچ وقت با هم دعوا نداشتیم، امروز تفاهم، وفاق و همدلی به شکل برجسته‌ای دارند و باید از آن در این ستاد کمک بگیریم.
وی افزود: تکمیل و استقرار سامانه نظارت وظایف دستگاه‌ها، کاری است که باید به نتیجه برسد، باید مبادی ورودی تقویت و کنترل شوند. باید به هر حال از سامانه‌های هوشمند استفاده کنیم و این‌طور تلقی نشود که آنها لاکچری هستند؛ خیر، باید شاخص‌های ما با دیگر کشورها مقایسه شود و عملکردها را مورد توجه قرار دهیم.
توقع نداریم ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ظرف دو ماه معجزه کند
معاون اول رئیس جمهور با طرح این موضوع که در مناطق آزاد باید کار جدی صورت گیرد ادامه داد: تقاضا دارم با دبیرخانه مناطق ویژه کار مشترک انجام دهید. به نظر می‌رسد در سنوات گذشته ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز چندان با دستگاه‌های اجرایی رابطه نزدیک نداشته است و باید این تعامل افزایش یابد و لازم است اولویت‌ها مشخص شود و توقع نداریم که ظرف دو ماه معجزه کنید و همه مشکلات را حل کنید.
عارف، آئین نامه وصل شده در دولت برای مبارزه با قاچاق کالا و ارز را مثبت ارزیابی کرد و گفت: این آئین نامه شبهات و مسائل را برطرف کرده، اینکه پدیده قاچاق هست یا خیر در این آئین نامه مشخص شده. در رابطه با کولبری و ته‌لنجی در آن تعیین تکلیف شده، همینطور بازارچه‌های مرزی که بتوانند شفاف در سامانه‌ها معامله کنند.
وی با بیان اینکه باید راهبردهای ۱۰ ساله و یا ۵ ساله برای برنامه هفتم توسعه داشته باشیم، گفت: امیدواریم تمام دولت بتوانند در این مسئله گام‌های اساسی بردارند که رضایت مردم و خداوند در این است.