به گزارش خبرنگار مهر، نشست "فعالیتهای ترویج علم در کشور هندوستان" با سخنرانی دکتر "آرون کولشرستا"(Arun P. Kulshrestha)، رییس مرکز علم و فناوری جنبش عدم تعهد، در محل مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور ظهر امروز یک‌شنبه 27 اردیبهشت‌ماه برگزار گردید.
دکتر کولشرستا در ابتدای این نشست با اشاره به اهمیت ترویج علم، گفت: علوم بخشی از فرهنگ و جامعه ما هستند. در حال حاضر رشد بی‌سابقه‌ای در حوزه علوم و تکنولوژی در جهان وجود دارد. به عنوان مثال علومی چون "نانوتکنولوژی"، ICT، مهندسی ژنتیک، بیوتکنولوژی، علوم فضایی زندگی بشر را تحت تأثیر یا حتی می‌توان گفت تغییر داده است. ایجاد جامعه‌ای که قادر به فهم علم و تکنولوژی باشد و جامعه‌ای که سواد آگاهی علمی دارد یک نیاز اساسی و ضروری است. هر جامعه‌ای نیاز به تکمیل ساختار و سیستم آموزشی رسمی خود دارد تا از رهگذر آن آموزش و فراگیری به صورت موضوعی جذاب و تجربی در آید.
پژوهشگر ارشد مرکز فضایی "ناسا" در ادامه این نشست تصریح کرد: در اواسط قرن گذشته مراکز علمی و پژوهشی به‌عنوان شکل جدید نهادهای آموزش عمومی تلقی می‌شدند که این نهادها مبتنی بر علوم متعارف و موزه های صنعتی بودند. در واقع مراکز علمی و موزه ها شبکه‌ای مجزا میان جامعه، از یک طرف و مدرسه و محل زندگی از سوی دیگر ایجاد می‌کنند و شکافهای عمیقی در زیر ساختهای آموزشی آنها ایجاد می‌کنند.
این استاد فیزیک و ریاضی در ادامه خاطر نشان کرد: در حقیقت مراکز علمی و موزه‌ها رسانه‌هایی ضروری و قدرتمند برای ترویج علم و ایجاد روحیه علمی در سرتاسر دنیا به حساب می‌آیند.
وی در ادامه به بررسی سیاستهای دولت هند در خصوص ترویج علم پرداخت و گفت: سیاستهای علم و تکنولوژی هند در سال 2003 اصولی چند را مورد توجه قرار می‌دهد. برخی از این اصول عبارتند از: 1 – افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت مقوله علم و تکنولوژی در زندگی روزانه؛ 2 – حمایت از توزیع و انتشار گسترده شناخت علمی از طریق حمایت از موزه‌های علوم، پارکهای علمی و پژوهشی؛ 3 – تلاش برای آگاه سازی نسل جوان از مزایا و فواید علم و تکنولوژی؛ 4 – حمایت ویژه از ترویج و ترفیع برنامه های مرتبط با علم و تکنولوژی در سراسر کشور.
استاد دانشگاه صنعتی خاورمیانه در ادامه با اشاره به سناریوهای حاضرعلوم در هند، افزود: برای ایجاد مراودات و ارتباطات علمی در هند نهادهای رسمی و حکومتی و غیر رسمی فعالیت می‌کنند. به عنوان مثال انجمن ملی ارتباطات علوم و تکنولوژی(NCSTC) به عنوان نهادی حکومتی در این زمینه فعال است. این انجمن در سال 1982 میلادی تأسیس شده است. همچنین مرکز"ویژان پراسار"(vigyan prasar) که در سال 1989 تأسیس شده است، نهادی مستقل است که تحت نظر DST به فعالیت می‌پردازد.
وی گفت: غیر از نهادها و سازمانهای رسمی، سازمانهای دیگری در زمینه ترویج علم و تکنولوژی در هند فعال هستند. انجمن ملی موزه های علوم، انجمن ملی آموزش و تحقیق از جمله نهادهایی هستند که در ترویج علم و تکنولوژی در هند فعال هستند. غیر از سازمانهای مذکور مرکز علوم Homi Bhabha در بمبئی و مرکز علوم Vikram در احمدآباد و مرکزVidnyan Asram در pune در ترویج علم و تکنولوژی در کشور هند فعال هستند. غیر از موسسات و نهادهای مذکور بخشهای مختلف از جمله مطبوعات، رسانه ها، تلویزیون و رادیو برنامه های ویژه ای را به طور گسترده به موضوع علم و تکنولوژی اختصاص می‌دهند. به عنوان مثال در یک رخداد خورشید گرفتگی تلوزیون ملی هند از ابتدا تا انتهای این پدیده را به صورت زنده پخش کرد. این مساله علاوه بر اینکه نشان دهنده توجه و اهتمام رسانه ها در ترویج علم است از سوی دیگر نیز نشان از توجه دولت به ترویج علم برای کودکان و علاقه مند ساختن آنها به علوم و تکنولوژی دارد.
وی خاطر نشان کرد: سیاست ترویج علم باید متناسب با طبقات گوناگون جامعه و توانایی افراد باشد. به عنوان مثال برای تعیین خط مشی علمی برای یک فرد سالم یک نوع سیاست ترویج علم مورد نظر است و برای فرد معلول نوعی دیگر از سیاست ترویج علم باید لحاظ شود.