ایران با وجود اینکه دومین دارنده ذخایر گازی در جهان است چالش های زیادی در این حوزه دارد و اکنون در آستانه زمستان ناترازی گاز یادآور نگرانی های سال ۱۴۰۱ شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، ایران با وجود اینکه دومین دارنده ذخایر گازی در جهان است با چالش‌های قابل توجهی در حوزه تأمین و توزیع گاز طبیعی مواجه شد. ناترازی گاز یکی از مسائلی است که به دلیل افزایش مصرف، کاهش تولید و همچنین مسائل زیرساختی، به شدت به گستره اقتصادی و اجتماعی کشور آسیب می‌زند چرا که رابطه مستقیمی با زندگی مردم دارد.

ایران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گاز طبیعی در جهان عمدتاً به دلیل افزایش مصرف داخلی و برخی محدودیت‌ها در توسعه منابع جدید گازی، نتوانسته است نیازهای فزاینده کشور را تأمین کند. در شرایطی که فصل سرد سال به اوج خود رسیده و مصرف گاز در بخش خانگی و صنعتی به شدت افزایش یافته و صنایع و پتروشیمی‌ها یکی پس از دیگری با قطعی گاز مواجه می‌شوند به همین دلیل کمبود گاز به یک بحران تبدیل شده است. به طوری که مدیرعامل شرکت ملی گاز روز یکشنبه در رابطه با مصرف گاز گفت: مصرف گاز بخش خانگی در ۲۴ ساعت گذشته ۱۳۰ میلیون مترمکعب بیشتر از مدت مشابه پارسال ثبت شد و این عدد با مقدار مصرف در بهمن پارسال برابری می‌کند. البته این میزان از افزایش مصرف در مقایسه با سال گذشته نشان دهنده رشد مصرف قابل توجهی در بخش خانگی است به طوری که اکنون ۷۰ درصد گاز کشور در بخش خانگی، تجاری و صنایع جز مصرف می‌شود

کاهش دمای زودهنگام علاوه بر ناترازی گاز منجر به خاموشی‌هایی در روزهای انتهای آبان ماه آغاز شد که علت این امر را عدم تأمین سوخت نیروگاهی می‌دانستند اما به نظر می‌رسد که اکنون اولویت بعدی شرکت ملی گاز بخش نیروگاهی است و آنطور که توکلی گفته است اولویت دوم شرکت ملی گاز ایران، تأمین حداکثری گاز بخش نیروگاهی است این شرکت تا حداکثر توان ممکن، گاز نیروگاه‌ها را تأمین کرده است.

حتی غلامرضا کوشکی رئیس مرکز کنترل شبکه راهبری گاز اظهار کرد: مقدار مصرف گاز در بخش خانگی، تجاری و صنایع جز در ابتدای هفته با عدد ۵۶۶ میلیون مترمکعب آغاز و طی دو روز، روز گذشته (۱۸ آذر) به ۶۰۰ میلیون مترمکعب رسید که نشان‌دهنده تقریباً ۶ درصد افزایش مصرف گاز در این بخش، طی این دو روز است.

وی ادامه داد: با توجه به پیش‌بینی‌ها و برودت هوا در روزهای آتی، برآورد می‌شود مقدار مصرف گاز طی روزهای آتی، از ۶۲۰ میلیون مترمکعب نیز عبور کند.

روز گذشته هم مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل توانیر با اشاره به اینکه حدود ۹۰ درصد برق مورد نیاز کشور توسط نیروگاههای حرارتی و با استفاده از گاز یا گازوئیل تولید می‌شود، گفت: با توجه به اینکه در فصل زمستان عمده گاز طبیعی کشور به مصارف خانگی اختصاص می‌یابد، مدیریت و کاهش مصارف توأم برق و گاز ضرورتی دو چندان پیدا می‌کند.

وی با بیان اینکه در شرایط کنونی با کاهش ۲۰ درصدی مصرف برق و گاز می‌توان به تأمین بهتر سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها کمک شایانی کرد، ضرورت همکاری بیشتر همه مشترکین در کاهش مصرف را مورد تاکید قرار داد و افزود: در شرایط فعلی، تمامی ادارات، صنایع، بخش تجاری، اصناف و مشترکین خانگی و کشاورزی باید با اتخاذ راهکارهای مناسب و مصرف بهینه برق و گاز به استمرار تأمین انرژی پایدار کمک کنند.

رئیس مرکز کنترل شبکه راهبری گاز کشور افزود: با توجه به تولید گاز در کشور که هم‌اکنون در سطح حداکثری خود است، این امکان وجود دارد که با افزایش مصرف گاز، شاهد افت فشار گاز در برخی استان‌های سردسیر کشور باشیم.

کوشکی یادآور شد: از همکاران خود در شرکت‌های گاز استانی درخواست دارم برای حفظ پایداری شبکه گاز، ضمن ابلاغ اخطار قطع به مشترکان پرمصرف و بسیار پرمصرف، نسبت به قطع گاز باغ‌ویلاهای خالی از سکنه در مناطق سردسیر شمالی کشور اقدام کنند تا بتوانیم پایداری شبکه گاز را در روزهای سرد پیش رو حفظ کنیم.

اگرچه ناترازی گاز دلایلی بسیاری دارد که یکی از آنها کاهش تولید گاز از میدان‌های نفتی و گازی و محدودیت‌های بین‌المللی، باعث افت تولید و در نتیجه ناترازی گاز شده است. علاوه بر این، عدم سرمایه‌گذاری کافی در پروژه‌های بالادستی و پایین‌دستی گاز نیز موجب کاهش ظرفیت تولید شده است. اما برای مقابله با بحران ناترازی گاز، نیاز به برنامه‌های فوری و بلندمدت وجود دارد. اولویت‌بندی سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولید و توزیع گاز، بهبود مدیریت مصرف و ارتقا فناوری‌های مربوط به انرژی‌های نو می‌تواند به کاهش ناترازی کمک کند. که در کنار این موارد بهینه سازی مصرف نیز می‌تواند کمک شایانی به شرایط فعلی و عبور از سرمای سخت کند.