به گزارش خبرنگار مهر، همایش ملی فلسفه فرهنگ با تاکید بر دیدگاههای آیت الله خامنه ای با حضور پژوهشگران و اساتید دانشگاه در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی امروز سه شنبه ششم آذر برگزار شد.
در این نشست سید حسین حسینی دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با تحلیل نسبت نقد با فرهنگ گفت: نقد فرهنگ اجتماعی را پالایش میکند و با رویکرد علمی امتیازات اجتماعی را روشن میکند اما معمولاً سیاسیون نقد را به خدمت نمیگیرند.
بعد از انقلاب نقد فراگیر رخ نداد / خدمات نقد و فرهنگ متقابل است
وی بیان داشت: فرهنگ به مثابه وجه اجتماعی میتواند خدمتی به نقد کند و نقد را از حالت انفعال و انحصار در آورد. نقد به عنوان چهارچوب خاص و فرهنگ به عنوان وجه اجتماعی خدمات متقابل دو طرفه را با یکدیگر دارد.
حسینی به ارائه راه حلهایی برای ترویج فرهنگ نقد و خدمت متقابل پرداخت و بیان کرد: یکی از راهکارها این است که به ترویج جریان نقد فراگیر بپردازیم. این اتفاق در جامعه پسا انقلاب اسلامی نیفتاد و نقد فراگیر در حوزهها و منابع سنتی و متجدد رخ نداد. دیگر اینکه نیاز به شبکه اجتماعی نقد داریم، سوم نیازمند نظریه پردازیهای علمی در مفهوم نقد و غیره هستیم.
وی تصریح کرد: همچنین نیازمند الگوهای روش شناختی در فعالیتهای انتقادی و نقدی هستیم. جدای از بحثهای علمی ما در جامعه علمی خودمان یعنی حوزه و دانشگاه مبتلا با یکسری مسائل پیش پا افتاده هستیم که اگرچه سادهاند اما مشکل ساز شده اند. اگر فرهنگ نقد پژوهی را در جامعه علمی جا نیندازیم گویا کاری انجام نشده است.
نیچه برای نقد ارزشها به نقد دین میپردازد
در بخش دیگری از نشست مهدی اصفهانی استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بازخوانی نقد نیچه از ارزش در فرهنگ در اراده معطوف به قدرت پرداخت و گفت: پرداختن به مسئله ارزش و اینکه چه چیزی ارزش دارد از دیرباز وجود داشته و یکی از پرسشهای فلسفی است. ما به نمونه نقد ارزش در فرهنگ نیچه میپردازیم، او هم در فراسوی نیک و بد به نقد میپردازد و هم میگوید باید نقد مسیحیت را رایج کرد و تبری برمیدارد و به کمر مسیحیت میزند.نیچه نشان میدهد تنها به اهمیت دین در ساخته شدن ارزش توجه میکند و برای نقد ارزشها به نقد دین میپردازد، نه دین به معنای مطلق، بلکه قرائتی که از مسیحیت در کلیسای آن دوران حاکم بود.
استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تصریح کرد: نیچه تاریخ ۲۰۰ سال آینده را گفته و آنچه پدید میآید را شرح میدهد و میگوید کسی که اراده نقد داشته باشد نظامی را حاکم کرده که اراده او حاکم میشود و ارزشهای جدیدی جایگزین میکند.
وی افزود: نیچه در تعریف پوچ گرایی میگوید فقر روحی جسمانی و عقلانی به خودی خود پوچ گرایی پدید نمیآورند و سپس نهیلیسم را معنا میکند، نهیلیسم یعنی اینکه دانسته و ندانسته ارزشمندترین چیزها را بی ارزش بپنداریم یا دوست داشتنیها را بی ارزش بنگاریم. او نشان میدهد با الگوی کانت که عقل است به جایی نمی رسیم، اخلاق هم میخواهیم و اخلاق بدون اینکه بر عقل حاکم باشد تحقق پوچ گرایی است.