به گزارش خبرنگار مهر در مشهد، دوران عظمت و افتخار کلات به زمان افشاریان باز می‌گردد زیرا نادرشاه از این شهر به عنوان یکی از نواحی استراتژیک سرزمینهای زیر نفوذش استفاده کرده بود.
شهرستان کلات در شمال شرقی کوه های هزار مسجد و شمال مشهد به دلیل محصور شدن در سلسله کوههای شمالی از شرایط آب و هوایی ویژه ای برخوردار است.
زمستان سرد و تابستان معتدل و جاری بودن رودخانه‌های لایین، چرم‌سو، علی بولاغ ژرف، ایسیق سو و قلعه نو که همگی از کوههای هزارمسجد سرچشمه می‌گیرند، موجب شده تا محصولات باغی و همچنین برنج بسیار مرغوبی در این منطقه به عمل آید.
آثار تاریخی کلات
عمارت خورشید: این بنا که در میان مردم به قصر خورشید معروف شده، یک برج مقبره‌ای نیمه تمام است که در میانه شهر کلات واقع شده است. بنای عمارت خورشید از گور تیمور در سمرقند اقتباس شده اما پوشش خارجی گنبد بر فراز برج اجرا نشده و بنا به صورت نیمه تمام مانده است.
اقامتگاه نادر: شامل مجموعه بقایای دیواره‌های سنگی است که به اقامتگاه نادر معروف است و در غرب روستای خشت و به فاصله کمی از آن قرار گرفته است. هم اکنون از این مجموعه، تالار هلالی بزرگی باقی مانده که سنگهای حجاری شده و بر جای مانده در محل حکایت از آن دارد که دیواره اقامتگاه مثل آرامگاه او با سنگهای حجاری شده مزین بوده است.
مسجد کبود گنبد: در فاصله حدود ۲۰۰متری شرق عمارت خورشید، مسجد چهار ایوانی قرار دارد که به دلایل نامشخصی کبود گنبد نامیده شده است. کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند احتمالا در این مکان ابتدا آرامگاهی متعلق به دوران ایلخانی وجود داشته که ساختار مسجد در دوره های بعد از آن تبعیت کرده است. هم اکنون این بنا به منزله شبستانی در کنار ایوان شرقی مسجد قرار دارد و گنبد رفیع دو پوششی مسجد بر فراز شبستان خودنمایی می‌کند.
موزه مردم شناسی: این موزه در سال ۱۳۸۵به همت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی در زیر زمین عمارت خورشید با هدف معرفی آداب، رسوم، مشاغل، فنون سنتی، نحوه زندگی و معیشت ساکنان منطقه و همچنین نمایش مراسم ازدواج عشایر، دامداری، کشاورزی و عطاری دایر شد.
جاذبه‌های طبیعی گردشگری
آبشار دره قره‌سو: این آبشار تقریبا در ۱۰کیلومتری غرب شهر کلات واقع است. این منطقه کوهستانی پر آب و مصفا مکانی جذاب برای گردشگران به وجود آورده و آبشار دیدنی و زیبایی را در دل خویش جای داده است. در راه کوهستانی دره قره سو و بر دیوارهای سنگی آن، نردبانهای فلزی نصب شده تا مسیر رفت و آمد به آبشار را برای گردشگران آسانتر کند.
منطقه ییلاقی لایین: این منطقه در ۳۰کیلومتری شمال شرقی کلات واقع شده است. در این منطقه رودخانه پرآبی جریان دارد که از لایین کهنه تا روستای سنگ دیوار را مشروب می‌کند. آب و هوای معتدل کوهستانی و آب فراوان، این ناحیه را به سرزمینی سبز مبدل کرده و اردیبهشت ماه هر سال با شکفتن شقایق‌های وحشی، این مکان به دشتی از گلهای سرخ شقایق فرش می‌شود که منظره آن هر گردشگری را شگفت زده می‌کند.
آبشار ارتکند: یکی دیگر از جاذبه های گردشگری در شهرستان کلات، آبشار ارتکند و مناظر زیبای اطراف آن است. این آبشار نسبتا مرتفع که از میان کوههای سرسبز منطقه ارتکند به پایین می‌غلتد، چشم اندازی بدیع و شگرف را به وجود آورده است.
منطقه ارتکند به دلیل ارتفاعات و ناهمواریهای طبیعی همواره مورد علاقه کوهنوردان و نیز ورزشکاران بوده است.