به گزارش خبرنگار مهر، پائیز برای سینمای ایران با اخبار خوشایند و گاه ناخوشایند همراه بود که مروری بر مهمترین آنها می‌تواند بازدهی سه ماهه سوم سال را برای این حوزه مورد توجه قرار دهد.
فصل پائیز به جهت رونق برگزاری جشنواره‌های مختلف داخلی و خارجی و همینطور نزدیک شدن به زمان برگزاری مهمترین رویداد سینمایی داخلی همواره متأثر از این وجه است. به همین دلیل بسیاری از خبرها و خبرسازی‌ها با انگیزه نمایش و حضور فیلم‌ها در جشنواره فجر به مرحله تولید می‌رسند.
افتتاح پردیس سینمایی ملت
آغاز سال تحصیلی مدارس و دانشگاهها، همزمانی با ماه رمضان، وضعیت آب و هوا و طولانی شدن شب‌ها از عواملی هستند که می‌توانند رویکرد مخاطبان سینما را از وجوه مختلف تحت تأثیر قرار دهند. تأثیری که به نظر می‌آید باید به یک موازنه مثبت برای سینمای ایران منجر شود. ولی آیا پائیز 87 برای سینمای ایران بازدهی قابل اعتنا داشته است؟
* بالاخره نخستین دیدار رئیس جمهوری با کارگردانان سینما در پائیز 87 برگزار شد. هر چند ماحصل این نشست از گزارش مستقیم رسانه‌ها به دور ماند و همه به تنها خروجی این دیدار اکتفا کردند، اما به نظر می‌آید ارزیابی اصلی با گذشت زمان امکانپذیر شود.
عباس رافعی، ابوالحسن داودی، مسعود ده‌نمکی، اصغر فرهادی، علیرضا امینی، امیر قویدل، انسیه شاه‌حسینی، حمید و حبیب بهمنی، مهدی فخیم‌زاده، شهریار بحرانی، حسینعلی لیالستانی، سعید اسدی، حجت‌الله سیفی، احمدرضا گرشاسبی، ضیاءالدین دری، جمال شورجه، فرج‌الله سلحشور، احمدرضا معتمدی، علیرضا سجادپور، پرویز شیخ طادی، محمدعلی آهنگر، پوران درخشنده و محمدمهدی عسگرپور از جمله حاضران در این نشست بودند.
* پائیز 87 با توجه به نکات ذکر شده در چرخه فروش و اکران سینماهای تهران تأثیرگذاری خاص خود را داشته است. در این فصل همچنان که پنج گروه سینمایی به نمایش فیلم‌های اعلام شده پرداختند، گروه آزاد و فرهنگی نیز چند فیلم را به نمایش درآوردند.
طرح اکران فیلم‌های فرهنگی با نمایش "خواب زمستانی" سیامک شایقی از اول آبان آغاز شد. این طرح به همت اداره کل نظارت و ارزشیابی معاونت سینمایی وزارت ارشاد آغاز شد و مدت زمان اکران و تعیین کف فروش آثار را نیز این اداره کل تعیین می‌کند.
در این میان طبق پیش‌بینی‌ها کمدی "چارچنگولی" توانست رکورد فروش فصل پائیز را در اختیار بگیرد. فیلم سعید سهیلی پس از 40 روز نمایش در 21 سینما حدود 600 میلیون تومان فروخت که با توجه به توقف نمایش در دهه اول ماه محرم و ادامه اکران آن تا جشنواره فجر، رسیدن به فروش یک میلیاردی برای این فیلم بعید به نظر می‌آید.
این فصل از جهت حضور کمی فیلم‌های مخاطب‌پسند و گیشه‌ای و همچنین آثار مهجور نیز رکوردار بود. کیفیتی که موجب شد وجهه حال حاضر سینمای ایران از سوی برخی خدشه‌دار شده و زیر سئوال برود که البته مانند همه موج‌های مقطعی به راه افتاده، تأثیری خاص در رویکرد سینماگران و مسئولان سینمایی نداشت.
* حضور جهانی فیلم‌ها و چهره‌های سینمای ایران در جشنواره‌های جهانی، پائیز را برای این حوزه از فرهنگ و هنر گرم و خبرساز کرد. "آن جا" به کارگردانی عبدالرضا کاهانی جایزه اسکندر طلایی بهترین فیلم چهل و نهمین جشنواره بین‌المللی فیلم تسالونیکی را از آن خود کرد.
"به همین سادگی" رضا میرکریمی نیز در بخش ID-08 جشنواره پخش شد و مورد توجه تماشاگران قرار گرفت. این فیلم همچنین در جشنواره هامبورگ، شیکاگو و ... به نمایش درآمد. ضمن اینکه میرکریمی به عنوان داور بخش مسابقه رسمی چهارمین جشنواره منبر طلایی حضور داشت و هفته فیلم‌هایش در فیلیپین برگزار شد.
"میم مثل مادر" مرحوم رسول ملاقلی‌پور توانست جایزه بهترین فیلم و بهترین بازیگر زن جشنواره را از آن خود کند و رسول صدرعاملی نیز برنده جایزه بهترین کارگردانی برای "هر شب تنهایی" از جشنواره منبر طلایی شد.
"آواز گنجشک‌ها" جایزه بهترین بازیگر مرد دومین دوره جوایز اسکرین آسیا پاسیفیک و همچنین جایزه ویژه هیئت داوران و بهترین بازیگر مرد شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم دمشق را از آن خود کرد. این فیلم یکی از 53 فیلم خارجی برای دریافت جایزه معتبر گلدن گلوب بود که نتوانست در فهرست نهایی جای بگیرد.
مهدی منیری نیز برای مستند "تینار" جایزه بهترین فیلم مستند دومین دوره جوایز اسکرین آسیا پاسیفیک را برد. داریوش مهرجویی و مجید مجیدی جایزه "برتری در سینمای ایران" بنیاد ILEX را از جشنواره فیلم‌های ایرانی بوستن دریافت کردند.
نشان جشنواره گوا در هندوستان برای کارگردانی فیلم "به آهستگی" به مازیار میری تعلق گرفت. فیلم "گبه" محسن مخملباف به عنوان یکی از بهترین آثار تاریخ سینمای آسیا از سوی شبکه CNN معرفی شد و همچنین در مراسم افتتاحیه جشنواره فیلم تاجیکستان ـ دیدار از عزت‌الله انتظامی تقدیر به عمل آمد.
"اسب دو پا" سمیرا مخملباف جایزه ویژه داوران جشنواره سن سباستین را به خود اختصاص داد و جشنواره بین‌المللی فیلم کنت جایزه بهترین موسیقی فیلم خود را با عنوان "جرج دلرو" به این فیلم "اسب دو پا" اهدا کرد.
فیلم "آن سه" نقی نعمتی جایزه ویژه داوران ششمین جشنواره فیلم بانگوک را از آن خود کرد و "اتوبوس شب" کیومرث پوراحمد به عنوان یکی از صد فیلم منتخب جشنواره سینه‌مانیلا در فیلیپین به نمایش درآمد. "روایت‌های ناتمام" پوریا آذربایجانی نیز جایزه ویژه هیئت داوران بخش مسابقه فیلم‌های اول و دوم بیست و چهارمین جشنواره ورشو را دریافت کرد.
"خون‌بازی" ساخته رخشان بنی‌اعتماد و محسن عبدالوهاب جایزه ویژه مردمی و جایزه تقدیر ویژه هیئت داوران جشنواره پیونگ یانگ را به خود اختصاص داد. بیتا فرهی نیز جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره را به خود اختصاص داد.
خسرو سینایی طی مراسمی نشان شوالیه کشور لهستان را در حاشیه جشنواره فیلم‌های دینی از لخ کاچینسکی رئیس جمهور این کشور به دلیل ساخت فیلم "مرثیه گمشده" گرفت. اصغر فرهادی نیز در دومین دوره کنفرانس حلقه جشنواره فیلم ابوظبی به عنوان یکی از 10 فیلمساز در حال ظهور خاورمیانه معرفی شد.
جشنواره فیلم کن شش کارگردان از جمله بابک امینی را برای حضور در بخش سینه فونداسیون این جشنواره به فرانسه دعوت کرد. "نفت" پروژه سینمایی امینی درباره زندگی یک سرباز ایرانی است که مراقبت از لوله‌های نفتی ایران در مرز عراق را بر عهده دارد. قرار است این پروژه با حمایت مالی جشنواره کن ساخته شود.
جشنواره فیلم جنوب نروژ جایزه بهترین فیلم خود را با عنوان "آینه نقره" به حنا مخملباف برای فیلم "بودا از شرم فرو ریخت" اهدا کرد. همچنین جمیل رستمی در بیست و چهارمین جشنواره فیلم بوستن جایزه بزرگ بهترین فیلمساز را به خود اختصاص داد.
جشنواره سه قاره امسال برنامه‌ای به مناسبت 30 سالگی طراحی کرد و امیر نادری و ابوالفضل جلیلی از جمله فیلمسازانی بودند که در این برنامه تقدیر شدند. نیکی کریمی به عنوان داور جشنواره فیلم هندوستان و رخشان بنی اعتماد نیز داور جشنواره فیلم دبی شد.
فیلم "شب" رسول صدرعاملی جایزه بهترین فیلم جشنواره مذهب ایتالیا را به خود اختصاص داد و "هر شب تنهایی" صدرعاملی جایزه تماشاگران نوزدهمین جشنواره فیلم‌های ایرانی شیکاگو را دریافت کرد. "هامون و دریا" نیز جایزه بهترین صدا را از دومین جشنواره فیلم کوالالامپور گرفت.
آتش‌سوزی در سینما جمهوری
مستند "سیانوزه" رخساره قائم‌مقامی دیپلم افتخار بخش فیلمسازان جوان جشنواره لایپزسک آلمان را به دست آورد. مستندهای "همیشه برای آزادی دیر است" و "روزهای بی‌تقویم" مهرداد اسکویی نیز برنده دیپلم افتخار از بخش فیلم‌های مستند چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مدیترانه در ایتالیا شدند.
رضا تیموری فیلمبردار فیلم سینمایی "آرام باش و تا هفت بشمار" ساخته رامتین لوافی‌پور هم سینماگر ایرانی بود که در اختتامیه پنجمین دوره جشنواره فیلم دبی جایزه گرفت و تقدیر شد.
* روند صدور پروانه ساخت در پائیز روند رو به رشد تابستان را پی گرفت. "فریاد بی‌صدا" رضا اعظمیان، "نویسنده" نادر طریقت، "طبقه سوم" بیژن میرباقری و "تهران در جستجوی زیبایی" سیف‌الله داد، داریوش مهرجویی و مهدی کرمپور اولین‌های فصل پائیز بودند.
"آلزایمر" احمدرضا معتمدی، "رخ دیوانه" ابوالحسن داودی، "کیمیا و خاک" عباس رافعی، "محاکمه در خیابان" مسعود کیمیایی و "یک گزارش واقعی" داریوش فرهنگ هم در این فصل پروانه ساخت گرفتند. انیمیشن "تهران 1500" بهرام عظیمی، "ماشاءالله خان در بارگاه هارون‌الرشید" محمدرضا اعلامی و "خوابگرد" فرود عوضپور آخرین پروانه ساخت‌های این فصل هستند.
* در فصل پائیز چند پروژه مهم به مرحله تولید رسید. اولین انیمیشن با تکنیک روتوسکپی، دوبعدی و سه‌بعدی به نام "همراه تلفن" کلید خورد. این انیمیشن دیجیتالی 12 دقیقه ای با کارگردانی سینا عطائیان و بازی رضا کیانیان و علیرضا شجاع‌نوری برای حضور در جشنواره فیلم فجر آماده می‌شود.
بالاخره پس از ماه‌ها خبررسانی که اتفاقی در پی نداشت، پروژه پر سر و صدای مسعود ده‌نمکی کلید خورد. "اخراجی‌ها 2" با 40 بازیگر نقش اول و دوم و 200 هنرور طی 70 جلسه فیلمبرداری برای حضور در جشنواره بیست و هفتم فجر و اکران نوروزی آماده شود.
اولین فیلم سینمایی اسماعیل میهن دوست نیز با گذر از کانال تهیه‌کنندگان مختلف با مشارکت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی و تهیه‌کنندگی محمد خزاعی کلید خورد. لادن مستوفی، آنا نعمتی، حمیدرضا پگاه، سروش صحت، شاهرخ فروتنیان و رامین راستاد بازیگران اصلی این فیلم هستند که مضمونی اجتماعی دارد.
دومین فیلم سینمایی رامبد جوان با نام "پسر آدم، دختر حوا" به تهیه‌کنندگی سعید حاجی‌میری کلید خورد. مهناز افشار، حامد کمیلی، شیلا خداداد و رامبد جوان از بازیگران این فیلم کمدی هستند که به لجبازی‌های حرفه‌ای دو وکیل تازه‌وارد است می پردازد.
نخستین اپیزود از پروژه سینمایی "تهران در جستجوی زیبایی" نیز کلید خورد. "تهران: سیم آخر" به کارگردانی مهدی کرمپور همزمان با عید غدیر با حضور رعنا آزادی‌ور، سروش صحت، فرهاد قائمیان، طناز طباطبایی، برزو ارجمند، رضا یزدانی و ... آغاز به کار کرد. فیلمنامه را کرمپور و خسرو نقیبی بر محوریت موسیقی نوشته‌اند و محمد آلادپوش مدیر فیلمبرداری است.
* آخرین خبرها از بیست و هفتمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر با نزدیک شدن به ماه بهمن در صدر اخبار سینمایی قرار گرفت. امسال برای دومین دوره پیاپی بخش بین‌الملل جشنواره فجر به صورت مستقل از سینمای ایران برگزار می‌شود.
تا به حال حدود 130 فیلم برای نمایش در بخش بین‌الملل جشنواره انتخاب شده که از این تعداد 26 اثر متعلق به بخش سینمای بین‌الملل، 20 اثر در بخش آسیا، شش اثر در بخش سینمای معناگرا، 31 اثر مستند، 20 فیلم کوتاه، 10 فیلم از عراق و 17 اثر در سایر بخش‌ها است. فیلم‌های ایرانی نیز توسط هیئت انتخاب در حال ارزیابی و بررسی هستند.
* فصل پائیز همگام با برگزاری چند جشنواره سینمایی بود که از مهمترین آنها می‌توان به دومین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران: سینما حقیقت، بیست و پنجمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، سومین جشنواره فیلم پلیس، چهارمین جشنواره فیلم پروین، نخستین جشنواره فیلم کوتاه سوادآموزی، دومین جشنواره فیلم کمدی گل آقا و ... اشاره کرد.
* پائیز همزمان شد با افتتاح چند سالن سینما و همچنین سوختن یک سینما. پردیس سینمایی ملت در شب میلاد امام رضا (ع) در بوستان ملت تهران افتتاح شد. در 20 روز اول آغاز به کار این مجموعه بیش از 100 هزار نفر مراجعه کرده و 70 هزار نفر نیز از سینماهای آن استفاده کردند.
همچنین سینما کودک مجموعه آزادی با نمایش فیلم "کلاه قرمزی و سروناز" ساخته ایرج طهماسب آغاز به کار کرد. اکران این فیلم با استقبال مواجه شده و با رایزنی با مدارس و مهدهای کودک اکران با وضعیتی بهتر مواجه می‌شود.
سینما جمهوری تهران بامداد جمعه 24 آبان در آتش سوخت. طبقه اول سینما شامل سالن نمایش یک و سالن انتظار به طور کامل تخریب شده و بخش‌هایی از طبقه دوم نیز بر اثر آتش‌سوزی از بین رفته است. کارشناسان آتش‌نشانی و بیمه همچنان در حال بررسی علت این حادثه هستند.
* دومین همایش "سینما و معماری" با رویکرد "زندگی شهری" در مجموعه فرهنگی هنری آسمان برگزار شد. برنامه‌های این همایش شامل تور ایرانگردی، نمایش و نقد و بررسی آثار سینمای مستند، ارائه مقالات و بررسی مباحث نظری کلان و زندگی شهری بود. مستند "تازه‌نفس‌ها" کیانوش عیاری" و "همشهری" عباس کیارستمی از نمایش‌های ویژه این همایش بود.
* اولین شماره ماهنامه فرهنگی هنری "ارژنگ" به صاحب امتیازی و مدیر مسئولی احمد طالبی‌نژاد در پائیز منتشر و با همان یک شماره متوقف شد. این نشریه جایگزین ماهنامه "هفت" بود که به سردبیری مجید اسلامی و با همین گروه تا زمستان سال گذشته منتشر می‌شد. متفاوت نبودن "ارژنگ" نسبت به "هفت" از جمله موارد توقف مجدد چاپ این نشریه است.
با ابطال حکم لغو امتیاز مجله سینمایی "دنیای تصویر" به مدیر مسئولی و صاحب امتیازی علی معلم، قرار است شماره جدید این نشریه نیمه دی‌ماه منتشر شود. به گفته معلم وی بر اساس حق قانونی برای اعتراض به حکم هیئت نظارت بر مطبوعات، شکایت کرده که در نهایت دادگاه رأی بر ابطال تصمیم هیئت نظارت بر مطبوعات داده است.
* پائیز 87 برای اهالی فرهنگ و هنر فصلی غمبار و همراه با از دست دادن چند نفر از بزرگان بود. پل نیومن بازیگر برجسته سینمای جهان که در بیش از نیم قرن حضور سینمایی خود 9 بار نامزد اسکار شد و یکبار برای "رنگ پول" این جایزه را برد، جمعه گذشته در سن 83 سالگی در منزل درگذشت.
وی برای فیلم‌های "گربه روی شیروانی داغ"، "بیلیاردباز"، "هاد"، "لوک خوش‌دست"، "بدون قصد ارتکاب جرم"، "حکم دادگاه"، "رنگ پول"، "آدم عاقل" و "جاده تباهی" نامزد اسکار بود و برای "رنگ پول" مارتین اسکورسیزی برنده این جایزه شد.
مراسم یادبود مرحوم احمد آقالو
احمد آقالو بازیگر برجسته رادیو، تلویزیون، سینما و تئاتر ایران به دلیل بیماری از دنیا رفت. آقالو که در سال‌های اخیر به دلیل شدت یافتن بیماری سرطان استخوان کمتر در کارهای تصویری ظاهر می‌شد، فعالیت خود را به نمایش‌های رادیویی محدود کرده بود.
مشهورترین نقش‌آفرینی او در عرصه تصویری نقش کاتب در مجموعه تلویزیونی "افسانه سلطان و شبان" به کارگردانی داریوش فرهنگ بود که در اوایل دهه 60 پخش شد و مخاطبان فراوان یافت. "پاداش"، "گاهی به آسمان نگاه کن" و "یک تکه نان" کمال تبریزی از آخرین بازی‌های زنده‌یاد آقالو در سینما بود.
خسرو تسلیمی تهیه‌کننده و مدیر تولید پیشکسوت سینما به علت سکته قلبی در 83 سالگی درگذشت. مرحوم تسلیمی پدر سیروس تسلیمی تهیه‌کننده و نویسنده و سوسن تسلیمی بازیگر و کارگردان تئاتر و سینما است. "شاید وقتی دیگر" بهرام بیضایی و "کفش‌های میرزا نوروز" محمد متوسلانی از جمله فیلم‌های برجسته آن مرحوم در مقام مدیر تولید بوده است.
رضا ارحام‌صدر بازیگر پیشکسوت تئاتر و سینما در زادگاه خود اصفهان درگذشت. وی فعالیت هنری را با بازی در تئاتر آغاز کرد و از پایه‌گذاران تئاتر در اصفهان بود. او با نقش‌آفرینی در فیلم سینمایی "شب نشینی در جهنم" در سال 1336 وارد سینما شد و پس از انقلاب نیز در فیلم‌هایی چون "جعفر خان از فرنگ برگشته"، "افسانه شهر لاجوردی" و "نصف جهان" حضور یافت.
هورست تاپرت آلمانی که با نقش "بازرس درک" در یک مجموعه تلویزیونی محبوب در ایران چهره‌ای شناخته‌شده بود، در 85 سالگی از دنیا رفتت. حضور وی به نقش استفان درک بازرس باتدبیر و موقر که جنایتکاران را نه با گلوله که با مغز خود از کار می‌انداخت، از او چهره‌ای بسیار محبوب ساخت و مجموعه "درک" را به یکی از موفقترین تولیدات شبکه ZDF تبدیل کرد.