به گزارش خبرنگار مهر در شیراز، شهرستان کازرون در منطقه ای به طول جغرافیایی 51 درجه و 35 دقیقه و عرض جغرافیایی 29 درجه و 35 دقیقه در جنوب غرب استان فارس قرار دارد. دشت کازرون در ناودیسی قرار گرفته که قسمت بزرگی از آن را رسوبات دوران چهارم پوشانده است و بین دو رشته کوه، دو دیوار عظیم شمالی و جنوبی و انگار در صدفی دهان گشوده می درخشد.
کازرون را شهر سبز گفته اند چون در تمام ایام سال سرسبز است، با اولین دانه های باران که در میانه آبان ماه از آسمان فرو می ریزد، رویش گیاهان وحشی و مزارع گندم و جو آغاز می شود، محال است کسی در اسفند ماه و بهار از دشت کازرون بگذرد و با همه شتابی که داشته باشد، درنگ نکند تا عطر گلهای وحشی به ویژه شب بوها و نیز شمیم جان پرور بهار و نارنج را تا ژرفای وجود خود نکشد و لذت نبرد.
"ژوزف آرتور گوبینو" کنت فرانسوی که در سالهای 1855 تا 1858 میلادی به عنوان دبیر اول و کاردار دولت فرانسه در تهران اقامت داشت و از بوشهر به کازرون آمده بود در سفرنامه خود به نام "سه سال در آسیا" می نویسد:" در این گفته که کازرون بهشتی کوچک است، تردید ندارم، این شهر در زمان ساسانیان شهر بزرگی بوده، کازرون شهری زیبایی است که تاکستانها، کشتزارهای قشنگ و سرسبز که میانشان درختان نخل پراکنده است، آن را احاطه کرده است".
ابن بلخی مورخ نامدار ایرانی قرن پنجم هجری و مولف کتاب فارسنامه می نویسد: "اصل کازرون نورد(NORD) و دریست(DRIST) و راهبان استف بنیاد آن را طهمورث کرده است و بعد از آن به عهد شاپور بن اردشیر... عمارت کرد".
بنا به روایتی تایید نشده، ریشه کازرون در افسانه‌های تاریخی است، می گویند "سُمغان" (دهی در بالای کوه شاپور، نزدیک کازرون) همان سمنگان شاهنامه فرودسی است که رستم دنبال رخشش تا آنجا رفت.
آثار تاریخی کارزون/شهر باستانی بیشاپور
بیشاپور یکی از شهرهای باستانی ایران در 25 کیلومتری غرب کازرون است که در زمان ساسانیان ساخته شده، بیشاپور با 200 هکتار وسعت از شهرهای مهم آن زمان بوده و اهمیت ارتباطی داشته، این شهر از قدیمی ترین شهرهایی بوده که تاریخچه ساخت آن به صورت مکتوب در سنگ نوشته ای موجود است. این شهر دارای طراحی و مهندسی ویژه آن روزگار بوده و در کتابهای تاریخی، نام این شهر با عنوانهای بیشاپور، بیشابور، به شاپور، بیشاور و "به اندیوشاپور" ضبط شده است.
شهر بیشاپور مرکز ایالت و کوره اردشیر خوره بوده و تا قرن هفتم هجری آباد و مسکونی محسوب می شده اما پس از آن ویران شده که البته گنجینه ای از آثار ارزشمند ساسانی مانند معبد آناهیتا به شمار می رود.
بیشاپور به سال 266 میلادی و به دستور شاپور اول ساخته شده است، پس از پیروزی شاپور بر والرین امپراتور روم، وی دستور داد که در ناحیه ای خوش آب و هوا بر سر راه تخت جمشید به تیسفون شهری بنا کنند و نام خود را بر این شهر نهاد.
شهر بیشاپور با روش مهندسی یونانیان که توسط هیپوداموس ابداع شده بود در زمینی مستطیلی به گونه ای طراحی شده که چهار دروازه و دو خیابان آن یکدیگر را قطع می کردند.
این شهر را می توان در ردیف بزرگترین شهرهای دوره ساسانی دانست که با زیباترین و ثروتمندترین شهرهای دنیای متمدن آن روزگار، مانند انطاکیه و بیزانس، شهرهای زیبای روم شرقی، رقابت داشته است و به حق می توان این مجموعه تاریخی را تخت جمشید عصر ساسانی به شماره آورد.
غار شاپور
در انتهای تنگ چوگان در سینه کوه و در ارتفاع حدود 800 متری از سطح زمین غار بزرگی وجود دارد که قطر دهانه آن حدود 30 متر بوده و به واسطه قرار گرفتن مجسمه شاپور بر دهانه آن به غار شاپور معروف شده است.
پرفسور "گیرشمن" باستان شناس شهیر فرانسوی احتمال می دهد آرامگاه شاپور در این غار باشد، مجسمه شاپور بر دهانه این غار، شاهکار پیکر تراشی ایران باستان است که بعد از حدود 1700 سال هنوز با وجود وارد شدن آسیبهای جدی به آن، باقی مانده است، این مجسمه تنها مجسمه سنگی بازمانده از دوران باستان است که حدود شش متر ارتفاع و بالغ بر 30 تن وزن دارد.
سنگ حجاری شده این مجسمه از سقف غار تا کف آن ادامه داشته و هنرمندان عصر ساسانی با تلاش و کوشش بسیار موفق به آفرینش این اثر هنری گردیده اند،این مجسمه، شاپور را به صورت ایستاده نشان می‌دهد.
دریاچه پریشان
در 13 کیلومتری شرق کازرون، دریاچه آب شیرین پریشان با مساحت 43 کیلومتر مربع قرار دارد، در این دریاچه 353 نوع پرنده اعم از بومی و مهاجر و حدود 10هزار مورد در محیط آن زیست دارند که شامل اردک مرمری، خونکا، اردک سرحنایی، چنگر، انواع مرغابیها، فلامینگو، کله سبز، اردک سفید و... است.
نرگس زارهای مشهور کازرون در کنار این دریاچه قرار دارد، دریاچه پریشان جزء مناطق حفاظت شده بین المللی بوده و تنها دریاچه آب شیرین جهان به شمار می آید که به خاطر ذخیره گاه های زیستی از اهمیت خاصی نیز برخوردار است.
دریاچه پریشان نامور هم نامیده می شود. این نام از چشمه ای گرفته شده که منبع اصلی تامین آب دریاچه به شمار می رود. جلوه های بهاری و پاییزی این دریاچه جذاب ودیدنی است، مراتع وگلزارهای حاشیه دریاچه و پرندگان وحشی آن، گردشگاه طبیعی جالب توجهی را به وجود آورده است.
در باور مردم مانده است که کازرون در برابر حمله اسکندر پایداری شدید می کند و اسکندر به علت حیله ای که برای شکست پایداری مردم به کار می برد دچار نفرین خدایان شده و دو شاخ بر سر او می روید.