به گزارش خبرنگار مهر، اسماعیل بقایی سخنگوی‌وزارت خارجه در نشست خبری اظهار داشت: امروز مصادف با روز قانون اساسی است. این روز نشانه تشکیل مردم سالاری دینی است. این روز را تبریک عرض می‌کنم.
وی ادامه داد: هفته گذشته شرکت وزیر خارجه در پرتغال را داشتیم که در حاشیه آن با وزرای خارجه کشورهای مختلف و دبیر کل سازمان اسلامی دیدارهایی انجام شد.
بقایی در ادامه افزود: امروز وزیرخارجه در ترکیه به سر می‌برند. روز گذشته نیز در سوریه حضور داشت.
سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به برگزاری اجلاس اکو در مشهد گفت: ریاست این اجلاس برعهده ایران است. امروز نشست کارشناسان برگزار می‌شود و روز سه شنبه وزیرخارجه سخنرانی خواهند کرد.
وی با اشاره به جنایات در غزه گفت: تعداد خبرنگاران شهید به ۱۹۲ نفر رسیده است. با نزدیک شدن به فصل سرما، ادامه قحطی‌ها را شاهد هستیم.
هدف از سفر به سوریه، انتقال پیام ایران در حمایت از سوریه و مقاومت در برابر تروریسم بود
بقایی در مورد حوادث اخیر در سوریه و رایزنی عراقچی با مقامات سوریه و ترکیه افزود: در سوریه هدف از این سفر این بود که پیام روشن ایران مبنی بر حمایت از سوریه و مقاومت در برابر تروریسم به مقامات سوریه منتقل شود و آخرین ارزیابی‌ها را داشته باشیم. عراقچی ملاقات‌های مهمی را با مقامات سوری داشتند. در سطح دیپلماتیک وظیفه ما و کشورهای منطقه است که با خطر گسترش تروریسم برای بسیج جامعه بین‌المللی برای مقابله مؤثر با تروریسم اقدام کنند.
وی گفت: در ترکیه نیز هدف همین است و این کشور همسایه مهم سوریه است. ترکیه در روند آستانه نقش کلیدی دارد و طی سال‌های گذشته نقش سازنده در مدیریت تنش در سوریه داشته است.
سخنگوی وزارت خارجه در مورد چشم‌انداز مذاکرات هسته‌ای افزود: گفتگوهای ژنو محدود به بحث‌های هسته‌ای نبوده است. طیفی از دغدغه‌هایمان را مطرح کردیم. ادعاهای مربوط به اوکراین و مسائل مشابه مطرح شده است. در مورد مسائل هسته‌ای آماده تعامل طبق کنوانسیون‌های بین‌المللی هستیم.
تروریسم در یک جا متمرکز نمی‌ماند و سرایت به نقاط دیگر دارد
بقایی در پاسخ به مهر مبنی بر اینکه در تحولات اخیر سوریه نقش ترکیه چه میزان بوده و آیا این منجر به برهم زدن آرامش در منطقه نمی‌شود؟ و در سفر عراقچی به ترکیه چقدر در این باره با مقامات ترکیه گفتگو خواهد شد؟ گفت: مذاکرات آقای عراقچی با مقامات ترکیه در حال انجام است. ترکیه هم تأثیرگذار و هم تأثیر پذیر است. همه ما به این جمع بندی رسیدیم که هرگونه ناامنی در سوریه فقط به سوریه محدود نمی‌شود. وزیر خارجه ترکیه صراحتاً اعلام کرد این موضوعات به ترکیه ربطی ندارد. دوستان ترک ما به اندازه ما نسبت به سیر تحولات در سوریه نگران هستند و همه آگاهیم نسبت به این واقعیت که تروریسم در یک جا متمرکز نمی‌ماند و به نقاط دیگر سرایت دارد.
برنامه ایران هسته‌ای ایران صلح‌آمیز باقی خواهد ماند
بقایی در پاسخ به سوال دیگر مهر مبنی بر اینکه روزنامه گاردین به نقل از وزیر امور خارجه مدعی شده است که ایران ممکن است در آینده در سیاست هسته‌ای خود تجدید نظر کند؛ آیا این به معنای تغییر سیاست ایران مبنی بر صلح‌آمیز نگاه داشتن برنامه هسته‌ای خود است؟ گفت: سیاست هسته‌ای ایران کماکان ثابت است و برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز بوده و خواهد ماند. آنچه که در مصاحبه با گاردین بیان شد، هشداری نسبت به تبعات رویکردهای غیرسازنده برخی کشورها در رابطه با برنامه هسته‌ای ایران بود. این باعث شد که گفتمانی شکل گیرد که شاید مسیر ما در موضوع هسته‌ای مسیر درستی نبوده است. بر این اساس وزیرخارجه اشاره کردند که چنین گفتمانی در بین کارشناسان شکل گرفته است. ایشان تاکید کردند برنامه ایران، هم به واسطه فتوای شرعی و هم با توجه به ارزیابی‌های مبتنی بر امنیت ملی، صلح‌آمیز باقی خواهد ماند.
روند آستانه موفق‌ترین سازوکار در رابطه با کنترل بحران در سوریه بوده است
بقایی در مورد توافق روند آستانه برای خلع سلاح گروه‌های تروریستی و عدم اقدام در این خصوص گفت: فرآیند آستانه پایاترین و موفق‌ترین سازوکار در رابطه با کنترل بحران در سوریه بوده است. هر ۳ کشور ضامن سعی کردند برای کنترل تنش اقدام کنند. روند آستانه کماکان زنده است و جامعه بین‌المللی نسبت به تأثیرش واقف است. این فرایند را کماکان متعهدیم و فکر می‌کنیم بقیه کشورهای مؤثر نظر مشابهی دارند.
وی در مورد انجام دیپلماسی پارلمانی وزارت خارجه گفت: وزارت خارجه حتماً طبق روالی که همه دستگاه‌ها باید انجام دهد گزارش‌هایی را ارائه خواهد کرد. اقدامات وزارت خارجه روشن و شفاف است.
دیپلماسی پارلمانی و بهره‌گیری از مجالس کشورها برای تقویت مراودات میان کشورها امری ثابت شده است. نمایندگان، خیلی فعال در اجلاس‌های بین‌المجالس شرکت داشتند. گروه‌های دوستی پارلمانی ظرفیتی مؤثر برای روان سازی همکاری‌های دیپلماتیک بین کشورهای مختلف است.
درخواست برای پایان دادن به بی کیفری رژیم اسرائیل یک مطالبه عام بین‌المللی است
وی در مورد حکم دیوان بین‌المللی کیفری برای دستگیری نتانیاهو افزود: ما اعلام کردیم از هر روندی مه منجر به پاسخگو کردن رژیم شود استقبال می‌کنیم. درخواست برای پایان دادن به بی کیفری رژیم اسرائیل یک مطالبه عام بین‌المللی است. در عین حال این سوال وجود دارد مه چرا بعد از ۱۲ ماه و نگرانی از برخی مسائل شکلی و آئین نامه‌ای استفاده شود و در این مسیر اخلال ایجاد شود. کمااینکه چنین درخواستی از سوی وکلای اسرائیلی درخواست شده است! همزمان ما با کارشکنی‌های آمریکا هم مواجه بودیم. ایران عضو دیوان نیست اما اساسنامه آن را امضا کرده است.
رژیم صهیونیستی از ناامنی در سوریه نفع می‌برد
بقایی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا روند آستانه تضعیف شده یا خیر گفت: تحولات سوریه پیچیده است و می‌توان از زوایای مختلف به آن توجه کرد. رژیم صهیونیستی از ناامنی در سوریه نفع می‌برد. می‌توان گفت اینکه بلافاصله بعد از آتش بس در لبنان گروه‌های تروریستی فعال شدند تصادفی بوده اما اگر به تاریخچه این گروه‌های تروریستی نگاه کنید به نتیجه نمی‌رسید که صرفاً اتفاق بوده است. مقامات رژیم صهیونیستی اذعان کردند که این تحولات به نفع رژیم و تضعیف کننده مقاومت است.
وی ادامه داد: همه کشورهای اسلامی باید این را در نظر بگیرند که منتفع اصلی، دشمن اصلی یعنی رژیم صهیونیستی است. ممکن است ترتیبات آستانه در مواقعی نقض شود اما به معنی تضعیفش نیست. ما امیدواریم که مجموعه فعالیت‌های دیپلماتیک ایران منجر به این شود که از همه سازوکارها برای تثبیت اوضاع در سوریه استفاده شود.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه نقش آمریکا در تحولات سوریه چیست؟ گفت: اتفاقی که در سوریه افتاده تهدیدی علیه آمریکا نیست. هیچوقت داعش تهدید علیه آمریکا نبوده اما تناقض است که می‌گویند برای مقابله با داعش در سوریه هستند. پس چگونه است که داعش حضور دارد و اساساً آمریکا بر اساس چه مجوزی در سوریه حضور دارد؟ این نوعی تجاوز محسوب می‌شود و روشن است که یکی از دلایل رسوب تروریسم در سوریه ناشی از اشغال توسط نیروهای نظامی آمریکا بوده است.
نوعی هماهنگی بین گروه‌های تروریستی و حامیان فرامنطقه‌ای آن وجود دارد
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی در مورد اینکه اتفاقات سوریه در فضای دیپلماتیک قابل پیش بینی بود؟ گفت: وقتی لکه‌هایی از یک گروه تروریستی را در یک کشور از مدت‌ها قبل می‌بینید، خیلی دور از ذهن نخواهد بود که زمانیکه شرایط مساعد باشد، فعالیت‌های خود را از سر بگیرند. این لکه‌های سیاه در سوریه به دلیلی برخی سو محاسبه‌ها وجود داشت. این موضوع امر غافلگیرکننده‌ای نبود. در چند بیانیه اجلاس آستانه نسبت به خطر فعال شدن گروه‌های تروریستی هشدار داده شده بود. نوعی هماهنگی بین گروه‌های تروریستی و حامیان فرامنطقه‌ای آن وجود دارد.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه روند همکاری ایران و چابهار در چه مرحله است، گفت: روند همکاری ما با هند در مورد بند چابهار به شکل مناسبی ادامه دارد و در مورد جزئیات از بخش‌های ذیربط وزارت اقتصاد سوال کنید.
این دور از تحرکات دیپلماتیک ما بر تحولات سوریه تمرکز خواهد داشت
سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد ادعای رفتار متفاوت گروهک‌های تروریستی در حمله به حلب گفت: گروه تحریرالشام به عنوان گروه اصلی فعالیت می‌کند. این گروه قائل به فعالیت در یکجا نیست و مدعی است که تمام شامات را باید در عهده خودش قرار دارد. فکر نمی‌کنم واقعیت داشته باشد که این گروه‌ها، خشونتشان کمتر از موارد قبل باشد. بلکه مربی‌های زبده‌ای داشتند که اهمیت رسانه را به آنان گوشزد کردند؛ اما در ماهیتشان که تکفیر دیگران است، هیچ تغییری ایجاد نشده است.
بقایی در مورد دیدار عراقچی با مراجع عظام در قم گفت: تاکید بر رویکرد مبتنی بر عزت توسط وزارت خارجه در گفتگوها بود؛ امری که ما به آن اعتقاد داریم. در خصوص موضوعات منطقه، این مورد تاکید مراجع عظام بود. مقابله با تروریسم و حمایت از فلسطین مورد تاکید بزرگان بود و قطعاً مورد تاکید وزارت خارجه است.
وی در مورد اینکه وزیرخارجه پس از آنکارا به کدام کشور سفر می‌کنند، گفت: این دور از تحرکات دیپلماتیک ما بر تحولات سوریه تمرکز خواهد داشت. بنا داریم با کشورهای منطقه گفتگو کنیم. آقای عراقچی بنا دارند امشب بخاطر اجلاس اکو، به کشور برگردند. کشور سوم هرزمان نهایی شد اعلام خواهیم کرد.
لازمه گفتگو این است که بتوانیم ارزیابی دقیقی از مطالبات یکدیگر داشته باشیم
بقایی در مورد آتش بس در لبنان و احتمال آتش بس در غزه، گفت: این رژیم به هیچ عنوان قابل اعتماد نیست. در غزه با ادامه نسل کشی مواجه هستیم. شدت کشتار به شکل قبل ادامه دارد. بسیاری از زنان و کودکان غزه در آستانه مرگ ناشی از سو تغذیه و نداشتن امکانات درمانی هستند.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه سیاست ایران نسبت به گفتگو با اروپایی‌ها و ارتباط با تحولات منطقه چگونه است؟ گفت: ما از نقد رسانه‌ها استفاده می‌کنیم. یک سیاست خارجی فعال، اثرگذار و فراگیر لازمه‌اش این است که همزمان در جبهه‌های مختلف در مقابل با چالش‌های مختلف بتوان عمل کرد. ضمن اینکه ما می‌دانیم به دلیل جایگاه ایران و همه داشته‌های ملت، کشوری هستیم که باید در عرصه‌های مختلف قدرت بازیگری داشته باشیم. اینکه همزمان به چالش‌های منطقه برسیم و به دیگر موضوعات بپردازیم، لازمه انجام وظایف وزارت خارجه است.
وی ادامه داد: در ژنو هدف از این نشست به صراحت اعلام شد. این یک مذاکرات دقیق دیپلماتیک نیست بلکه یک گفتگو است. گفتگو با این سه کشور امری طبیعی است، اما در این گفتگوها با توجه به تحولات منطقه طبیعی بود از این فرصت استفاده کنیم برای بیان دغدغه‌های خود و اینکه مواضع خودمان را به صورت صریح در میان گذاریم. لازمه گفتگو این است که بتوانیم ارزیابی دقیقی از مطالبات یکدیگر داشته باشیم. نفس گفتگو لازمه دیپلماسی است.
وی در مورد اهمیت حضور معاون نخست وزیر چین در ایران و اینکه برنامه ایران چیست؟ گفت: رفت و آمدها و مراودات دیپلماتیک بین دو کشور امر رایجی است. با چین رابطه حسنه و مفیدی داریم. این سفر هم در چارچوب اجرای بخش‌های ذیربط موافقتنامه راهبردی ۲۵ ساله بین دو کشور انجام خواهد شد.
حضور مستشاری ایران در آینده هم با توجه به خواست دولت سوریه ادامه خواهد داشت
بقایی در مورد حضور مستشاری ایران در سوریه و شهادت یکی از مستشاران ایران در این کشور، گفت: ما از سال‌ها قبل، از آن زمان که مردم سوریه با خطر تروریسم مواجه شدند و بنا بر دعوت دولت سوریه در آن کشور حضور داریم. اخیراً سردار بزرگی را در جریان حمله تروریستی به حلب تقدیم کردیم. بنابراین حضور مستشاری ایران امری جدید نیست و در آینده هم با توجه به خواست و نظر دولت سوریه ادامه خواهد داشت.
بقایی در مورد حمله گروهای تکفیری به کنسولگری ایران در حلب افزود: ما به موقع کنسولگری را تخلیه کرده بودیم و هیچکدام از همکاران دچار مشکل نشدند. هرگونه تعرض به اماکن دیپلماتیک در هر شرایطی ممنوع است. به صورت طبیعی این موارد به کمیته ذیربط در سازمان ملل منعکس می‌شود و قاعدتاً اشخاص و گروه‌های متعرض باید پاسخگو باشند.
ایران قطعاً در دفاع از منافع و امنیت سرزمینی خودش از کسی اجازه نخواهد گرفت
سخنگوی‌وزارت خارجه درباره گفتگو با اروپا بر اساس سه اصل اصلی عزت، مصلحت و حکمت، گفت: این اقتضا می‌کند که با کشورهایی که نسبت به آنان دغدغه‌هایی داریم گفتگو کنیم. گفتگو بین کشورها از طریق رسانه امکانپذیر نیست. با کشورهایی که رابطه داریم و معتقدیم برخوردشان با ما سازنده نبوده، جز از طریق گفتگوهای رو در رو نمی‌توانیم مسائل و خواسته‌های خودمان را تفهمیم کنیم.
وی‌ادامه داد: گفتگوها مبتنی بر حکمت و مصلحت است و حتماً باید عزتمندانه باشد. ما همواره در هر گفتگویی عزت ملت ایران را رعایت می‌کنیم.
بقایی در مورد پاسخ به رژیم صهیونیستی و انجام عملیات وعده صادق ۳، گفت: حق دفاع یک حق ذاتی است. ایران قطعاً در دفاع از منافع و امنیت سرزمینی خودش از کسی اجازه نخواهد گرفت.
هم سوریه و هم ترکیه مواضع صریحی برای ضرورت حفظ ثبات و امنیت در مقابله با تروریسم داشتند
سخنگوی وزارت خارجه درباره تغییر نمایندگی ایران در کابل، گفت: تغییر در نمایندگی‌های دیپلماتیک هر کشوری امری عادی ورایج است. در این باره هم سرپرست جدیدمان را منصوب کردیم. در مورد نمایندگی ویژه ریاست جمهوری در کابل، در ریاست جمهوری در دست پیگیری است.
بقایی در مورد جزئیات تماس تلفنی رئیس جمهور ایران و نخست وزیر عراق، گفت: تماس تلفنی دو مقام را از این زاویه ببینیم که ما به عنوان دو کشور در مقابله با تروریست همکاری نزدیکی داشتیم، لذا لازم است در مورد تحولات اخیر هم رایزنی داشته باشیم.
وی در مورد تحولات در منطقه و رایزنی با مقامات عراقی ادامه داد: از مقامات ذیربط عراقی باید سوال شود چرا که آنها در جریان تحولات سوریه و اثر گذاری آن بر عراق هستند.
وی در مورد حضور عراقچی در رستورانی در دمشق گفت: پیام این حضور هم‌مشخص بود و نشان می‌دهد الحمدالله دمشق امن است.
وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه رویکرد ایران به تحولات ترکیه و روند آستانه چیست، گفت: روند آستانه روندی است که سال‌های گذشته تنها روند مؤثر در مدیریت اوضاع بوده، لذا هر سه کشور معتقدند باید از این روند برای بهبود اوضاع استفاده شود. هم سوریه و هم ترکیه مواضع صریحی برای ضرورت حفظ ثبات و امنیت در مقابله با تروریسم داشتند.
وی در مورد تهدید کشورهای عضو بریکس توسط ترامپ گفت: کشورهای عضو ترتیبات بین‌المللی براساس منافع خودشان تصمیمم می‌گیرند.
بقایی در مورد اینکه آیا گفتگوهای ژنو ادامه میابد گفت: این چیزی است که باید تصمیم‌گیری شود بین ایران و سه کشور اروپایی. الان زمان خاصی مشخص نشده است.
از هر فرصتی در مجالس بین‌المللی برای تبیین رنج و درد جانبازان شیمیایی خود استفاده کردیم
بقایی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه اقدامات وزارت خارجه در مورد پرونده قربانیان سلاح‌های شیمیایی چگونه است؟ گفت: ما به عنوان دستگاه دیپلماسی در این چهار دهه از هیچ تلاشی برای زنده نگه داشتن جنایت جنگی رژیم عراق در استفاده از سلاح شیمیایی علیه ایران کوتاهی نکردیم. از هر فرصتی در مجالس بین‌المللی برای تبیین رنج و درد جانبازان شیمیایی خود استفاده کردیم. در هلند پرونده‌هایی در دادگاه باز شد و منجر به صدور حکم علیه شرکت‌ها شدند.
وی ادامه داد: در رابطه با آلمان که جزو تأمین کننده کالاها و سلاح‌های شیمیایی عراق بوده، ما درخواست‌هایی را مبنی بر نشان دادن اسناد داشتیم. آنچه که در رابطه با آلمان گفتیم، اطلاع از حقیقت، لازمه رسیدن به عدالت است و این یک اصل است.
وی گفت: آلمانی‌ها اذعان کردند که در دهه ۱۹۸۰ برخی شرکت‌های آلمانی اقدام به صدور اقلام شیمیایی به عراق کردند. دستکم در دو نوبت در ۲۰۲۱ در خلال کنفرانس خلع سلاح و در نامه وزارت خارجه آلمان به ایران اذعان کردند که در دادگاه‌های آلمان در چند پرونده به این مسئله پرداخته شده است. خواسته ما این بوده که این اسناد و نتایج را در اختیار ما بگذارند.
آمریکا در جایگاهی نیست که در مورد روند همکاری ایران و آژانس سخن بگوید
بقایی در مورد ادعاهای آمریکا پیرامون روند همکاری ایران و آژانس و همچنین مطالبات ایران در گفتگوهای ایران و اروپا گفت: طبیعی است که در هر گفتگویی هر دو طرف مطالبات خودشان را مطرح کنند. در خصوص واکنش‌های ایران، مبنای صلح‌آمیز هسته‌ای ایران بر تقابل بنا نشده است. به اقدامی که در چند روز اخیر بعد از قطعنامه شورای حکام انجام شد، باید در راستای نیازسنجی ما در صنعت هسته‌ای نگاه کرد. رویکرد ما هیچوقت تقابلی نبوده است.
وی ادامه داد: منش ایران همیشه تلاش برای جلوگیری از ایجاد تنش بر سر موضوع هسته‌ای خود بوده است. در عین حال متأسفانه سابقه طرف‌های مقابل نشان می‌دهد که آنها در صدد اخلال در این روند هستند.
سخنگوی وزارت خارجه افزود: آمریکا در جایگاهی نیست که در این مورد سخن بگوید. با اصرار این کشور، موضوع هسته‌ای ایران به عنوان دستورکار شورای حکام معرفی شد، در صورتی که هیچ ضرورتی نداشت و هیچ مدرکی دال بر تغییر مسیر ایران ارائه نکردند.
وی تصریح مرد: آمریکا همیشه ایفای نقش مخرب داشته و اینگونه اظهارنظرها را در ادامه سنگ اندازی تعاملات ایران با آژانس و همچنین اخلال در روند صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران می‌دانیم.