همان چند هفته اول بود كه فهميد كه در اين شهر غريب نه تنها چيزي بدست نمي آورد بلكه براي ادامه زندگي هم بايد خفت و خواري را تحمل كند ، همه شغلها را تجربه كرده بود از سيگار فروشي در كنار خيابان ها گرفته تا هر نوع كار ديگري كه فكرش را بكند .
دوسال به بطالت گذشت حالا تنها آرزويي كه داشت اين بود كه به شهرش بازگردد وروي همان زمين كوچك كار كند اما روي بازگشت نداشت ، با خود فكر مي كرد اگر خانواده و دوستانش از اوبپرسند كه در اين مدت چه كرده چه پاسخي دهد ، او نه تنها چيزي بدست نياورده بود بلكه دو سال از بهترين سالهاي جواني اش را درگوشه و كنار خيابانهاي شهر هدر داده بود و حالا از آن همه آرزوي دست نيافتني فقط جسمي رنجور گرفتار در دام اعتياد برايش باقي مانده بود .
***
زماني كه توقعات جوان با ابزارها و دانسته هايش همسان نباشد، وقتي كه ميان برداشت ها و اصل و متن حركت او تعادلي برقرار نمي شود ، وقتي هماهنگي در رقابت و مبارزه نيست و... شرايط به گونه اي فراهم مي شود كه جوان از زادگاهش بيرون ميزند و به جايي مي رود كه بتواند همه روياهايش را جامه عمل بپوشاند . با خود مي پندارد كه شايد آن سوي ديوار، آن سوي شهر و ديار ، شكوفه هاي اميد و آرزوهايشان ثمر دهد اما غافل از اينكه در اين شهر شلوغ چه سرنوشتي در انتظارش است .
مهاجرت يكي از پديده هاي مهم و اجتماعي در قرن بيستم به حساب مي آيد ، انسان همواره به دنبال نيل به يك زندگي بهتر و راحت تر است و قشر جوان كشور مهاجرت را يكي از راههاي رسيدن به سعادت و خوشبختي خودمي داند.
يكي از مسائلي كه جهان سوم به عنوان يك معضل اساسي با آن روبرو ست مهاجرت از شهر ها و روستاها به شهر هاي بزرگ است و در ايران نيز هر روز شاهد هجوم مردم و به خصوص قشر جوان به سوي شهر هاي بزرگ هستيم در حالي كه عده كثيري از آنان به دنبال پيدا كردن شغل مناسب به ناچار براي رسيدن به آمال و آرزوهاي خود در شهري كه گمان مي كرد در آن پول پارو مي كنند ، به مشاغل كاذب ، قاچاق و اعمال خلاف رو مي آورند و در نهايت درصد بسياري از آنان در بدو ورود به شهر هاي بزرگ دچار مشكل مي شوند .
مهاجرت به كشورهاي خارجي و تحقق يافتن آرزوي پولدار شدن هم شكل ديگري از مهاجرت است . در چند سال اخيربسياري از جوانان براي اينكه يك شبه راه صد ساله را طي كنند ، روانه بازارهاي كاردر كشورهاي همچون ژاپن ، كره و مالزي شدند و در آن كشورها با مصائب و مشقات زياد مواجه شدند .
امروزه درصد بسياري از جوانان كار كشاورزي ، دامداريو ... رارها كرده اند و آرزوهاي خود را در خيابان هاي پر زرق و برق تهران جستجو مي كنند ، در حالي كه چنين نيست . عدم وجود درآمد مشخص كه بتوان با آن برنامه ريزي مشخصي در زندگي انجام داد، نبود امكانات رفاهي مناسب ، وجود تبليغات مستقيم و غير مستقيم در خصوص زندگي شهر نشيني كه خود جاذبه اي براي جذب اين افراد به شهر هاي بزرگ مي شود و چندين دليل ديگر باعث مهاجرت افراد روستايي و خصوصا جوانان شده است .
.
از ديدگاه جامعه شناسان مهاجرت هايي كه در داخل مرزهاي يك كشور صورت مي گيرد به دو دسته فصلي و دائمي تقسيم مي شود و اين در حالي است كه درصد بسياري از مهاجرتهاي فصلي به دائمي تغيير پيدا مي كند وديگر اين افراد حاضر به بازگشت به زادگاه خود نمي شوند.
با توجه به اينكه فراهم كردن محل سكونت درحواشي شهر ها آسانتر است جوانان روستايي با اجاره كردن مكان هايي كه از لحاظ امكانات رفاهي وديگر مسائل چندان با محل سكونت اوليه خودشان فرقي نمي كند شبها را به صبح مي رسانند و روزها روانه شهر شده و اكثرا نيز تن به كارهاي كاذب و حتي غير متعارف داده و از اين راه امرار معاش مي كنند .
به طور حتم ايجاد زمينه و بستر مناسب براي انجام كار در زمينه هاي كشاورزي و البته حمايت از اين افراد و انتقال امكانات رفاهي مناسب از جمله راهكارهايي مناسب براي جلوگيري از مهاجرت جوانان روستايي به شهرها است و اين امرمي تواند از درصد بزهكاري جوانان در شهر هاي بزرگ بكاهد .
در واقع بايد از مسوولان بپرسيم چه عاملي باعث شده تا جوانان از خاطرات كودكي و سالهاي زندگي خود در كوچه هاي قديمي مي گذرند و خود را در ازدحام شهر غوطه ور مي سازند .اين سئوالي است كه پاسخ به آن مي تواند راهگشاي مردم و مسولين در برخورد با پديده مهاجرت باشد.
اكثريت جوانان روستايي پس از مهاجرت ، گرفتار باندهاي فساد مي شوند
يك آسيب شناس اجتماعي در گفتگو با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر دراين باره مي گويد : گرچه تعداد محدودي از جوانان با تخصص كامل به منظور فعاليت راهي شهر هاي بزرگ مي شوند اما درصد بسياري از آنان به منظور انجام كارهاي روزمره مانند دستفروشي و كارگري راهي كلان شهر ها مي شوند .
دكتر حسين فرجاد ادامه مي دهد : اكثر قشر نوجوان و جوان روستايي كه جهت يافتن شغلي مناسب راهي شهر هاي بزرگ مي شوند به باندهاي سرقت و قاچاق مواد مخدر كشيده مي شوند و اين امر از مشكل بيكاري در اكثر شهرها و روستاهاي كشور نشات مي گيرد.
وي مي افزايد : جوانان روستايي به جهت سادگي در رفتار و كردار خود به مراتب از جواناني كه سالها در شهر هاي بزرگ زندگي كرده اند سريع تر فريب مي خورند و به جهت اين سادگي پس از مدتي كوتاه به گروهها و باندهاي خلاف كشيده مي شوند.
وي تصريح مي كند : شرايط به گونه اي است كه حتي بسياري از جواناني كه به همراه خانواده خود از روستاها به شهرهاي بزرگ مهاجرت مي كنند جذب كارهاي خلاف و باندهاي فساد مي شوند و درواقع حتي حضور والدين نيز مانع از روي آوردن جوانان به مشاغل كاذب و خلاف نمي شود.
فرجاد با تاكيد بر اينكه عدم وجود زمينه هاي اشتغال در روستاها باعث روانه شدن تعداد كثيري از جوانان به شهرها شده است ، مي گويد : مشكل اشتغال جوانان در روستاها حادتر است اما متاسفانه فكر اساسي در اين خصوص از سوي مسوولان انجام نمي شود.
وي تصريح مي كند : در صورتيكه شرايط لازم در خصوص اشتغال و ديگر امكانات رفاهي و تفريحي جوانان در روستاها فراهم باشد ديگر شاهد مهاجرت خيل عظيمي از جوانان روستا به شهرها نخواهيم بود.
مسوولان قشر جوان روستايي را فراموش كرده اند
يك جامعه شناس نيز با اشاره به اينكه امروزه عدم رضايت از وضعيت زندگي منجر به مهاجرت تعداد كثيري از جوانان روستايي به شهرها شده است ، مي گويد : به صورت طبيعي تا زماني كه مهاجر از وضعيت خود ناراضي نباشد از زادگاه خود دور نمي شود اما متاسفانه امروزه درصد بسياري از جوانان روستايي وضعيت چندان مناسبي در روستاها ندارند و همين امر منجر به مهاجرت درصد بسياري از آنان به شهرها شده است .
دكتر غلامرضا عليزاده ادامه مي دهد : جوان روستايي با مجموعه اي از استرس ها و عواطف رنجور شده و با افق هاي نامعلومي كه در پيش دارد به جامعه اي با تفاوتهاي بسيار با آنچه كه در آن زندگي مي كردند وارد مي شود و در زماني كه چشم اندازهايي براي تحقق هدف هاي اجتماعي با ميل خود نمي بينند دچار پاره اي از آسيب ها و رفتارهاي اجتماعي مي شوند.
وي اظهار مي كند : مهاجرت قشر جوان از روستا به شهر به دليل وجود دوعنصر نارضايتي و معترض بودن و پاره اي از مسائل و تبعات روانشناختي بر رفتار فرد تاثير مي گذارد و امكان پاره اي از كج رفتاريها و انحرافات اجتماعي را در مهاجرت به شهرهاي بزرگ دامن مي زند چرا كه در شهر هاي بزرگ به دليل عدم وجود كنترل هاي اجتماعي جوان روستايي محدوديتي در بروز رفتارهاي خود ندارد.
وي معتقد است : با توجه به اينكه بروز و ظهور تمايلات و رفتارها در شهر هاي بزرگ امكان تجلي مي يابد همين امر باعث مي شود كه مهاجرت آثار منفي و آسيب هاي اجتماعي براي قشر روستايي به دنبال داشته باشد .
وي ادامه مي دهد : امروزه با عدم اجراي مقررات، عدم ضابطه مندي و تن دادن به مقررات و اصول حاكم بر روابط اجتماعي در شهرهاي بزرگ مواجه هستيم كه آثار آن را مي توان با گسترش پديده مهاجرت در بوجود آمدن آسيب هاي اجتماعي در جامعه و به خصوص قشر جوان شاهد باشيم .
عليزاده با تاكيد بر اينكه مهار مهاجرت جوانان به شهر ها نيازمند به يك برنامه اصولي از سوي دولت است ، تصريح مي كند : متاسفانه در چند سال اخيراقدام جدي در خصوص ايجاد زمينه هاي اشتغال براي جوانان به خصوص روستا نشين ها انجام نشده و دولت برنامه اصولي را در اين زمينه ارائه نداده است .
وي ادامه مي دهد : در صورتيكه كه امكانات لازم و ايجاد اشتغال براي جوانان روستايي در زادگاهشان فراهم باشد درصد بسياري از مهاجرتها از روستاها به كلان شهر ها كاهش پيدا مي كند و همين امر باعث خواهد شد تا شاهد كاهش آسيب هاي اجتماعي به خصوص در ارتباط با جوانان باشيم .