طارق رمضان در آخرین نشست کنفرانس "روسیه و جهان اسلام" که در آکادمی علوم اقتصادی مسکو برگزارشد، ضمن تأکید بر عقل‌گرایی اسلامی، راههای گفتگوی انتقادی اسلام با غرب را مورد بررسی قرار داد.

به گزارش خبرگزاری مهر، در این نشست"طارق رمضان" در سخنان خود تأکید کرد: عقل‌گرایی باید از شعور خود مسلمانان سرچشمه بگیرد.

وی گفتگوی علمی و منطقی بین اهل سنت و شیعیان را بسیار مهم دانست و اظهار داشت: ما باید برای گفتگوی انتقادی آماده باشیم. علیرغم تفاوت در مذهب و فرهنگ همه ما یک امت واحد هستیم. اسلام مخالف ابراز عقیده بر اساس احساس است و بر عقل‌گرایی و خودکنترلی تأکید دارد. مسلمانان نباید به انتقادات عکس‌العمل احساسی نشان دهند و تنها باید بر منطق اسلامی تکیه کنند.

حجت‌‌الاسلام "هادوی" نیز بر روش‌شناسی اسلام در برخوردهای عقلانی تأکید و اظهار داشت: عقل‌گرایی از اصول انکارناپذیر اندیشه اسلامی است.

وی افزود: مسائل دینی باید به صورت عملی مطرح شوند. مضمون و روشهای پیشنهادی اسلام در سطوح مختلف باید مورد توجه قرار گیرند و برای درست نشان دادن اسلام باید به ریشه‌ها پرداخت و مضامین اساسی را مطرح نمود.

حجت‌الاسلام "قمی"، مدیر روابط بین الملل دفتر مقام معظم رهبری در این نشست، به طرح مسائل مهم درباره جهان اسلام و لزوم همکاری و گفتگو پرداخت.

وی اظهارداشت: ما گردهم آمده‌ایم تا به آینده و نه به گذشته فکر کنیم. ما گرد هم آمده‌ایم تا آینده زیباتری برای دنیا ترسیم کنیم و ارتباطات روسیه و جهان اسلام و دیدارهای انجام گرفته دوجانبه، به‌ویژه سفر سال گذشته "پوتین" به ایران گواه این مسئله‌اند.

به گفته حجت‌الاسلام قمی فرهنگ تقریب بین مذاهب و گفتگوی تمدنها به ارزش کلی و عمومی در جهان تبدیل شده است.

وی همچنین یادآور شد که اسلام همواره خواهان گفتگو بوده است و حتی پیشنهاد گفتگوی تمدنها، از سوی یک روحانی مسلمان در سال 2001 مطرح شد، اما پاسخ غرب به این پیشنهاد اشغال عراق بود.

"قمی" در پایان ابراز امیدواری کردکه کنفرانس به‌طور پیوسته و مستمر به کار خود ادامه دهد و به این ترتیب تبدیل به الگویی برای غرب شود تا بتوان اسلام‌شناسی و تنوع فرهنگها را جایگزین اسلام‌هراسی و یکسان‌سازی فرهنگی نمود.

در بیانیه نهایی این کنفرانس بر لزوم گفتگو و تعامل بین مذاهب اسلامی و نیز اسلام و دیگر ادیان تأکید شده است. همکاری روسیه، به عنوان کشوری با تعداد چشمگیر مسلمانان، با جوامع اسلامی راهگشای حل برخی اختلافات موجود و برقراری صلح و ثبات در منطقه خوانده شد. به پیشنهاد هیئت ایرانی شرکت‌کننده در کنفرانس، تصمیم گرفته شد که این کنفرانس به طور منظم برگزار شود.

کنفرانس بین‌المللی "روسیه و جهان اسلام" با همکاری سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی  و با حضور آیت الله تسخیری رییس مجمع بین المللی تقریب مذاهب اسلامی و همچنین چهره‌های برجسته اسلام‌شناس از روسیه، عربستان، هند، پاکستان، بنگلادش، فلسطین، تاجیکستان و فرانسه سوم و چهارم  تیرماه 1387 در انستیتوی اقتصاد مسکو برگزارشد.