روزهاي كش دار تابستان كه از راه مي رسند ، بحث هميشگي و تكراري اوقات فراغت هم نقل محفل سازمان ها و وزارتخانه ها مي شود و هر ساله بيش از 20 وزارتخانه و سازمان از اختصاص بودجه هاي ميليوني براي اوقات فراغت خبر مي دهند و اين در حالي است كه به عقيده كارشناسان بحث اوقات فراغت در كشور ما همچنان بي سرانجام است.
مدارس ، كانون هاي فرهنگي تربيتي وابسته به سازمان دانش آموزي ، خانه هاي فرهنگ ، فرهنگ سراها ، مساجد ، سازمان ملي جوانان همه و همه در تدبير گذراندن اوقات فراغت مناسب و مفيد براي دانش آموزان هستند ، اما والدين در اين زمينه چه مي گويند ، مادر يك دانش آموز مي گويد : تابستان كه از راه مي رسد درگيري والدين و بچه ها نيز شروع مي شود.
مهري معمارباشي مي افزايد : همه جا ادعاي پر كردن اوقات فراغت را دارند ، اما برنامه هايشان آنقدر مفيد و جذاب نيست كه بتواند دانش آموزان را جذب كند و برايشان مفيد و دلچسب باشد.
پدر دانش آموزي مي گويد : سال گذشته به دلايلي مجبور شدم هزينه كمتري براي تابستان دخترم درنظر بگيرم ، در نتيجه در پايگاه تابستاني مدرسه ثبت نامش مي كردم تا بتواند با يادگيري هنرهايي كه در آنجا آموزش مي دادند تابستانش را پر كند ، اما برنامه هاي پايگاه تابستاني به قدري غير جذاب بود كه دخترم حتي يك هفته هم دوام نياورد .
محمد مهدي زارع مي افزايد : مراكز دولتي فقط مي خواهند دانش آموزان بيشتري را با هزينه هاي كمتر ساماندهي كنند ، به همين دليل اكثر برنامه هايشان از كيفيت مطلوبي برخوردار نيست ، در عين حال مراكز خصوصي نيز در ايام تعطيلي مدارس با ميزان پولي كه از مردم مي گيرند كوله بار يك ساله شان را مي بندند ، اين مراكز براي كوچكترين اقداماتشان نيز از مردم پول مي گيرند.
وي تاكيد كرد : هيچ سيستم نظارتي كاملي بر عملكرد مراكز خصوصي وجود ندارد و هر كس هر قيمتي كه مي خواهد براي دوره هايي كه در تابستان برگزار مي كند ، از مردم مي گيرد و مردم هم چاره اي جز پرداخت اين هزينه ها ندارند.
اوقات فراغت يعني بي كاري
يك دانش آموز به خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر مي گويد : كاش هميشه مدرسه برقرار باشد و وزارت آموزش و پرورش هيچ زماني را براي اوقات فراغت ما دانش آموزان درنظر نگيرد.
محسن خوش نشين مي افزايد : تابستان براي ما بچه هاي جنوب شهر يعني بي كاري ، يعني دردسر براي پدر و مادر و بي حوصلگي ، يعني بازي فوتبال توي خياباني كه هر لحظه از آن ماشيني رد مي شود و بازيمان را از هم مي پاشد ، خلاصه اگر تابستان نباشد طبق روال عادي مدرسه مي رويم ، درس مي خوانيم و حداقل سرگردان نيستيم.
يك دختر دانش آموز هم مي گويد : كي گفته كه تابستان زمان اوقات فراغت است ، به نظر من تابستان بدترين زمان ممكن است ، در ايام سال تحصيلي آدم به اميد قبولي در پايان سال درس مي خواند و حجم بالاي دروس را تحمل مي كند اما در تابستان آدم واقعا مي ماند كه چرا بايد به درخواست پدر يا مادر انواع كلاس هاي بي فايده را سپري كند.
زهره كاردان مي افزايد : پدرم خيلي دوست دارد كه دختران هنرمندي داشته باشد به همين دليل به محض تعطيلي من و خواهرم اسم ما را در كلاس هاي مختلف مي نويسد و حتي مجال كوچكترين استراحت و فراغتي به ما نمي دهد ، گاهي با اين عملكرد پدرم از هر چه كلاس و درس و حتي هنر است بيزار مي شويم.
تابستان خوب ، فقط براي بچه هاي پولدار است
يك دانش آموز در گفتگو با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر مي گويد : تمام لذت تابستان به اين است كه آدم بدون دغدغه مفاهيم درسي و ترس از امتحان از شهر بيرون بزند و تا دلش مي خواهد خوش بگذراند.
صادق باراني مي افزايد : مسافرت مدتهاست كه سهم بچه هاي پولدار است و بقيه نمي توانند از آن استفاده كنند ، هر چند كه پايگاه هاي تابستاني هر دانش آموزي را يك بار به سفر مي برد ولي ضمن اينكه هزينه هاي زيادي را از دانش آموزان مي گيرد ، كيفيت برگزاري اردو هم در حدي است كه بچه ها ترجيح مي دهند خانه بمانند.
گر چه سازمان ملي جوانان از اختصاص 24 ميليارد ريال اعتبار براي ساماندهي اوقات فراغت خبر مي دهد اما وزارت آموزش و پرورش ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و دستگاه هاي اجرايي و موسسات دولتي كه حوزه وظايف آنها ارتباط مستقيمي با اوقات فراغت ندارد ، از جمله بهزيستي ، شوراي شهر ، وزارت كار و امور اجتماعي و ... نيز هر سال رقم بودجه اختصاصي براي اوقات فراغت اعلام مي كنند. سال گذشته تنها شوراي اسلامي شهر تهران 30 ميليارد ريال براي ساماندهي اوقات فراغت در تابستان 82 اختصاص داد و به همين ترتيب سازمان ملي جوانان نيز بودجه اي حدود 3 ميليارد تومان را براي اوقات فراغت جوانان درنظر گرفت ، اما همچنان بسياري از دانش آموزان و والدين از نحوه عملكرد مسوولين درباره گذران اوقات فراغت خصوصا اوقات فراغت دانش آموزان رضايتي ندارند.
اعتبارات كم نيست ، مديريت ضعيف است
هر ساله حدود 17 ميليون دانش آموز در طول تابستان بيكارند و به رغم اينكه آسيب شناسان اجتماعي بيكاري نوجوانان را يكي از عمده ترين دلايل افزايش جرايم مي دانند ، اوقات فراغت دانش آموزان متولي خاصي ندارد . يك كارشناس تعليم و تربيت درباره چگونگي مصرف اعتبارات اختصاص يافته به اوقات فراغت مي گويد : هر چند كه مراكز و ارگان هاي مختلف در زمينه گذران اوقات فراغت هزينه مي كنند اما مديريت درست و كاملي بر عملكرد آنها نظارت نمي كند و چه بسا در بسياري از موارد ارگان ها و مراكز مختلف به موازات يكديگر اقدام مي كنند.
محمد مهدي زارع مي افزايد : به نظر من اعتبارات اختصاص يافته به اوقات فراغت اعتبارات كم و محدودي نيست و مي توان با يك برنامه ريزي صحيح به بهترين نحو ممكن اوقات فراغت دانش آموزان را پر كرد.
استاد دانشگاه پيام نور در گفتگو با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر با تاكيد بر اينكه پر كردن اين حجم عظيم از ساعات، نياز به يك برنامه‌ريزي جدي و دقيق دارد ، مي گويد : اوقات فراغت بهترين زمان براي شكوفا شدن خلاقيت و نوآوري دانش آموزان است ، به همين دليل اين ايام بايد متناسب با استعدادهاي دانش آموزان درنظر گرفته شود.
سازمان دانش آموزي متولي اصلي غني سازي اوقات فراغت نيست
رئيس سازمان دانش آموزي با تاكيد بر اينكه سازمان دانش آموزي متولي اصلي غني سازي اوقات فراغت دانش آموزان نيست ، مي گويد : حدود يك ميليارد تومان اعتبار براي اوقات فراغت دانش آموزان در تابستان از سوي سازمان دانش آموزي درنظر گرفته شده است كه با اين مبلغ مي توان 6 ميليون دانش آموز را تحت پوشش قرار داد.
مهدي شاه حسيني در گفتگو با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر با اشاره به اينكه از سوي سازمان ملي جوانان اعتباري حدود 180 ميليون تومان براي كمك به طرح گردشگري دانش آموزان درنظر گرفته است ، مي افزايد : به دليل محدود بودن اعتبارات سازمان دانش آموزي ، اين سازمان اولويت اول براي استفاده از برنامه هاي اوقات فراغت را به 4 ميليون دانش آموزي اختصاص مي دهد كه عضو سازمان هستند.
رئيس سازمان دانش آموزي در پاسخ به اين سوال كه مابقي دانش آموزان چگونه بايد اوقات فراغت خود را پر كنند ، اظهار مي كند : سازمان دانش آموزي متولي اصلي غني سازي اوقات فراغت نيست و با ميزان اعتبارات اختصاص يافته محدود نمي تواند تعداد بيشتري از دانش آموزان را تحت پوشش در آورد.
بر اساس آمار، درحال حاضر كمتر از ده درصد خانواده هاي ايراني قادر به برنامه ريزي براي اوقات فراغت فرزندان خود در فصل تابستان هستند و اين در حالي است كه قريب به 70 درصد از خانواده ها نيز از تامين ساده ترين و جزيي ترين نيازهاي اوليه فرزندان خود براي گذران پر بار فصل تابستان عاجزند، به راستي كدام سازمان و نهاد متولي اصلي اوقات فراغت دانش آموزان است ؟ و در اين ميان دانش آموزان محروم كجا قرار دارند ؟