به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، دکتر علی نایبی معاون فناوری و نوآوری مؤسسه ISC گفت: کشورهای ترکیه، جمهوری اسلامی ایران و مالزی به ترتیب با ۱۸۷۳، ۱۶۲۵ و ۱۶۱۱ مدرک، بیشترین تولیدات علمی را در فناوریهای نسل پنجم صنعت داشته‌اند.
وی گفت: جمهوری اسلامی ایران در حوزه فناوریهای پیشرفته در زمینه چاپ چهار بعدی جایگاه نخست را در میان کشورهای جهان اسلام به خود اختصاص داده است.
دکتر علی نایبی معاون فناوری و نوآوری مؤسسه ISC گفت: با اشاره به اهمیت نسل پنجم صنعت اظهار کرد: نسل پنجم صنعت ریشه در مفهوم صنعت نسل چهارم دارد و به بررسی پیشرفت کشورها در دهه نخست قرن ۲۱ و توانایی آن‌ها در ایجاد تأثیرات پایدار در دهه‌های آینده می‌پردازد.
وی افزود: این نسل از صنعت نه‌تنها بر رفع نیازهای اقتصادی تمرکز دارد، بلکه به نیازهای زیست‌محیطی نیز توجه ویژه‌ای دارد و بر تولید سبز به‌عنوان یک اولویت کلیدی تأکید می‌کند.
نایبی اعلام کرد: صنعت نسل پنجم با هدف تحقق وعده‌های دیجیتال‌سازی پیشرفته، کلان‌داده‌ها و هوش مصنوعی، به‌دنبال تقویت نقش این فناوری‌ها در پاسخ به نیازهای جدید و الزامات نوظهور در حوزه‌های صنعتی، اجتماعی و زیست محیطی است.
وی تاکید کرد: این رویکرد شامل استفاده گسترده از داده‌ها و هوش مصنوعی برای افزایش انعطاف‌پذیری تولید و ایجاد زنجیره‌های ارزش قدرتمندتر در دوران تحول دیجیتال خواهد بود.
نایبی در ادامه به فناوریهای کلیدی در این حوزه اشاره کرد و گفت: در نسل پنجم صنعت از فناوری‌هایی همچون چاپ چهار بعدی، ربات‌های همکار (کوبوت‌ها)، واقعیت افزوده و مجازی، محاسبات شناختی، دوقلوی دیجیتال و تولید افزودنی بهره گرفته می‌شود.
به گفته وی؛ این فناوری‌ها فرایندهای تولیدی را به‌گونه‌ای طراحی می‌کنند که انسان نقش محوری در آن‌ها داشته باشد و توانایی تنظیم و بهینه‌سازی این فرایندها را براساس نیازهای خود داشته باشد. این تحول، بستری برای پیشرفت صنایع مختلف و افزایش خلاقیت و کارآمدی در تولید ایجاد خواهد کرد.
نایبی با تأکید بر اهمیت فناوریهای نسل پنجم صنعت، گفت: بررسی و تحلیل جایگاه علمی این فناوری‌ها در میان کشورهای پیشرو جهانی و اسلامی در بازه زمانی ۱۰ ساله، نقش مهمی در توسعه این حوزه دارد.
وی با اشاره به وضعیت جمهوری اسلامی ایران در برخی از حوزه‌های فناوریهای نسل پنجم افزود: با وجود پیشرفت‌های مناسب در توسعه فناوری و محصولات، به دلیل برخی محدودیت‌ها، میزان انتشار تولیدات علمی ایران در عرصه بین‌المللی محدود بوده است.
معاون فناوری و نوآوری مؤسسه ISC گفت: همانگونه که در شکل (۱) آمده است، روند رشد پژوهشهای صورت گرفته در زمینه فناوریهای نسل چهارم و پنجم صنعت، از سال ۲۰۱۴ تا سال ۲۰۲۳ در حال افزایش است. با توجه به نتایج به دست آمده از پایگاه وب آو ساینس، ۱۰۹۲۳۰۵ پژوهش در زمینه فناوریهای نسل چهارم صنعت انجام شده و از ۵۳۸۲۳ پژوهش در سال ۲۰۱۴ به ۱۵۵۰۸۱ پژوهش در سال ۲۰۲۳ رسیده است. همچنین، ۱۵۹ هزار و ۲۴۳ پژوهش در زمینه فناوریهای نسل پنجم صنعت انجام شده و از ۶ هزار و ۳۸۰ پژوهش در سال ۲۰۱۴ به ۲۵۲۷۸ پژوهش در سال ۲۰۲۳ رسیده است.
شکل۱- تعداد پژوهشهای انتشار یافته در حوزه نسل چهارم و پنجم صنعت براساس پایگاه وب آو ساینس ۲۰۲۳-۲۰۱۴
وی ادامه داد: همان گونه که در جدول (۱) قابل مشاهده است کشورهای ترکیه، جمهوری اسلامی ایران و مالزی به ترتیب با ۱۸۷۳، ۱۶۲۵ و ۱۶۱۱ مدرک، بیشترین تولیدات علمی را در فناوریهای نسل پنجم صنعت داشته‌اند.
جدول ۱- کشورهای پیشرو اسلامی در تولیدات علمی حوزه نسل پنجم صنعت
| رتبه (۲۰۲۳-۲۰۱۴) |
کشورهای پیشرو اسلامی |
تعداد مدارک |
درصد مشارکت |
| ۱ |
ترکیه |
۱۸۷۳ |
۱۷۶/۱ |
| ۲ |
جمهوری اسلامی ایران |
۱۶۲۵ |
۰۲/۱ |
| ۳ |
مالزی |
۱۶۱۱ |
۰۱/۱ |
| ۴ |
عربستان سعودی |
۱۵۸۲ |
۹۹/۰ |
| ۵ |
مصر |
۹۶۶ |
۶۰/۰ |
| ۶ |
پاکستان |
۹۲۲ |
۵۷/۰ |
| ۷ |
اندونزی |
۸۹۳ |
۵۶/۰ |
| ۸ |
امارات متحده عربی |
۶۵۶ |
۴۱/۰ |
| ۹ |
نیجریه |
۲۸۹ |
۱۸/۰ |
| ۱۰ |
عراق |
۲۵۳ |
۱۶/۰ |
جدول شماره ۲، رتبه و تعداد تولیدات علمی کشورهای پیشرو جهانی در فناوریهای نسل پنجم صنعت را نشان می دهد.
جدول ۲. جایگاه تولیدات علمی فناوریهای نسل پنجم صنعت کشورهای پیشرو جهان در بازه زمانی ۲۰۱۴-۲۰۲۳
| رتبه |
تعداد مدارک علمی فناوریهای نسل پنجم صنعت |
||||||
| ۲۰۱۴-۲۰۲۳ |
چاپ چهار بعدی (۴D Printing) |
ربات همکار یا کوبوت (COBOT) |
واقعیت افزوده (AR) |
واقعیت مجازی (VR) |
محاسبات شناختی |
دوقلوی دیجیتال |
تولید افزودنی |
| ۱ |
چین (۵۱۶) |
ایتالیا (۲۴۳) |
آمریکا (۵۴۵۶) |
آمریکا (۱۱۳۴۸) |
آمریکا (۲۷۷) |
چین (۷۲۷) |
آمریکا (۱۲۶۸۶) |
| ۲ |
آمریکا (۳۳۲) |
آمریکا (۲۰۹) |
چین (۳۴۹۲) |
چین (۷۲۴۵) |
چین (۲۴۹) |
آلمان (۶۷۵) |
چین (۸۷۰۹) |
| ۳ |
انگلستان (۱۴۱) |
آلمان (۱۷۰) |
آلمان (۲۴۳۲) |
آلمان (۴۱۷۰) |
هند (۱۱۳) |
آمریکا (۶۴۰) |
آلمان (۴۶۹۰) |
| ۴ |
هند (۱۲۸) |
چین (۱۶۹) |
انگلستان (۱۵۹۰) |
انگلستان (۳۷۳۵) |
کانادا (۸۶) |
انگلستان (۴۰۰) |
انگلستان (۳۲۹۶) |
| ۵ |
استرالیا (۹۸) |
فرانسه (۱۰۷) |
ایتالیا (۱۵۵۸) |
ایتالیا (۲۹۰۸) |
ایتالیا (۶۹) |
ایتالیا (۳۵۹) |
ایتالیا (۳۰۱۲) |
| ۶ |
سنگاپور (۹۷) |
انگلستان (۸۱) |
کره جنوبی (۱۴۴۹) |
کانادا (۲۴۵۹) |
انگلستان (۵۹) |
فرانسه (۲۲۱) |
هند (۲۸۸۲) |
| ۷ |
فرانسه (۸۲) |
اسپانیا (۷۵) |
ژاپن (۱۴۳۴) |
اسپانیا (۲۳۸۵) |
ژاپن (۳۸) |
اسپانیا (۲۰۲) |
فرانسه (۱۸۴۸) |
| ۸ |
آلمان (۸۰) |
پرتغال (۶۵) |
اسپانیا (۱۴۱۸) |
کره جنوبی (۲۲۵۰) |
عربستان سعودی (۳۶) |
سو.ئد (۱۸۸) |
استرالیا (۱۷۷۶) |
| ۹ |
ایتالیا (۷۷) |
سوئد (۶۳) |
استرالیا (۱۰۱۸) |
استرالیا (۲۱۹۳) |
آلمان (۳۳) |
روسیه (۱۷۷) |
کانادا (۱۶۷۵) |
| ۱۰ |
کره جنوبی (۷۷) |
کره جنوبی (۵۴) |
فرانسه (۹۲۱) |
ژاپن (۲۰۸۴) |
اسپانیا (۳۲) |
کانادا (۱۵۱) |
اسپانیا (۱۴۷۶) |
| ۱۱ |
جمهوری اسلامی ایران (۶۵) |
کانادا (۵۲) |
کانادا (۹۰۶) |
فرانسه (۲۰۲۵) |
استرالیا (۳۱) |
هلند (۱۴۶) |
سنگاپور (۱۴۱۵) |
وی ادامه داد: بر اساس گزارش‌های جدید، جمهوری اسلامی ایران موفق شده است در حوزه فناوریهای پیشرفته دستاوردهای چشمگیری را به ثبت برساند. یکی از نکات قابل توجه، رتبه جهانی ایران در چاپ چهار بعدی است. ایران در این فناوری با کسب رتبه یازدهم جهانی، جایگاه نخست را در میان کشورهای جهان اسلام به خود اختصاص داده و عملکرد بهتری نسبت به دیگر کشورهای اسلامی داشته است.
در سایر فناوریهای نوین نیز ایران توانسته به رتبه‌های قابل توجهی دست یابد:
- رتبه ۲۳ جهانی در فناوریهای تولید افزودنی
- رتبه ۲۹ جهانی در محاسبات شناختی
- رتبه ۳۷ جهانی در حوزه واقعیت مجازی
- رتبه ۳۸ جهانی در فناوری دوقلوی دیجیتال
- رتبه ۴۲ جهانی در فناوری واقعیت افزوده
- رتبه ۶۰ جهانی در حوزه فناوری ربات همکار
این رتبه‌ها نشان‌دهنده پیشرفت مستمر ایران در حوزه‌های فناورانه و جایگاه رو به رشد کشور در سطح بین‌المللی است.
جدول شماره ۳، رتبه و تعداد تولیدات علمی کشورهای پیشرو اسلامی در فناوریهای نسل پنجم صنعت را نشان می‌دهد.
جدول ۳. جایگاه تولیدات علمی فناوریهای نسل پنجم صنعت کشورهای پیشرو اسلامی در بازه زمانی ۲۰۱۴-۲۰۲۳
| رتبه |
تعداد مدارک علمی فناوریهای نسل پنجم صنعت |
||||||
| ۲۰۱۴-۲۰۲۳ |
چاپ چهار بعدی (۴D Printing) |
ربات همکار یا کوبوت (COBOT) |
واقعیت افزوده (AR) |
واقعیت مجازی (VR) |
محاسبات شناختی |
دوقلوی دیجیتال |
تولید افزودنی |
| ۱ |
جمهوری اسلامی ایران (۶۵) |
ترکیه (۱۲) |
مالزی (۴۸۳) |
ترکیه (۵۱۶) |
عربستان سعودی (۳۶) |
امارات متحده عربی (۴۷) |
جمهوری اسلامی ایران (۵۹۲) |
| ۲ |
مالزی (۲۰) |
مالزی (۷) |
ترکیه (۳۶۸) |
مالزی (۴۸۲) |
پاکستان (۱۳) |
عربستان سعودی (۳۳) |
ترکیه (۵۶۰) |
| ۳ |
مصر (۱۴) |
امارات متحده عربی (۷) |
اندونزی (۳۲۳) |
عربستان سعودی (۴۳۵) |
امارات متحده عربی (۱۳) |
جمهوری اسلامی ایران (۲۸) |
عربستان سعودی (۴۱۲) |
| ۴ |
امارات متحده عربی (۱۴) |
پاکستان (۶) |
عربستان سعودی (۲۳۷) |
جمهوری اسلامی ایران (۳۲۵) |
جمهوری اسلامی ایران (۱۰) |
ترکیه (۲۵) |
مالزی (۴۰۴) |
| ۵ |
پاکستان (۱۳) |
مصر (۴) |
پاکستان (۱۵۳) |
پاکستان (۲۸۸) |
مصر (۱۰) |
مالزی (۲۳) |
امارات متحده عربی (۲۲۶) |
| ۶ |
ترکیه (۹) |
عربستان سعودی (۳) |
امارات متحده عربی (۱۳۳) |
اندونزی (۲۲۶) |
ترکیه (۶) |
مصر (۲۳) |
مصر (۲۱۹) |
| ۷ |
اندونزی (۹) |
جمهوری اسلامی ایران (۲) |
جمهوری اسلامی ایران (۱۲۹) |
امارات متحده عربی (۱۹۲) |
مالزی (۶) |
پاکستان (۲۲) |
پاکستان (۱۷۴) |
| ۸ |
نیجریه (۳) |
اندونزی (۱) |
مصر (۹۷) |
مصر (۱۸۳) |
اندونزی (۴) |
قطر (۱۱) |
عراق (۸۱) |
| ۹ |
عراق (۲) |
عراق (۱) |
قطر (۵۳) |
قطر (۹۳) |
عراق (۳) |
اندونزی (۸) |
اندونزی (۸۱) |
| ۱۰ |
کویت (۲) |
کویت (۱) |
عراق (۴۶) |
نیجریه (۵۹) |
نیجریه (۳) |
نیجریه (۴) |
قطر (۶۶) |