به گزارش خبرنگار مهر، علی صالح آبادی امروز در همایش راهبری شرکتی؛ ضرورتها و الزامات در تهران گفت: در سطح بین المللی سازمانهایی نظیر سازمان توسعه و همکاری های اقتصادی (OECD) به وضع رهنمودها و مقرراتی در این خصوص اقدام کرده اند.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: در سطح ملی نیز اکثر کشورها به بازنگری در قوانین و مقررات خود جهت نهادینه کردن نظام راهبری شرکتی همت گمارده‌‌اند.
وی افزود: نقش شرکتها در اقتصاد کلان جامعه و همچنین نقش سرمایه گذاران و سایر ذی نفعان در تداوم حضور شرکتها در عرصه‌های مختلف، بخصوص در کشورهای مبتنی بر اقتصاد بازار آزاد، موجب شده تا همواره شرکتها به منظور تنظیم روابط خود با سهامداران و سایر ذی نفعان مانند کارکنان، مشتریان، تامین کنندگان مواد اولیه و خدمات، دولت، اعتباردهندگان و شهروندان و پاسخگویی در مقابل آنها، عموما به استقرار نظام راهبری سالم و تقویت آن روی آورده و عملکرد هیئت مدیره و نظام گزارشگری مالی و اطلاع رسانی و جنبه های دیگر عملکرد خود را بهبود ببخشند و توجه خود را به شیوه‌های جدید، کارآمد و اثربخش هدایت و کنترل شرکت معطوف کنند.
صالح آبادی اظهارداشت: به همین ترتیب، دیگر ارکانی که به نحوی در نظام راهبری شرکتها دخیل بوده‌اند، مانند سرمایه گذاران نهادی، حسابداران، حسابرسان و جامعه به طور اعم، به ضرورت اصلاح و بازنگری در نظام راهبری شرکتی پی برده‌اند.
وی ادامه داد: ورشکستگی برخی از شرکتهای بزرگ جهان در چند سال اخیر، نیاز به اینگونه اصلاحات را بیشتر آشکار و ثابت کرد، هدف اصلی از راهبری شرکتی، کوشش برای جلب اعتماد عمومی بوده است، زیرا که در اثر بحرانها، معمولا منافع عمومی به خطر افتاده و اعتماد عموم نسبت به بازار سرمایه و شرکتها سلب شده است.
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: در کشورمان، اگرچه زمینه های شکل گیری نظام راهبری شرکتی در قوانین و مقررات موجود به چشم می‌خورد، اما ضرورت نهادینه کردن چنین نظامی کاملا آشکار شده است، در حال حاضر، با وجود گسترش دامنه مالکیت و تعدد سهامداران، کنترل و اداره شرکتها در اختیار گروه‌های خاصی از سهامداران قرار گرفته است.
وی افزود: زیرا زمینه برای حضور مدیران مستقل در ترکیب هیئت مدیره فراهم نشده و سهامداران جزء در انتخاب هیئت مدیره شرکت و نظارت بر عملکرد آنها نفوذ چندانی ندارند و کنترل و هدایت شرکتها عمدتا در اختیار سهامداران خاص متمرکز شده و این گروه از سهامداران نقش اصلی را در تعیین اکثریت اعضای هیئت مدیره، انتخاب حسابرس مستقل و تعیین خط مشی کلی شرکت دارند.
به گفته صالح آبادی همین امر موجب تضییع حقوق و منافع سهامداران اقلیت به دلیل عدم مشارکت آنها در نظارت و کنترل موثر بر شرکت و تعیین مدیران و حسابرس مستقل آن شده است، رفع اینگونه نارسایی ها، مستلزم وجود یک نظام راهبری مناسب در شرکتها است.
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: ابلاغ بند (ج) سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی از سوی مقام معظم رهبری و اهتمام جدی مسئولان دولت جمهوری اسلامی ایران به گسترش دامنه مالکیت خصوصی از طریق واگذاری شرکتهای دولتی و کاهش تصدی گری دولت، تدبیر راهکارهای اجرایی تحقق این سیاستها و جلب اعتماد عمومی و صیانت از حقوق و منافع صاحبان سرمایه را ضروری می سازد.
وی گفت: برای این منظور، تقویت فرهنگ پاسخگویی و ارتقای شفافیت اطلاعات در شرکتها و واحدهای اقتصادی که تمام یا بخشی از سرمایه آنها از طریق مردم تامین شده است، امری گریزناپذیر است، برای حصول اطمینان از ایفای مسئولیت پاسخگویی بنگاه‌های اقتصادی در مقابل عموم و افراد ذی نفع باید نظارت و مراقبت کافی به عمل آید، اعمال نظارت و مراقبت در این زمینه مستلزم وجود ساز و کارهای مناسبی است، از جمله این ساز و کارها، طراحی و اجرای نظام راهبری مناسب در شرکتها و بنگاه‌های اقتصادی است.
صالح ابادی با اشاره به اینکه نظام راهبری شرکت که با حفظ تعادل میان اهداف اجتماعی و اقتصادی و اهداف فردی و جمعی سروکار دارد، افزود: این نظام موجب ترغیب استفاده کارآمد از منابع و الزام پاسخگویی شرکتها در خصوص ایفای وظیفه مباشرت برای اداره منابع می‌شود.
به گفته وی پیچیدگی روابط اقتصادی و اجتماعی در بنگاه‌های اقتصادی و بروز تضاد منافع در حوزه‌های متفاوت میان گروه‌های مختلفی که به نحوی با بنگاه‌های اقتصادی در تعامل هستند، نیاز به استقرار یک نظام راهبری مناسب در شرکتها که حامی حقوق و منافع همه گروه‌های ذی نفع باشد را بیش از پیش ضروری می کند.
صالح آبادی ابراز داشت: نظام راهبری بنگاه که در فضای قانونی، نظارتی و انضباطی و محیط های پیرامونی نضج پیدا می‌کند، به مسائلی همچون برقراری عدالت میان گروه‌های مختلف، استفاده کارآمد از منابع اقتصادی بنگاه، فراهم کردن اطلاعات شفاف، ایجاد محیط سالم گزارشگری مالی، استقرار سیستم مناسب نظارتی و جبران خدمات مدیران می پردازد.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه نظام راهبری شرکتی دارای ارکان خاصی است، ادامه داد: کمیته های حسابرسی، ریسک، انتصابات و جبران خدمات از جمله ارکان نظام راهبری شرکتها است.
وی بیان کرد: با توجه به اهمیت روزافزون گزارشگری مالی و شفافیت اطلاعات در بازار سرمایه، کمیته حسابرسی می‌تواند نقش ویژه ای را در بهبود گزارشگری مالی و ارتقای شفافیت اطلاعات ایفا کند، لذا با توجه به اهمیت کمیته‌های حسابرسی، اخیرا سازمان بورس و اوراق بهادار کتاب کمیته های حسابرسی را که توسط موسسه حسابرسی PWC تدوین شده بود، ترجمه و منتشر کرد تا شرکتها با وظایف و مسئولیتهای کمیته حسابرسی آشنا شوند و فرهنگ سازی لازم نیز در این خصوص صورت پذیرد.
به گفته وی مطالعه تجربه سایر کشورها نشان می‌دهد فرهنگ سازی نقش مهمی در گسترش راهبری شرکتی ایفا کرده است، در کشورهای مختلف بر اساس توصیه مقام ناظر بازار سرمایه چنین کمیته هایی در راس شرکت‌ا شکل گرفته و در نهایت تشکیل کمیته حسابرسی برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس های مختلف به یک الزام تبدیل شده است، در ضمن، باید به این نکته نیز توجه شود که برای فراهم کردن بستر مناسب در این راستا، برخی از قوانین و مقررات نیاز به اصلاحاتی دارند.
صالح آبادی با اشاره به اینکه کمیته ریسک نیز از دیگر ارکان نظام راهبری شرکتی است، یادآور شد: در حال حاضر سازمانها در یک فضای پرالتهاب سیر می‌کنند و با توجه به پیچیده شدن فعالیتهای تجاری و روابط اقتصادی و اجتماعی و سیاسی، لزوم نوآوری در اثر تغییرات در سلایق مشتریان و باز شدن فضا برای انجام کسب و کارهای جدید و پرمخاطره، هر روز ریسکهای جدیدی فضای پیرامون شرکتها را در برمی‌گیرد.
وی ادامه داد: شرکتی در دستیابی به اهداف خود موفق خواهد بود که بتواند مخاطرات و ریسکها را به نحو مطلوب مدیریت کند و تهدیدهایی را که خود با آن مواجه است به فرصتی برای موفقیت شرکت تبدیل کند، لذا برای شرکتهایی که در چنین فضایی فعالیت می کنند، ایجاد کمیته ریسک به عنوان یکی از رکن های نظام راهبری شرکتها یک الزام جدی و اساسی است.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: از سوی دیگر، مدیران و منابع انسانی، یا به عبارت دیگر سرمایه فکری امروزه در سازمانها به خصوص سازمانهای دانش بنیان نقش اساسی دارند، به ویژه اینکه، با جدایی مالکیت از مدیریت و قرار گرفتن مدیران حرفه ای در راس شرکتها و سازمانها، اهمیت این موضوع دو چندان شده است.
وی گفت: شرکتها برای حفظ و ارتقای موقعیت رقابتی خود، باید برنامه های مشخصی برای جذب، انتصاب، ارزیابی و جبران خدمات کارکنان خود داشته باشند تا از این طریق بتوانند به رسالتها و اهداف بنگاه ها نائل شوند، این وظایف، نمونه ای از وظایفی است که بر عهده کمیته انتصابات و جبران خدمات است که به عنوان یکی از عناصر نظام راهبری شرکتی محسوب می‌شود.
وی تصریح کرد: در کشور ما، طی چند سال گذشته با در نظر گرفتن موارد پیش گفته، کوششهایی در خور تقدیر برای شناساندن ماهیت نظام راهبری شرکتها و اهمیت آن در بعد نظارت بر بنگاه‌های اقتصادی صورت گرفته است.
وی افزود: سازمان بورس و اوراق بهادار نیز به سهم خود با توجه به رسالت و مسئولیت خطیرش که اساسا بر امر نظارت بر بازار سرمایه و شرکتهای سهامی عام و پذیرفته شده در بورس متمرکز است، گامهایی را در این راستا برداشته است که می توان به تدوین پیش نویس اصول نظام راهبری برای شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار اشاره کرد که امید می رود تصویب و اجرای آن برای تحقق حفظ و حمایت از منافع تمام گروه‌های ذی نفع مفید واقع شود.
به گفته صالح آبادی همچنین لزوم استقرار کنترلهای داخلی و اجرای مستمر آن و مناسب بودن سیستم حسابداری و گزارشگری مالی که به عنوان بخشی از ساز و کارهای نظام راهبری محسوب می‌شود، در حال حاضر به الزامی برای پذیرش شرکتها در بورس تبدیل شده است.
وی در پایان تاکید کرد که سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان حامی حقوق و منافع سرمایه گذاران در بازار اوراق بهادار و مقام ناظر بازار سرمایه تا استقرار کامل نظام راهبری شرکتی اقدامات اساسی را پیگیری خواهد کرد.