به گزارش خبرنگار مهر، بر اساس برنامه ریزی های وزارت نیرو تا پایان سال 1391 باید 22 واحد نیروگاه سیکل ترکیبی در کشور ساخته شود که با ساخت این تعداد 3500 مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور افزوده می شود.
نیروگاه سیکل ترکیبی
توربینهای نیروگاهی اصولا براساس عامل ایجاد کننده کار تقسیم بندی می شوند؛ به نحوی که اگر عامل فوق گاز باشد آن را بخاری، اگر آب باشد آبی و چنانچه باد باشد توربین بادی گویند. هر توربین گاز 2/94 ولت متشکل از دو محفظه احتراق است که در طرفین توربین نصب هستند و سوخت گاز یا گازوئیل پس از ورود به آن همراه با عملکرد سیستم جرقه مشتعل شده و با هوایی که از سمت فیلترهای ورودی وارد کمپرسور شده و پس از انبساط از آن خارج می شود، وارد ناحیه محفظه احتراق شده محترق می گردد و گازی با درجه حرارت 1050 درجه سانتیگراد تولید می نماید.
گاز مذکور وارد توربین گاز شده و سبب گردش توربین و محور ژنراتور شده و تولید برق می کند. محصول خروجی از توربین گاز دودی است با درجه حرارت حدود 550 درجه سانتیگراد که به عنوان تلفات حرارتی از طریق دودکش وارد جو می شود و به ایت ترتیب توربین گاز در بهترین شرایط با بهره برداری حدود 33 درصد تولید انرژی می کند. به بیان دیگر 67 درصد دیگر به عنوان تلفات حرارتی محسوب و فاقد کارایی است.
ایده سیکل ترکیبی در واقع بازیافت مجدد از بخش 67 درصد یاد شده است. به این ترتیب که در بخش خروجی اگزوز هر توربین گاز با نصب دریچه های کنترل شونده گاز داغ فوق را به قسمت دیگ بخار هدایت تا آب موجود در آن به بخار سوپر هیت(بخار خیلی داغ و خشک) با درجه حرارت حدود 530 درجه سانتیگراد تبدیل و به همراه بخار خروجی از بویلر دوم جهت استفاده در توربین بخار به کار گرفته شود.
به این ترتیب در بخش دیگ بخار چون از مشعل و سوخت جهت گرمایش صرفه جویی می شود راندمان در کل افزایش یافته و به رقمی معادل 55 در صد می رسد و به همین دلیل نیز وزارت نیرو تلاش خود را به کار بسته تا بتواند جهت افزایش راندمان سایر نیروگاهها را به سیکل ترکیبی تبدیل کند.
این بخار پس از انجام کار در توربین بخار، افت درجه حرارت پیدا کرده و دمای آن به رقمی حدود 60 درجه سانتیگراد می رسد و در اینجا به منظور استفاده مجدد، بخار فوق توسط سیستم خنک کن سرد و تبدیل به آب شده و جهت استفاده مجدد پس از انجام عملیات تصفیه بین راهی وارد تانک تغذیه می گردد تا دوباره وارد دیگ بخار گشته و تبدیل به بخار سوپر هیت شود.این چرخه را سیکل ترکیبی گویند.
وزارت نیرو و نیروگاههای سیکل ترکیبی
پرویز فتاح وزیر نیرو در گفتگو با خبرنگار مهر در این رابطه گفت: نیروگاههای گازی بیشترین سهم تولید برق کشور را به میزان 14هزار و 300مگاوات به عهده دارند؛ ضمن اینکه بخش بخار سیکل ترکیبی 8هزار و 900مگاوات، نیروگاههای بخاری سهمی معادل 15هزار و 560 مگاوات، نیروگاههای آبی 7هزار و 100مگاوات و بخش توربین های دیزلی 380مگاوات را در تولید برق به خود اختصاص داده اند.
وی افزود: وزارت نیرو موظف است 7 هزار مگاوات نیروگاه گازی و حرارتی خود را به سیکل ترکیبی تبدیل کند و این جزو تعهدات وزارت نیرو است.
از سوی دیگر ناصح، مجری طرح نیروگاههای گازی سازمان توسعه برق ایران نیز در این رابطه می گوید: بازده نیروگاههای گازی در ارتباط با واحدهای جدیدی که در حال حاضر توسط سازندگان معتبر داخلی در کشور ساخته می شود به حد مطلوبی افزایش یافته؛ ضمن اینکه افزایش راندمان نیروگاهای گازی با تبدیل این نیروگاهها به سیکل ترکیبی به حد مطلوب می رسد.
تولید 3500 مگاوات برق از نیروگاه سیکل ترکیبی
طبق برنامه ریزی های وزارت نیرو قرار است با ساخت 22 واحد نیروگاهی سیکل ترکیبی تا سال 1391 میزان تولید برق از این نوع نیروگاهها در کشور 3500 مگاوات افزوده شود؛ این درحالی است که این واحدها در 8 ساختگاه پراکنده شده اند.
از میان 22 واحد تاکنون در نیروگاههای یزد و نکا هر کدام یک واحد و دو واحد نیز در نیروگاه کازرون به مدار تولید برق کشور افزوده شده اند.
این در حالی است که هم اکنون 12 هزار مگاوات نیروگاه گازی در کشور راه اندازی شده یا در حال احداث است که در صورت تبدیل همه آنها به سیکل ترکیبی می‌توان بدون احتیاج به اضافه کردن میزان سوخت مصرفی 6 هزار مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور اضافه کرد.
8 ساختگاه نیروگاههای سیکل ترکیبی
از میان 22 واحد تاکنون در نیروگاههای یزد و نکا هر کدام یک واحد و دو واحد نیز در نیروگاه کازرون به مدار تولید برق کشور افزوده شده اند.
قرار است واحد سوم نیروگاه کازرون نیز در سال‌جاری با شبکه سراسری برق کشور سنکرون شود. هم اکنون 4 واحد نیز در نیروگاه سیکل ترکیبی کرمان در حال احداث است که بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته دست کم یک واحد آن تا پایان سال‌جاری وارد مدار خواهد شد.
در همین زمینه 6 واحد بخش بخار سیکل‌ترکیبی دیگر نیز در نیروگاه دماوند در حال احداث است که برای راه‌اندازی واحدهای نخست آن از سال 87 به بعد برنامه‌ریزی شده است.
در طرح 22 واحد قرار است 3 واحد سیکل ترکیبی در نیروگاه جهرم و 2 واحد دیگر نیز در نیروگاه سنندج به مرحله اجرا در آید. ساخت بخش بخار نیروگاه در سنندج به پیمانکار ابلاغ شده و پیمانکار طرح در حال آماده‌سازی نقشه‌های مهندسی، تجهیز کارگاه و انجام عملیات اجرایی است.
نیروگاه شیروان نیز ساختگاه دیگری است که بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته 2 واحد سیکل ترکیبی در آن نصب خواهد شد که این طرح امکان توسعه تا 3 واحد را نیز دارد، همچنین براساس قرارداد 25 درصد و الحاقیه ای که به قرارداد 22 واحد اضافه شده 2 واحد سیکل ترکیبی دیگر نیز در نیروگاه آبادان ساخته خواهد شد.
در برنامه‌ریزی ساخت طرح 22 واحد بخش بخار سیکل ترکیبی افزون بر افزایش تولید برق به بالا رفتن توان فنی و مهندسی کشور و حداکثر استفاده از ظرفیتهای ساخت داخل نیز توجه شده است. این برنامه‌ریزی به گونه ای است که باید در انتهای این طرح به توان ساخت داخل بیش از 95 درصد از تجهیزات مورد نیاز این نوع نیروگاه در کشور دست یابیم.
سود 800 میلیارد تومانی نیروگاههای سیکل ترکیبی
از سوی دیگر، با ساخت این واحدها بازده نیروگاههای کشور افزایش خواهد یافت به نحوی که ساخت واحدهای سیکل ترکیبی در عین حال باعث صرفه‌جویی در مصرف سوخت نیروگاههای کشور نیز خواهد شد.
بنابر اظهارات مسئولان وزارت نیرو، سود حاصل از صرفه جویی در سوخت گاز مصرفی 6 هزار مگاوات بخش بخار نیروگاههای سیکل ترکیبی سالانه در حدود 800 میلیارد تومان خواهد بود.
ساخت بخش بخار یک نیروگاه سیکل ترکیبی با ظرفیت 160 مگاوات به طور میانگین 160 میلیارد تومان هزینه دربردارد؛اگر این 160مگاوات به صورت گازی احداث شود، با فرض ضریب بهره برداری 75 درصد سالانه 290 میلیون مترمکعب گاز مصرف خواهد شد که با احتساب قیمتهای کنونی بالغ بر 20 میلیارد تومان هزینه در برخواهد داشت.
به این ترتیب هزینه ساخت یک نیروگاه 160 مگاواتی تنها از محل صرفه‌جویی در مصرف سوخت آن در طول 8 سال بازگشت داده می شود. در عین حال در طول این سالها برق تولیدی نیروگاه نیز به فروش می رسد که در صورت احتساب آن، زمان بازگشت سرمایه ساخت بخش بخار یک نیروگاه سیکل ترکیبی به حدود 5 سال کاهش خواهد یافت.