به گزارش خبرنگار مهر در گرگان، بسته شدن ایلراهها، کاهش منابع، تبدیل مراتع و چراگاهها به اراضی زراعی و مسکونی، نبود امکانات رفاهی مناسب رنج سفر و "خانه به دوشی" این قشر را افزایش داده است.
آسیب پذیری زندگی عشایری، گسترش حاشیه نشینی از بین رفتن مراتع و گرانی علوفه دستی، بالا بودن هزینه ها و مقرون به صرفه نبودن دامداری از دیگر مشکلاتی است که عشایر گلستان با آن دسته و پنجه نرم می کنند.
جمعیت عشایر کوچنده این استان یکهزار و 721 خانوار است. عشایر کرد شمال خراسان در سال 77 به سه هزار و 530 خانوار افزایش یافت و میزان جمعیت این عشایر از 10 هزار و 760 نفر به 20 هزار و 687 نفر و جمعیت عشایر کوچنده تراکمه از یک هزار و 437 خانوار به یکهزار و 552 خانوار با 9 هزار و 696 نفر رسیده است.
کوچ بهاره عشایر کرد شمال خراسان با 20 هزار نفر عشایر و یک میلیون و 200 هزار راس دام از ماه گذشته به گلستان آغاز شده و اکنون فصل کوچ پایان یافته است.
با این حال شاید دیدن جمعی از عشایر کوچرو در مسیر کوچ، با انبوهی از دام، در حالی که زن و فرزند و بار و بنه خود را بر پشت اسب و شتر از قشلاق به ییلاق می برند برای تماشا و در قاب عکس، زیبا و چشم نواز جلوه کند اما آنچه در این ییلاق و قشلاق سالیان بر دل این قشر سختکوش نشسته حکایتی دگر دارد.
یکی از عشایر مستقر در گلستان، خرابی و سخت گذر بودن راه‌ها را مشکل اساسی عشایر دانست و گفت: گرانی کرایه کامیونها برای جابه‌جایی وسایل و دامها از دیگر مشکلات است.
جعفر نامداری افزود: یک خانواده گاه ناچار است برای انتقال وسایل و دام خود هزینه 10سرویس کامیون را از مراوه‌تپه در استان گلستان تا محل سکونت خود در خراسان شمالی بدهد که تامین این هزینه سنگین، توان مالی بالایی را طلب می‌کند.
وی اظهار داشت: عشایر باید دامهای خود را در ایلراهها تغذیه کنند اما وقتی روستاییان مانع استفاده آنان از مراتع و حتی آب می‌شوند، کار سخت می شود.
به گفته او، عشایر در زمان کوچ با مشکلات عدیده ای از جمله بهداشت، آموزش و همچنین تامین ارزاق عمومی و آب شرب مواجه هستند.
محمد احری، یکی دیگر از عشایر گلستان افزود: عشایر در حال کوچ نیاز به تعلیف دام دارند که با از بین رفتن مراتع و گرانی علوفه دستی، این قشر دچار دردسر می‌شوند.
وی بیان داشت: عشایر به تنهایی قادر به رفع این گونه مشکلات نیستند لذا مشکلات عشایر تنها با توجه و حمایت مسئولان برطرف می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: لازم است ایلراه عشایر همانند راه روستایی تثبیت شود و روستاییان راههای عشایری را به رسمیت بشناسند و هر ساله راههای عشایر را مورد تعرض قرار ندهند.
به گفته احری با وجود اینکه دستگاه های مربوط در حین کوچ خدماتی به عشایر ارائه می دهند اما عشایر قشری محروم هستند و نیاز به کمک و مساعدت بیشتری دارند.
وی، کمبود، ایستگاه های انتظار دام در مسیر کوچ عشایر را نیز یکی دیگر از مشکلات عشایر عنوان کرد و گفت: برای تامین علوفه دستی دام عشایر به ایستگاههای بیشتری درطول مسیر کوچ نیاز است
مدیر امور عشایری گلستان گفت: با توجه به افزایش شمار و جمعیت عشایر استان، ارائه خدمات مورد نیاز بر اساس جمعیت جدید از جمله نیازمندها است که باید تامین شود.
رضاعلیپوری در گفتگو با خبرنگار مهر در گرگان افزود: پیگیری تامین بخشی از اعتبارات لازم برای تجدید ممیزی مراتع از سوی سازمان امور عشایر، مشکلات ایل راههای عشیاری، رفع مشکلات بیمه دام، اعتبارات خشکسالی و افزایش سهمیه سبوس از دیگر نیازمندیهای عشایر منطقه است.
وی اظهار داشت: طرح ارائه خدمات پشتیبانی به کوچندگان از جمله طرحهای ضروری است که برای بهبود سطح زندگی عشایر از طریق توسعه پروژه های زیربنایی و ایجاد امکانات بیشتر برای گروهی از عشایر که تمایش به ادامه زندگی به شیوه کوچروی دارند، اجرا می شود.
وی خاطرنشان کرد: در راستای ساماندهی زندگی عشایر، کانونهای مستعد توسعه پس از مطالعات در سالهای قبل انتخاب و در سال گذشته سه طرح در کانونهای مستعد توسعه با اعتبار دو هزار و 150 میلیون ریال تخصیص یافت.
به گفته علیپوری، عشایر استان با داشتن بیش از 470 هزار راس دام سبک در تولیدات دامی استان سهم بسزایی دارند، از اینرو برای حمایت از آنها باید برنامه ریزی و تلاش بیشتری صورت گیرد.
مدیر امور عشایری گلستان بیان داشت: سال گذشته عشایر استان 11 هزار تن انواع فرآورده های دامی استان تولید کردند که از این میزان، چهار هزار و 56 تن گوشت، یکهزار و 420 تن پشم و پنج هزار و 400 تن شیر است.
وی یادآورشد: سال گذشته یکهزار و 150 میلیون ریال اعتبارات بلاعوض خشکسالی بین عشایر استان توزیع شد که اجرای این طرح باعث رضایت عشایر منطقه شده است.
علیپوری عنوان کرد: سال گذشته 34 میلیون و 421 هزار لیتر آب آشامیدنی بین عشایر استان گلستان توزیع شد و برای ارائه خدمات مطلوب تر به عشایر 433 هزار و 334 لیتر نفت گاز، 283 هزار و 800 لیتر نفت سفید و 113 هزار و 461 سیلندر گاز مایع بین آنها توزیع شد.
وی افزود: سال گذشته بهسازی و لوله کشی چهار دهنه چشمه سارها، 20 باب احداث آب انبار، 100 هزار مترمکعب آبرسانی سیار به عشایر کلاله، پنج هزار مترمکعب آبرسانی سیار به عشایر گنبد صورت گرفته است.
مدیر امور عشایری گلستان اظهار داشت: در سال گذشته 22 طرح عمرانی با اعتبار هشت هزار و 990 میلیون ریال برای ارائه خدمات به عشایر استان انجام شد که حدود 76 درصد اعتبارات اجرای این طرحها اختصاص یافت.
خرابی راه ها، از بین رفتگی مراتع میانبندها و تخریب چراگاههای دام توسط روستاییان از جمله مشکلات اصلی عشایر در گلستان است که رفع آن نیاز به برنامه ریزی دارد.
به هر روی باید به گونه ای برنامه ریزی شود تا خانواده عشایری به تولید و کسب درآمد از راههای دیگری مثل زراعت، باغداری، دامپروری به جای دامداری، پرورش ماهی، زنبورعسل، گیاهان دارویی، تولیدات گلخانه ای، توسعه و تولید صنایع دستی، فرآوری محصولات و... روی آوردند و از خانه به دوشی نجات یابند.