به گزارش خبرنگار مهر در همدان، این شهر پس از حمله مغول اهمیت خود را از دست داد و مردم آن به قصبه "توی" روی آوردند و به تدریج آن جا را آباد کردند. قصبه شکان در اثر زلزله خراب شد، اما سرکان به فاصله 10 کیلومتری شمال غرب تویسرکان هنوز پابرجاست و اکنون یکی از شهرهای شهرستان تویسرکان است.
تویسرکان فعلی که از ترکیب دو کلمه "توی" و "سرکان" ساخته شده است، شهری قدیمی است که در میان شهرهای کشور به لحاظ قدمت و منطقه مطلوب برای زندگی و گشت و گذار شناخته شده است.
منطقه تویسرکان به سبب وجود عوامل مساعد طبیعی میلیونها سال محیط مناسبی برای زیست انواع زیادی از جانوران و پرندگان بوده است و به لحاظ آنکه تویسرکان در منطقه مرتفع کوهستانی قرار گرفته از جهت ریزش برف و باران وضع نسبتا خوبی دارد و هوای تویسرکان به سبب وجود عوامل مساعد طبیعی بسیار لطیف و مطبوع است و از جهت درجه حرارت در بهار و نیمی از پاییز معتدل، در تابستان روزها نسبتا گرم و شبها خنک و در زمستان سرد است.
وجود آرامگاه حضرت حبقوق نبی (ع ) با توجه به زمان زندگی آن حضرت در حدود 700 سال قبل از میلاد و کاوش های باستان شناسی اطراف بقعه، نشان‌گر قدمت و وجود آبادانی منطقه در آن عصر است.
تویسرکان در دوره های صفویه و قاجاریه نیز مورد توجه بوده است و از این دو دوره آثاری در شهر به جا مانده و دارای آثار متعددی است که از جمله آنها می توان به پل تاریخی فرسفج، قلعه اشتران، دره سرکان، دره آرتیمان، امام‌زاده شاه‌زاده ناصر، پیر کمر بسته سرکان، قلعه دختر (قز قلعه سی)، مسجد جامع تویسرکان، درخت چنار کهنسال مسجد باغوار، کاروانسرای شاه‌عباسی فرسفج، دره گزندر، دره فاران، دره شهرستانه، شهربازی و بوستان نبوت و بازار سنتی سرپوشیده، مدرسه شیخعلی خان زنگنه، کاروانسرای شاه عباسی و بازار سر پوشیده اشاره کرد.
حیقوق از پیامبران بنی اسراییل است که ۲۷۰۰ سال پیش زندگی می کرده و در زمان پادشاهی کورش کبیر به ایران مهاجرت کرده و در تویسرکان ساکن شده و در همین شهر رحلت کرده است.
ساختمان آرامگاه حیقوق نبی یکی از بناهای قدیمی ایران است که با توجه به سبک معماری جالب آن به احتمال زیاد مربوط به دوره سلجوقیان است. بنای آرامگاه که از فاصله دور مانند یک برج مدور با سقف مخروطی به نظرمی رسد دارای بدنه هشت سطحی است.
اساس بنا به این شکل است که هشت ترک آجری در آن ساخته شده که این هشت ترک در واقع ستونهای اصلی بنا را تشکیل می دهد. این هشت ترک با دیوارهای آجری به یکدیگر متصل شده اند که در نتیجه بدنه اصلی بنا به صورت سطوح هشتگانه به نظر می رسد.
بر روی هر یک از هشت سطح خارجی دیوار بدنه طاقنماهایی باریک وکشیده ساخته شده و قسمت فوقانی هرطاق به طرز ساده و زیبایی کاشیکاری شده است.
این کاشیکاری به شکلی طراحی شده که درعین سادگی و زیبایی دارای برخی خطوط و نقوش جالب و ستاره های شش ضلعی است که به ستاره داود معروف است. در قسمت بالایی کاشیکاری یک سری قطاربندی ساده از آجر جلب نظرمی کند و بعد از آن یک ردیف آجرکاری ساده مانند تسمه گرداگرد بنا انجام شده که حدود پنج سانتیمتر از سطح بدنه بیرون است و روی آن ردیفهایی از قطاربندی عریض آجری همراه با نقوش برجسته تزئینی دیده می شود که تماماً از آجر ساخته شده و دارای زیبایی خاصی است.
ارتفاع بنا از سطح زمین تا ابتدای مخروط هفت متر است و از این قسمت به بالا شکل مخروطی آن شروع می شود که این شکل مخروطی حدود پنج متر ارتفاع دارد.
سقف بنای مقبره حیقوق که به شکل عجیب و جالبی ساخته شده شاید بین سقف تمام ابنیه قدیمی ایران بی نظیر باشد و می توان آن را نمونه ای از آثار با ارزش معماری قدیم ایران دانست.
چنار مسجد باغوار نیز بیش از دو هزار سال عمر دارد و یکی از کهنسالترین درختان ایران است. محیط تنه این درخت در سطح زمین حدود ۲۰ متر است.
مدرسه شیخعلی خان معروف به مدرسه شاه عباسی که اینک حوزه علمیه تویسرکان است و نیز بازار سرپوشیده و کاروانسرای شاه عباسی و پل رودخانه فرسفج حدود ۴۵۰ سال پیش در زمان صفویه ساخته شده اند و میررضی آرتیمانی از شاعران و عارفان مشهور زمان صفویه است که آرامگاه او در تویسرکان قرار دارد.
شهرستان تویسرکان این روزها پذیرای شمار زیادی از گردشگران داخلی و خارجی است و حضور این افراد در جای جای شهرستان تویسرکان زیبایی خاصی را به این دیار هدیه کرده است.
بازدید از اماکن دیدنی و تاریخی شهرستان تویسرکان و حضور مسافران نوروزی در این نقطه از ایران پهناور نشان دهنده قابلیت های بی شمار شهرستان تویسرکان در جذب مسافر است.
تاکنون بیش از 500 هزار مسافر از دیدنی های استان همدان بازدید کرده اند که در میان آنها آثار دیدنی و تاریخی شهرستان تویسرکان نیز در جلب نظر مسافران بی تاثیر نبوده است.