به گزارش خبرنگار مهر، همایش بین المللی خلیج فارس صبح امروز سه شنبه 29 اردیبهشت با حضور غلامعلی حداد عادل، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس و رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، حسن حبیبی، رئیس بنیاد ایرانشناسی و علی‌اکبر اشعری رئیس کتابخانه ملی در تالار شریعت رضوی کتابخانه ملی ایران افتتاح شد.
محسن تهرانی‌زاده معاون اطلاع رسانی و همکاریهای علمی و بین‌المللی بنیاد ایرانشناسی و دبیرهمایش بین‌المللی خلیج فارس طی ارائه گزارشی از این همایش گفت: پس از برگزاری نخستین و دومین همایش ملی ایرانشناسی عمل به وعده ای که در بیانیه اولین همایش در برگزاری ادواری همایشهای ایرانشناسی داده شده بود محقق و همایش بین المللی خلیج فارس را با همت و همکاری استادان و صاحبنظران راه اندازی کردیم.
وی افزود: بنیاد ایرانشناسی به دور از هرگونه موضعگیری سیاسی و صرفا بر اساس مبانی علمی و روش های مورد قبول در مباحث تاریخی و جغرافیایی با توجه به لزوم تعامل فرهنگ و تمدن‌ها با یکدیگر و به منظور حفظ صلح و پایداری آن در جهان کنونی و پرهیز از ایجاد بحران، هر گونه تغییر و دخل و تصرف در نامها و نقشه‌های تاریخی و جغرافیایی را حتی اگر هیچ غرض سیاسی انگیزه آن نباشد، زیان آور و لطمه زننده به صلح جهانی می داند.
تهرانی‌زاده در ادامه تصریح کرد: بنیاد ایرانشناسی بر این باور است که همه دانشمندان علاقمند به صلح و معتقد به محترم شناختن هویت ملی کشورها باید با این روشهای غیرعلمی از راه گفتگوهای علمی و فنی مقابله کنند. بر این اساس بنیاد ایرانشناسی با رویکرد تخصصی به مطالعه و بررسی تاریخ و جغرافیای باستانی و معاصرایران و همچنین مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، بوم شناختی و هنری کرانه‌ها و پس کرانه‌های خلیج فارس در عرصه تحولات ایران، همایش بین المللی خلیج فارس را در دستور کار خود قرار داد.
خلیج فارس نامی است به جای مانده از کهن ترین منابع
دبیر همایش بین المللی خلیج فارس در ادامه با اشاره به قدمت نام خلیج فارس بیان داشت: بر اساس اسناد و مدارک تاریخی، خیلج فارس نامی است به جای مانده از کهن‌ترین منابع، زیرا که از سده‌های پیش از میلاد سر برآورده است و با نام سرزمین ملت ایران گره خورده است.
وی اظهار داشت: از آن هنگام که تاریخ بشر مکتوب شد و جغرافیا به گونه‌ای علمی در دوران باستان مورد بررسی قرار گرفت نام خلیج فارس جزو چهار دریای شناخته شده‌ای بود که به اعتقاد یونانیان کهن همگی از یک اقیانوس عظیم به وسعتی معادل همه آبهای جهان سرچشمه می‌گرفتند و بسیار پیش از آنکه حاکمان ایران در کتیبه‌های خود از دریای پارس سخن برانند حتی غیر ایرانیان هم این پهنه آبی را با نام پارس می شناختند. از سفرنامه فیثاغورث که 570 قبل از میلاد به رشته تحریر درآمد تا کنون در تمام منابع مکتوب جهان نام خلیج فارس و یا معادل های آن در دیگر زبانها ثبت شده است.
تهرانی‌زاده اضافه کرد: خلیج فارس یا " persian Gulf" یا "sinus presicus" و... صورتهای مختلفی از نامی است که بر پهنه آبی، خاستگاه تمدن وتمدنهایی است که قدمت اطلاق آنها را باید در تاریخ جویندگی ذهن بشری دریافت و بدیهی است نام دیگر چنین اطلاقی را اثبات نخواهد کرد. قدمت خلیج فارس با همین نام چندان دیرینه است که عده‌ای معتقدند خلیج فارس گهواره تمدن جهان یا خاستگاه نوع بشریت است. ساکنان باستان این منطقه نخستین انسانهایی بودند که روش دریانوردی را آموخته و کشتی اختراع کرده و شرق و غرب را با یکدیگر پیونده داده‌اند.
می خواهیم با صداقت و صراحت از نام و نشان خلیج فارس سخن بگوییم
دبیر همایش بین المللی خلیج فارس در ادامه یادآور شد: این گستره نیلگون که زمانی به تمامی در درون قلمرو ایرانیان قرار داشت و از دیرینه روزگاران دریای فارس خوانده شده است تنها یک واژه ساده نیست بلکه یک "مفهوم" نهادینه شده است که عصری چند هزار ساله به قدمت آغاز نگارش تاریخ مکتوب بشر از عهد باستان دارد.
وی سپس به ذکر منابعی پرداخت که در آنها نام خلیج فارس ثبت شده است و گفت: دانشمندان مسلمان، چه عرب تبار و چه ایرانی‌تبار در همه کتابهای جغرافیایی و تاریخی، از خلیج فارس با نام "بحر فارس"، "البحر الفارسی" یا خلیج فارس یاد کرده‌اند. مسعودی، تاریخ نگار و جغرافیدان عرب که در سده چهارم هجری می زیسته و طی سفری از بغداد به خلیج فارس و سپس کرمان، ماوراء النهر و چین رفته است می گوید که دریای عمان دنباله بحر فارس است. اصطخری، جغرافیدان ایرانی سده چهارم هجری و ابن‌حوقل بغدادی نیز چنین نظری داشته‌اند و در آثار خود همواره از بحر فارس یاد کرده‌اند.
مکاتبه با 2000 پژوهشگر و 300 دانشگاه
تهرانی‌زاده در ادامه به اهداف همایش اشاره کرد و افزود: این همایش بنا دارد با صداقت و در عین حال با صراحت درباره نام و نشان خلیج فارس، بر پایه اسناد جغرافیایی مشهور و مسلم و مستند و هچنین براساس سفرنامه‌های سیاحان سخن بگوید که دچار تحریف نشده و در یک دوره بسیار طولانی از زمان هخامنشیان و تا پایان دوره قاجارآمده است.
دبیر همایش بین المللی خلیج فارس در ادامه با بیان اینکه برنامه اجرایی این همایش با تعیین 7 گروه علمی مشترک طراحی شد، اظهار داشت: برای دریافت خلاصه مقالات و مقالات کامل در موضوعات مختلف همایش با بیش از 2000 نفر از اعضای هیئت علمی و پژوهشگران و با روسای حدود 300 دانشگاه، دانشکده، گروه و موسسه پژوهشی آموزش عالی و همچنین با بیش از 1000 ایرانشناس و شرق شناس و 200 دانشگاه و موسسه آموزشی - پژوهشی فعال در مناطق ششگانه جهان مکاتبه به عمل آمد.
وی اذعان کرد: رهاورد این تلاش استقبال بسیار گرم اندیشمندان، استادان و پژوهشگران داخلی و خارجی بود که بیش از 380 خلاصه مقاله و مقاله کامل داخلی و 60 خلاصه مقاله خارجی به دبیرخانه همایش ارسال کردند. همچنین مقالات دریافت شده از خارج، توسط استادان، محققان و ایران شناسان 12 کشور مختلف به رشته تحریر درآمده بود که پس از بررسی این مقالات، بیش از 139 عنوان مقاله داخلی و 37 عنوان مقاله دریافت شده از خارج مورد پذیرش داوران قرار گرفت.
تهرانی‌زاده گفت: نکته بارز در مقالات این دوره از همایش، حضور آثار و مطالعات میان‌رشته‌ای است که دو نتیجه عمده را در بر خواهد داشت که هر دو را به فال نیک می گیریم. یکی رواج فرضیات کاربردی در مطالعات و پژوهشهای علوم انسانی است و دیگری تفکر پویا، آگاه و دلسوزانه‌ای که در جامعه علمی و به خصوص در نسل پژوهشگر جوان آن نسبت به مسائل ایران وجود دارد و حکایت از نیروی بالقوه و ارزشمندی دارد که قدر آن را باید دانست و در بالندگی و هدایت علمی آن در عرصه پژوهش کوشید.
معاون اطلاع رسانی و همکاریهای علمی و بین‌المللی بنیاد ایرانشناسی ادامه داد: مجموعه مقالات فارسی و انگلیسی با تمامی دشواریهایی که در پیش رو بود برای کلیه 7 گروه تخصصی تدوین شد و برای استفاده مطلوبتر از این مجموعه به صورت لوح فشرده با قابلیت انواع جستجوها درآمد که در دسترس متقاضیان قرار خواهد گرفت.
وی تاکید کرد: ثبت‌نام برای حضور در همایش و صدور کارت ورود از روزهای پیش آغاز شده است و هم اکنون نیز برای سهولت کار، دبیرخانه همایش در ساختمان بنیاد ایرانشناسی محلی را به این منظور اختصاص داده است.