بررسیهای خبرنگار مهر حاکی از آن است که سهم وزارتخانه ها، سازمانها و نهادهای دولتی در تولید پسماندهای الکترونیکی و رایانه ای بیش از 85 درصد است.
در این باره معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست کشور نیز به خبرنگار مهر گفت: بی تردید سهم وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی در بکارگیری تجهیزات الکترونیکی و رایانه ای بیش از سایر مصرف کنندگان آن در کشور است و به همین میزان درصد پسماندهای الکترونیکی و رایانه ای آنها نیز بسیار زیاد است اما آمار دقیقی در این باره هنوز در اختیار نداریم.
حسن اصیلیان افزود: دفع پسماندهای رایانه ای و الکترونیکی از معضلات بسیار جدی کشور است و بدنبال آن هستیم تا هر چه سریعتر آیین نامه مربوط به این پسماندها را تبیین کنیم.
با این وجود کارشناس مسئول پسماندهای ویژه سازمان حفاظت محیط زیست به خبرنگار مهر گفت : در حال حاضر مشکل اصلی پسماندهای رایانه ای و الکترونیکی مربوط به پسماندهای خانگی از جمله رایانه، لامپ سوخته، یخچال، موبایل و... است که با زباله های عادی مخلوط و دور ریخته می شوند و این زباله ها غالبا با توجه به نبود روشی خاص برای دفن آنها همراه با پسماندهای عادی دفع می شود و با توجه به وجود ترکیبات خطرناکی چون جیوه، کادمیم، آرسنیک و... در آنها از پتانسیل بسیار بالایی برای آلودگی محیط زیست انسانی برخوردار هستند.
وجود عناصر سمی از جمله "کادمیم" که عنصری سرطان زا محسوب می شود، "آرسنیک" که می تواند به مسمومیتهای شدید یا حتی مرگ منجر شود، "سرب" که مشکلاتی همچون کند ذهنی، کم خونی و مسمومیت به دنبال دارد و در کنار همه اینها "جیوه" که تاثیر مخربی بر سیستم ایمنی بدن دارد و آنزیمها و ژنها را تغییر می دهد و موجب آسیب دیدن سیستم عصبی شامل بروز صدماتی به حس ذائقه، بینایی و لامسه می شود موجب شده است تا نهادهای مسئول دربرابرموضوع دفع این نوع از زباله ها واکنش دیرهنگامی داشته باشند.
امری که سازمانهای ذیربط را واداشته تا هر چه سریعتر راه حلی برای این معضل زیستی پیدا کنند.
سید مسعود ضیا دزفولی در ادامه افزود: در حال تببین آیین نامه مدیریت پسماندهای رایانه ای و الکترونیکی با مشارکت سازمانهای ذیربط به منظور تدوین قوانینی درباره مسئولیت سازندگان این نوع کالاها، مسئولیت واردکنندگان آنها و همچنین بازیافت کنندگان کالاهای الکترونیکی و رایانه ای هستیم.
بر اساس قوانین جهانی زباله های الکترونیکی و الکتریکی (WEE) بازیافت این نوع زباله ها به میزان چهار کیلوگرم به ازای هر نفر الزامی است.
کارشناس مسئول پسماندهای ویژه سازمان حفاظت محیط زیست مهمترین مشکل در تدوین سریع این آیین نامه را عدم وجود یک سرمایه لازم برای تاسیس یک واحد بازیافت ویژه این نوع زباله ها عنوان کرد و گفت: متاسفانه در حال حاضر هیچ واحد بازیافتی در کشور ویژه دفع این نوع زباله ها وجود ندارد و در صورت اعلام آمادگی یک سرمایه گذار برای تاسیس واحد بازیافت این آیین نامه ظرف 6 ماهه تبیین می گردد.
دزفولی با تاکید بر نیاز مبرم کشور به وجود یک واحد بازیافت ویژه پسماندهای رایانه ای تصریح کرد: پسماندهای رایانه های و الکترونیکی به معادن طلای داخل شهر معروف هستند و در صورتی که با روش اصولی بازیافت شوند می توان فلزات متعددی را از آنها استخراج کرد به نحوی که از یک تن زباله موبایل می توان 150 تا 300 گرم طلا بدست آورد ضمن اینکه پلاتین ونقره نیز از دیگر فلزات گرانبهایی است که در بازیافت اصولی می توان بدست آورد.
کارشناسان معتقدند نگاه ویژه و هدفمند به پسماندهای رایانه ای و الکترونیکی در کشور بی تردید آنها را از تهدید به فرصت تبدیل می کند. مسئله ای که سازمانهای ذیربط همچون وزارت صنایع، سازمان حفاظت محیط زیست، موسسه استاندارد تحقیقات صنعتی،وزارت ارتباطات و مخابرات، وزارت بازرگانی و ... باید سالها پیش از این به آن توجه می کردند!