به گزارش خبرنگارمهر، 24 اردیبهشت سالروزصدور فتوای آیت الله میرزا حسن شیرازی درتحریم تنباکو است که شانزده سال قبل از انقلاب مشروطه در سال 1307 به دلیل انعقاد قراردادی میان قاجار و یک شرکت انگلیسی که بر اساس آن انحصار کامل خرید و فروش تنباکو در داخل و صدور آن به خارج به مدت 50 سال در مقابل پرداخت تنها مبلغ پانزده هزار لیر و 25% سود سالیانه به ایران به انگلیسیها واگذارگردید صورت گرفت.
ناصرالدین شاه قاجارکه این قرارداد را به هنگام مسافرت خود به لندن در راستای منافع انگلیسیها تنظیم کرده بود هنگام بازگشت با مخالفت گروههای گوناگون مواجه شد .
در آن زمان مردم ایران که از بی کفایتی شاهان قاجار به ستوه آمده بودند واگذاری هر نوع امتیازبه بیگانگان توسط این شاهان را خیانت به منافع کشور دانسته و با فتوای مرجع تقلید آن زمان میرزا حسن شیرازی مبنی بر حرام بودن استعمال و خرید و فروش توتون و تنباکو بر علیه حکومت مستبد با یکدیگر متحد شدند و بدین صورت امتیاز تنباکو لغو شد.
با بررسی وقایع آن دوران می توان دریافت که نهضت تنباکو نقطه عطفی در تاریخ تحولات سیاسی واجتماعی ایران است.برای نخستین بار مردم ایران با رهبری یک عالم روحانی توانستند حاکمیت روز را مجبور به قبول خواسته های به حق خود کنند.
همان گونه که ناظم الاسلام کرمانی، مورخ معروف در آن زمان نوشت:"ازاین ارتفاع امتیاز تنباکو ملت ایران دانست که می شود در مقابل سلطنت ایستاد و حقوق خود را مطالبه کرد و دیگر معلوم شد که با وجود اختلافات مذهبی بین ملت ایران ممکن است همگی در امری متفق شوند چنان که از انتشار حکم مزبور درهمه بلدان ایران عموم مردم به هر مذهبی که بودند متفق شده, قلیان و چپق و سیگار را ترک کردند..."
با آغاز نهضت تنباکو ناصرالدین شاه سعی کرد ثابت نماید علما برای دخالت درسیاست تخصص کافی ندارند، تاکتیکی که معمولا حاکمان برای دور کردن علما از سیاست و جلوگیری از پیوند دین و سیاست آن را بکار می گیرند، در نهایت با هوشیاری این روحانی و حمایت مردم و طبقه بازار و تلاشهای سید جمال الدین اسدآبادی، مصلح بزرگ جهان اسلام ، نهضت تنباکو به پیروزی رسید.
با این موفقیت علما وروحانیون به قدرت سیاسی بالقوه خود پی بردند و نفوذ سیاسی این گروه در میان مردم افزایش یافت و سطح آگاهی مردم نیز بالا رفت و نهضت ضد ظلم قاجار گسترده تر شد.
حکومت ناصرالدین شاه در روزهای پس از ختم نهضت تنباکو به دستگیری ، تبعید و تحت نظر قرار دادن و سختگیری علیه مظنونین به شرکت در این واقعه پرداخت.سرانجام میرزا رضا کرمانی که در این واقعه به زندان افتاد در 15 ذیقعده 1313 در هنگام جشنهای پنجاهمین سال سلطنت ناصرالدین شاه وی را در صحن حضرت عبدالعظیم به ضرب گلوله از پای در آورد.
از واقعه نهضت تنباکو رجال قاجاریه و حکام بعد ازآنها دریافتند که مردم به زعامت علماست که می توانند علیه آنان قیام کنند. پس برای کاهش قدرت روحانیون از راههای مختلف در طول تاریخ اقدام کردند.
روحانیون آگاه در طول زمان همواره راهنما و رهبر بسیار کارآمدی برای توده مردم بوده اند و هرگاه منافع مردم در خطر قرار داشته ، توانسته اند با درایت خود و حمایتهای مردمی مشکلات را به بهترین صورت ممکن حل نمایند.