آبی مان که سال 1962 برای فیلم سینمایی "محاکمه در نورمبرگ" استنلی کریمر برنده اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی شد، هفته گذشته بر اثر عارضه قلبی در 80 سالگی در بورلی هیلز درگذشت.

به گزارش خبرنگار مهر، ورایتی اعلام کرد مان در 50 سال حضور در تلویزیون و سینما به خاطر پرداختن به مضامینی چون عدالت و برابری در فیلمنامه‌های زیرکانه خود شهرت داشت و پس از دریافت جایزه اسکار برای فیلم "نورمبرگ" گفت: "یک نویسنده نه تنها متعهد به ایجاد سرگرمی است، بلکه باید دنیایی را که در آن زندگی می‌کند، تفسیر کند."



آبی مان

مان در 1973 برای فیلم تلویزیونی "قتل‌های مارکوس ـ نلسن" برنده جایزه امی شد و این فیلم مبنای مجموعه پلیسی "کوجک" 78 ـ 1973 با بازی تلی ساوالاس در نقش ستوان تئو کوجک از اداره پلیس نیویورک و دو فیلم تلویزیونی "قاتلان در میان ما: داستان سیمون ویزنتال" 1989 با بازی بن کینگزلی در نقش اصلی و "کیفرخواست: دادگاه مک‌مارتین" 1995 بود.

مان برای فیلم سینمایی "کشتی احمق‌ها" (1965، کریمر) بار دیگر نامزد اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی شد. نام مان در عنوان‌بندی مجموعه "کوجک" به عنوان یکی از خالقان این مجموعه ذکر شده، اما او در تولید آن نقشی نداشت. منبع الهام "قتل‌های مارکوس ـ نلسن" داستان جانیس وایلی و امیلی هافرت دو زن جوان سفیدپوست بود که وحشیانه در منهتن به قتل رسیدند.

مان در زندان به دیدن کسی رفت که به اتهام قتل آنها دستگیر شده بود و قانع شد او بیگناه است. او فیلمنامه خود را با تمرکز بر حقوق مدنی و پیشداوری سیستم قضایی نسبت به متهمان فقیر و خرده‌پا نوشت. مان با نام اصل آبراهام گودمن یکم دسامبر 1927 در خانواده‌ای از مهاجران روسی در فیلادلفیا به دنیا آمد و در پیتسبورگ شرقی در ایالت پنسیلوانیا بزرگ شد.

او پیش از خدمت در جنگ جهانی دوم در دانشگاه‌های تمپل و نیویورک تحصیل کرد و در اوایل دهه 1950 به عنوان نویسنده وارد تلویزیون شد. مان تا پیش از نوشتن فیلمنامه "نورمبرگ" به عنوان نویسنده با مجموعه‌های تلویزیونی موفق مانند "استودیو یک"، "رابرت مونتگامری تقدیم می‌کند" و "تماشاخانه 90" همکاری داشت.

درام دادگاهی "محاکمه در نورمبرگ" با مضمون محاکمه جنایتکاران جنگی نازی یکی از اپیزودهای "تماشاخانه 90" بود که کریمر دو سال بعد آن را با حضور اسپنسر تریسی، برت لنکستر، ریچارد ویدمارک، مارلنه دیتریش، جودی گارلند، ماکسیمیلیان شل و مونتگامری کلیفت به فیلم برگرداند. ویدمارک که در فیلم نقش دادیار را داشت، دوشنبه پیش در 93 سالگی درگذشت.

این فیلم جز جایزه اسکار فیلمنامه اقتباسی برای مان، جایزه بهترین بازیگر مرد را برای شل در نقش وکیل مدافع متهمان به همراه داشت و در 9 رشته دیگر نیز نامزد دریافت جایزه اسکار شد. هر چند مان بخش زیادی از حرفه خود را به عنوان نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان مجموعه‌های تلویزیونی پرمحتوا گذراند، اما از دنیای سینما نیز غافل نبود.

او فیلمنامه "کشتی احمق‌ها" را بر مبنای رمانی از کاترین آن پورتر نوشت که داستان آن در 1930 روی می‌داد و سیمون سینیوره، ویوین لی و لی ماروین در آن بازی کردند. "یک کودک منتظر است" (1963، جان کاساوتیس) بر مبنای فیلمنامه مان ساخته شد و جودی گارلند در آن نقش معلم بچه‌های عقب‌مانده را داشت. برت لنکستر و جینا رولندز دیگر بازیگران فیلم هستند.



دیتریش و تریسی در صحنه‌ای از "محاکمه در نورمبرگ"

مان در 1978 با مجموعه تلویزیونی "کینگ / پادشاه" درباره مارتین لوتر کینگ جونیر برای اولین بار روی صندلی کارگردانی نشست. فیلم تلویزیونی "اسگاگ" 1980 نیز با بازی کارل مالدن که مان یکی از نویسنده‌های آن بود، در شش رشته نامزد دریافت جوایز امی شد.

مان فیلمنامه "کیفرخواست: دادگاه مک‌مارتین" را به همراه همسرش میرا نوشت که درباره محاکمه خانواده مک مارتین به اتهام کودک آزاری بود. تولید و نمایش این فیلم تلویزیونی به خاطر طرفداری مان از این خانواده و اشاره به این مسئله که اتهامات علیه آنها اغراق شده و ساختگی هستند، بسیار جنجالی بود. در روز آغاز تولید این پروژه خانه او به شکلی مشکوک در آتش سوخت.

مان با آخرین اثر خود تئاتر تلویزیونی "رفع و رجوع: داستان کلارنس برندلی" 2002، بار دیگر مضمون محکومیت اشتباه یک مرد آمریکایی آفریقایی‌تبار را این بار در تگزاس مورد توجه قرار داد.