به گزارش خبرنگار مهر، اولین کارگاه تخصصی هوش مصنوعی با محوریت نشر و ترویج کتاب، توسط بنیاد کتاب رویش اندیشه و مشارکت انتشارات سوره مهر و مهرک، سه‌شنبه ۱۳ آذر در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری برگزار شد.
این رویداد با حضور مدیران ارشد، متخصصان و کارکنان مؤسسات مرتبط با نشر همراه بود و به بررسی فرصت‌ها و چالش‌های استفاده از فناوری هوش مصنوعی در صنعت کتاب اختصاص داشت.
ضرورت استفاده از هوش مصنوعی در صنعت نشر
مجدالدین معلمی، مدیرعامل بنیاد کتاب رویش اندیشه و سرپرست انتشارات امیرکبیر، در سخنرانی افتتاحیه، بر اهمیت بهره‌برداری از هوش مصنوعی برای آینده نشر تأکید کرد. وی در این خصوص گفت: «هوش مصنوعی دیگر تنها یک ابزار علمی تخیلی نیست، بلکه به واقعیتی اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده است. ما باید خود را برای حضور در عرصه‌های نوین آماده کنیم و از این فناوری در جهت ارتقای سطح نشر و کتابخوانی بهره ببریم.»
معلمی همچنین به رسالت بنیاد کتاب رویش اندیشه در زمینه ترویج مطالعه و فرهنگ کتابخوانی اشاره کرد و افزود که این کارگاه اولین گام در مسیری طولانی برای پیوند فناوری و نشر است.
کاربردهای متنوع هوش مصنوعی در حوزه نشر
در ادامه یوسف عابدینی، متخصص حوزه هوش مصنوعی، به بررسی نقش این فناوری در صنعت نشر پرداخت. او با ارائه آمارهای جهانی، تأکید کرد که هوش مصنوعی می‌تواند فرایندهای پیچیده نشر را تسهیل و کارآمد کند. وی اظهار داشت: «از تولید محتوا گرفته تا تحلیل رفتار مخاطبان، هوش مصنوعی تحولی اساسی در تمام جنبه‌های صنعت نشر ایجاد کرده است. کشورهای پیشرفته از این فناوری برای بهبود تجربه کاربران و افزایش بهره‌وری استفاده می‌کنند.»
عابدینی به نمونه‌های کاربردی اشاره کرد:
- ویرایش متن: ابزارهای هوشمند می‌توانند کیفیت متون را بهبود داده و فرایند ویرایش را سرعت بخشند.
- تولید کتاب‌های شخصی‌سازی‌شده: ناشران می‌توانند با تحلیل داده‌های مخاطبان، محتوای متناسب با نیازهای آن‌ها ارائه دهند.
- بازاریابی پیشرفته: الگوریتم‌های هوش مصنوعی قادرند رفتارهای مشتریان را پیش‌بینی کرده و استراتژی‌های بازاریابی را بهینه‌سازی کنند.
کاربردهای خلاقانه: طراحی جلد و ویراستاری هوشمند
یکی از مباحث این نشست، نقش هوش مصنوعی در طراحی جلد کتاب و ویراستاری متون بود. یک طراح گرافیک که در این کارگاه حضور داشت، گفت: ابزارهای طراحی مبتنی بر هوش مصنوعی قادرند در زمان کوتاهی ده‌ها طرح مختلف ارائه دهند و به طراحان در انتخاب بهترین گزینه کمک کنند.
وی در ادامه، به تأثیر این فناوری در کاهش زمان و هزینه‌های تولید اشاره کرد و افزود: البته این ابزارها هنوز نمی‌توانند جایگزین خلاقیت انسانی شوند، اما می‌توانند به‌عنوان ابزاری مکمل مورد استفاده قرار گیرند.
در زمینه ویراستاری نیز به که قادرند خطاهای نگارشی و محتوایی را به صورت خودکار شناسایی کنند. او تأکید کرد: «ویراستاری هوشمند می‌تواند به نویسندگان کمک کند تا زمان بیشتری را صرف ایده‌پردازی کنند و فرآیندهای فنی را به فناوری بسپارند.»
ترویج کتابخوانی با ابزارهای هوشمند
یکی دیگر از محورهای این نشست، بررسی راهکارهای ترویج کتابخوانی با استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی بود. یکی از ایده‌های مطرح‌شده در این بخش، طراحی ربات‌های هوشمند کتابخوان بود که بتوانند با تحلیل علاقه‌مندی‌های کاربران، کتاب‌های مناسبی پیشنهاد دهند.
عابدینی در این زمینه توضیح داد: با استفاده از این فناوری، می‌توان تجربه‌ای شخصی‌سازی‌شده برای کاربران ایجاد کرد و آن‌ها را به سمت مطالعه بیشتر سوق داد. این ابزارها می‌توانند به‌ویژه در جذب کودکان و نوجوانان به کتابخوانی مؤثر باشند.
چالش‌های پیش روی صنعت نشر در مسیر دیجیتال شدن
عابدینی به چالش‌های موجود نیز اشاره کرد و گفت: از جمله مهم‌ترین چالش‌ها می‌توان به هزینه‌های اولیه بالا و نیاز به آموزش نیروی انسانی ماهر اشاره کرد. وی همچنین بر ضرورت اتخاذ تدابیر مناسب برای مدیریت خطرات احتمالی هوش مصنوعی در زمینه حفظ حقوق مؤلفان و جلوگیری از تولید محتوای نامعتبر تأکید کرد.
ایده‌های نوآورانه برای آینده نشر
در بخش دیگری از این کارگاه، شرکت‌کنندگان به تبادل ایده‌های خلاقانه پرداختند. از جمله این ایده‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طراحی ربات‌های کتاب‌یار شخصی که می‌توانند کتاب‌های مناسب را به خوانندگان پیشنهاد دهند.
- استفاده از کتاب‌های تعاملی دیجیتال برای جلب توجه کودکان و نوجوانان.
- تحلیل بازخورد خوانندگان از طریق داده‌کاوی برای تولید محتوای جذاب‌تر.
یکی از شرکت‌کنندگان درباره اهمیت این نوآوری‌ها گفت: هوش مصنوعی نه‌تنها به ما کمک می‌کند تا مخاطبان بیشتری جذب کنیم، بلکه تجربه کتابخوانی را به سطحی جدید ارتقا می‌دهد.