دکتر بهرام امیراحمدیان که با خبرنگار مهر گفتگو میکرد افزود: سرزمینهای ایرانیتبار تاجیکستان، سمرقند ، بخارا و خوارزم در ترکیب جمهوری ازبکستان و همچنین درری فرغانه سرزمینهای هستند که هنوز هم آثار فرهنگ، آیینها و آداب و رسوم فرهنگ ایرانی در آنها پا بر جا مانده است. زبان فارسی دری و تاجیکی هنوز هم در آنجا کاربرد دارد و زبان ادبی و فرهنگی مردم آن سامان است. هنوز هم نوروز در سراسر جمهوریهای ترک زبان آسیای مرکزی و همچنین جمهوری تاجیکستان با شکوه تمام برگزار میشود.
وی افزود: آسیای مرکزی خاستگاه بزرگانی چون ابوعلی سینا، رودکی ، خوارزمی ، فارابی و دهها ریاضیدان و منجم، شاعر و نویسنده و مورخ و بزرگان دین از این سرزمین است. به همین سبب آسیای مرکزی دارای ویژگیها و اهمیت بسیار برای ایران و ایرانیان است. برقراری روابط دیپلماتیک سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و هنری ایران با این سرزمینها به نظر میرسد که بسیار لازم و ضروری است. مردمان سراسر این قلمرو با فرهنگ سرزمین ایران زمین آشنایی دارند و هنوز هم در جهیزیه دختران ازبک و قزاق شاهنامه فردوسی جزو ملزومات است. در تاجیکستان دیوان حافظ را با بسم الله میگشایند و بدان عشق میورزند.
این نویسنده و پژوهشگر در خصوص رابطه ایران و آسیای مرکزی در دو دهه گذشته پس از فروپاشی شوروی سابق گفت: روابط فرهنگی ایران با آسیای مرکزی بهویژه در زمینه ادبیات و هنر و معماری در سطح مناسبی است اما جای کار بسیار دارد. شناخت آثار تاریخی و باستانی ایران در این قلمرو کهن باید با جدیت دنبال شود. مساعی سازمان میراثفرهنگی برای شناخت و آثار هنری و معماری ایران در این سرزمین ستودنی است.
این محقق حوزه آسیای مرکزی در پایان دلیل علاقهاش به این منطقه را چنین بیان کرد: این منطقه به سبب ویژگیهایی که بر شمردیم مورد علاقه مطالعاتی و تحقیقاتی من است. این مطالعات در دوره شوروی آغاز شده و تا کنون با جدیت دنبال میشود. دیدار از سرزمینهای سمرقند و بخارا و دوشنبه ، مرو، نساء کهن ، بیشکک و دریاچه ایسیک کول و رود جیحون و سیحون و دهها عارضه جغرافیایی دیگر این شوق را در من بیشتر کرده است. تألیف دهها مقاله و چند کتاب در مورد آسیای مرکزی از جمله فعالیتهای اینجانب است. شرکت در کنفرانسها و گردهماییهایی در این منطقه و در باره این منطقه در سایر نقاط جهان و ایران از موضوعاتی است که من در مورد آنها پژوهش میکنم.