خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: کارشناسان فرهنگی طی گفتگوهایی، آینده جهان و بشریت را در گرو توجه به خداوند و معنویت خوانده و آن را عامل تکامل جامعه و حلال مشکلات درونی و بیرونی انسانها معرفی کرده و گفتند: دعا زبان مشترک ابنای بشر و پاسخی به خلأهای عاطفی انسان امروز است.

معاون آموزشی و پژوهشی سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به اینکه نیایش امری فطری است، بزرگترین نیاز انسان امروز را آرامش و امنیت خواند و گفت: اصل نیایش باید بر محور حق‌طلبی استوار باشد.

اصل "نیایش" باید بر حق‌طلبی استوار باشد

حجت الاسلام سید جواد موسوی هوایی معاون پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به اینکه نیایش ابراز نیاز کردن و برقراری ارتباط با کسی است که می تواند نیازهای ما را برطرف کند، اظهار داشت: با چنین اعتقادی انسان نیایش می کند. کسی که نیایش می شود به عنوان یک نیروی برتر است که قدرت پاسخگویی به نیاز ما را دارد نیایش فطری است و پرستش در کنار نیایش در فطرت انسانها وجود دارد. انسانها همواره کمال جو و کمال طلب بوده و نیاز داشتند جهت کمال و قرب الهی حرکت کنند . بنابراین نیاز داشتند هدایت شوند و فریب شیطان را نخورند.
 
حجت الاسلام موسوی هوایی با بیان اینکه حق طلبی اصل و اساس نیایش است تا شیطان در آن دخالت نداشته و انسان به طور مطلق متمسک به اولیای الهی باشد، یادآور شد: در فقه شیعه مناجات باید در چارچوب شریعت بوده و مخلوط با خرافات نباشد.

وی با اشاره به اینکه بزرگترین نیاز انسان امروز آرامش و امنیت است، افزود: بزرگترین هدیه الهی که در قرآن کریم هم نام برده شده و خدای متعال آن را به عنوان رکن اساسی بعد از نبوت مطرح کرده آرامش و امنیت است. در جوامع صنعتی و مدرن و پسامدرن که به شدت به دنبال تولید هستند، اهداف انسانی به فراموشی سپرده شده و انسان آنقدر گرفتار است که زیر چرخ دنده‌های روزمرگی له می شود. از این رو توجه به عوالم دیگر، معنویت، اخلاقیات زندگی و کرامت انسانی و توجه به عمری که از دست می رود بسیار مهم و چاره ساز است. نیایش، دعا، توجه به خداوند با ذکر دعا و نماز خواندن به کمک به دیگران و هر آنچه که در شرع واجب شده منجر می شود که انسان به عوالم بالاتر توجه کند.

معاون پژوهشی و آموزشی سازمان تبلیغات اسلامی با بیان اینکه انسان با یاد خداوند آرامش می یابد، اظهار داشت: ذکر خداوند مکانیسم آرامش، طمأنینه و سکینه را در ما ایجاد می کند.

وی با اشاره به اینکه نیایش آثار تربیتی و اجتماعی بسیاری دارد که در ارتباط با همسایگان، احقاق حقوق دیگران و قانون پذیری خود را نشان می دهد، تصریح کرد: این مسئله کمک می کند انسان از حدود قانونی فراتر نرود و نگاه مثبت به یکدیگر داشته باشیم که این نگاه مثبت از ارتباط با خداوند ناشی می شود. این مسئله گاهی سطح اختلافات خانواده را به صفر می رساند. زیرا باعث تلطیف و تطهیر روح و اخلاق می شود. 

گرایش جوامع به معنویت هر روز افزایش می‌یابد

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با تأکید بر اینکه آینده جهان و بشریت توجه به حقیقت خداوند و معنویت است، مهمترین اثر جمعی عبادت را تربیتی عنوان کرد که موجب نیرومندی و تقویت اراده انسان است.

دکتر قاسم پورحسن عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به وجود دو نگاه به پرستش و نیایش موجودات اظهار داشت: یک دیدگاه دین انگاران است که شامل آن چیزی است که درون دین مطرح می کنند و شامل مناسک و شرایع است و یک دیدگاه عام است که در فطرت موجودات پرستش خداوند وجود دارد.

وی با اشاره به آیه 3 سوره انعام که خداوند در تمامی موجودات و ذرات آنها حضور دارد، تصریح کرد: اینگونه نیست که برخی از موجودات از خدا دور و برخی دیگر نزدیک باشند، بلکه به هر حیثیت که وجود داشته باشیم توجه ما به خداوند و نیاز ما پرستش خداوند است. بر این اساس حقیقت گذشته، حال و آینده موجودات جز محتاج بودن به خداوند نیست.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با تأکید بر اینکه با وجود همه گمراهیهای جهان، نیاز به پرستش در ذات همه انسانها وجود دارد، یاد آور شد: آینده جهان و بشریت امری ورای امور مادی و این جهانی است که توجه به حقیقت خداوند خواهد بود.

وی با بیان اینکه آنچه که در این میان وجود دارد 3 دیدگاه است، آنها را اینگونه مطرح کرد: یکی آنکه عده کمی از انسانها اهل هدایت اند، دوم آنکه همه موجودات و انسانها به خاطر اینکه مخلوق خداوند هستند و خداوند در همه موجودات حضور دارد و  عبادت خداوند را در خود جستجو می کنند در سختیها و لذتها توجه به خداوند و نیاز به خداوند را احساس می کنند. سوم آنکه نه می توان محدود درباره انسان به پرستش نگاه کرد و نه گسترده. بلکه هر کس که دارای عمل نیک باشد بر اساس پذیرش اسلام درخواست و عبادت او با رهنمون بهتری به سوی صراط مسقتیم خواهد بود و دیگر انسانها با فاصله دوری حرکت می کنند. بنابراین هم گزینش دین حق مهم است و هم پرستش دین حق.

دکتر قاسم پورحسن با تأکید بر اینکه آینده جهان هم توجه به دین حق و هم توجه به عمل صالح است، افزود: خداوند اجر هیچ انسان محسنی را خداوند از بین نمی برد، اما اجر دین اسلام و مسلمان را به سرعت و با توجه به اینکه اهل هدایت هستند، به او می دهد. هر پرستشی مبتنی بر دین حق و عمل نیک نیست، علیرغم توجه به دنیا طلبی در جهان، دینداران و متفکران دینی و الهیون معتقدند که آینده بشر توجه به خدا و معنویت است، بر این اساس آینده انسان پرستش خداوند و دوری از گمراهیها خواهد بود. استاد مطهری مهمترین ویژگی عصر ظهور امام زمان را حکمت و معرفت می داند. یعنی توجه به حقیقت پرستش و اصل نیاز انسان به خداوند و پرستش خداوند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اینکه هر اخلاقی بر اساس تعالیم بر چند اصل استوار است، تصریح کرد: بنیادهای درست اخلاق بر اساس تعالیم دینی پی ریزی شده اند. مهمترین اثر جمعی عبادت تربیت است؛ یعنی مهمترین دستاورد نیایش و دعا دستاورد تربیتی آن است.

وی یاد آور شد: انجام تکالیف الهی با سختی همراه است. بدون سختی و رنجها محال است که انسان نیرومند و با اراده شود. خداوند برای اینکه انسانها را نیرومند، پاک و لطیف و با اراده کند، به آنها تکالیف دینی و عبادت و پرستش داده است. بنابراین دستورات شرایع، مناسک حج، جهاد، نماز، روزه تطهیر است و اثر تربیتی دارد.

دکتر پورحسن با اشاره به اینکه علم خداوند بالای تدبیر ما است، افزود: عبادت و دعا و نیایش نه تنها انسان را از گناه دور می کند، بلکه به جز ثواب آخرت مهمترین اثر تربیتی احکام دینی تطهیر و پاک شدن انسانها است. جامعه ای که لطیف نباشد جامعه سالمی نیست. به همین علت تهذیب نفس اهمیت داشته و مهمترین عامل پیوند میان عبادت و پرستش جامعه همین موضوع است که این اعمال اثر تمدنی، فردی و اجتماعی به دنبال دارد.

نیایش عامل تکامل جامعه/ دعا حلال مشکلات درونی و بیرونی انسانها است

رئیس مرکز مطالعات فرهنگی ایران و عرب با اشاره به اینکه نیایش قرآن صاعد است و منجر به تکامل انسان می‌شود، نیایش را عامل حل بزرگترین مشکلات جامعه در سطح بشریت خواند که مشکلات درونی و برونی انسانها به وسیله آن رفع می‌شود.

دکتر محمد علی آذرشب رئیس مرکز مطالعات فرهنگی ایران و عرب مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با اشاره به اینکه نیایش عبارت است از ارتباط انسان با خدا، اظهار داشت: اگر خداوند در ادیان مختلف کتابی برای بشر نازل کرد که به آن کتاب نازل یا قرآن نازل می گویند، نیایش قرآن صاعد است، چرا که در نیایش انسان به خدا وصل می شود. نیایش قرآن صاعد و وسیله ارتباط با خداوند است که در تمامی ادیان وجود دارد.

رئیس مرکز مطالعات فرهنگی ایران و عرب مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با بیان اینکه اساس همه ادیان ارتباط با خدا و مطلق و پاسخی به چند نیاز انسان است، تصریح کرد: خداوند کامل مطلق است و با توجه به نیاز فطری در همه بشریت، انسان نیاز دارد با مطلق ارتباط برقرار کند؛ زیرا انسان دم خدایی دارد و این دم خدایی او را وادار می کند با مطلق ارتباط برقرار کند، اگر با مطلق حقیقی ارتباط برقرار نکند با خدایان سرابی برقرار می کند به این خیال که خدای مطلق است یعنی با جاه، مقام و پول ارتباط برقرار می کند و آنها را به جای اینکه وسیله ارتباط با مطلق قرار دهد، هدف قرار می دهد.

دکتر آذرشب با اشاره به اینکه نیایش نیاز طبیعی انسانها است، یادآور شد: انسانها به دنبال سعادت، خوشبختی، لذت، آسایش و زندگی بهتر هستند و در واقع بهترین لذتهای انسان، لذت روحی است. انسان از نظر فطری دوست دارد به سمت سعادت و خوشبختی گام بردارد و نیایش به عنوان نیاز فطری انسان، بالاترین پاسخ به نیاز روحی انسان است.

وی با تأکید بر اینکه نیایش منجر به تکامل انسانها می شود، افزود: ارتباط با خدا یک ارتباط جغرافیایی نیست که انسان به سمت خداوند حرکت کند، بلکه این حرکت ذاتی و درونی است. در نیایش، حرکت به سوی کمال مطلق، منجر به تکامل انسان از نظر علمی، فکری و تمام صفات جلال و جمال خداوند می شود. بنابراین جامعه ای که در حال تکامل است، به سمت خدا حرکت می کند.

رئیس مرکز مطالعات فرهنگی ایران و عرب مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی یکی از مشکلات مهم بشریت را تضادهای درونی و برونی انسانها خواند که تمامی جنگها و ستیزها از تضادهای درونی انسان ناشی می شود که به تضاد برونی می انجامد. نیایش این تضادها را حل می کند و به عبارت دیگر انسان را به سطح بالایی می رساند تا از حسادتها، افزون طلبیهای بیجا و رقابتها دوری کند، زیرا به دنبال ارتباط با خداوند، تضادهای درونی حل می شود.

وی با اشاره به اینکه نیایشگران واقعی هیچ تضادی ندارند، نیایش را عامل حل بزرگترین مشکلات جامعه در سطح بشریت خواند که می تواند حلال مشکلات درونی و برونی انسانها باشد.

محمد علی آذرشب با بیان اینکه هر چه روابط مادی و روزمره بیشتر شود نیاز به نیایش انسانها بیشتر می شود، گفت: جامعه صنعتی ذهن انسان را مشغول مسائلی خارج از مسائل روحی می کند، از این رو نیاز او به مسائل روحی و نیایش بیشتر می شود. به طوریکه می توان گفت که غربیها احساس نیاز به نیایش و مسائل روحی بیشتر دارند تا شرق. زیرا آنها در مسائل روزمره و مادی و خارج از مسائل روحی غوطه ور شده اند. جوامع هرچه بیشتر به سوی صنعتی شدن و پیشرفت مادی بروند، مشکلات، تضادها و درگیریهای آنها بیشتر می شود؛ زیرا آنها از مسائل روحی دور شده اند و نیاز به مسائل روحی دارند تا درگیریها، تضادها و ناراحتیهای درونی آنها از بین برود.

"هوای نفس" اساس مشکلات امروز/ دعا زبان مشترک ابنای بشر است

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب قم با اشاره به اینکه دعا گوهر همه ادیان است و دین منهای دعا قابل تصور نیست گفت: دعا مجالی برای سخن گفتن با خداوند بوده و مهمترین آموزه ادیان است و زبان مشترک همه ابنای بشر به شمار می‌رود.

حجت الاسلام ابوالحسن نواب رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب قم با اشاره به اینکه نیایش یعنی اتصال به مرکز ماورایی و ماورای انسان، اظهار داشت: نیایش یعنی اینکه انسان بتواند با منبع فرا دنیایی و فرا زمینی ارتباط برقرار کند در حقیقت دعا گوهر همه ادیان است و دین منهای دعا قابل تصور نیست. زیرا خداوند پایه همه ادیان را دعا و نیایش قرار داده و آن مجالی برای سخن گفتن با خداوند است.

وی با اشاره به اینکه در دین رابطه میان خدا و انسان یک طرفه نیست، بلکه به انسان نیز مجال داده شده تا با خداوند سخن گوید، تصریح کرد: دعا یادآور این مطلب است که گرچه انسان پایش در زمین است ولی دلش در آسمان است و روح انسان زمینی نیست مال خداوند است.

حجت الاسلام نواب با تأکید بر اینکه در دعا همیشه انسان وضع موجود راضی نیست و به دنبال وضع مطلوب در آینده است، افزود: دعا در ادیان ابراهیمی از مهمترین آموزه های دینی است و کتاب زبور آل داوود در عهد عتیق فقط نیایش است. امام خمینی (ره) به صحیفه سجادیه زبور آل محمد نام نهاده است.

وی با بیان اینکه دعا بخشی از معارف دینی و برای عامه مرم است، آن را زبان مشترک همه ابنای بشر خواند و یادآور شد: یکی از بزرگترین اندیشمندان غربی بحران بشر را بحران پوچی می داند؛ اینکه انسان صنعتی در عصر معاصر به پیچ و مهره تبدیل شده است، انسان جدید پوچ و بی معنا شده که فقط معنویت آن را از بین می برد. اگر هدف غایی انسان از بین برود به پوچی می رسد، به همین خاطر نیایش و دعا نقش ارزشمندی دارد و همه ادیان به آن توجه کرده اند. زیرا انسان در جستجوی آرامش و نشاط معنوی است و ادیان ابراهیمی به ویژه اسلام در تلاش هستند تا پایه ها و معنای مشترکی به زندگی بدهد و دعا مسیر مشترک پیروان ادیان است.

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب قم با بیان اینکه دعا انسان را از آلودگیها نجات می دهد، اساس همه مشکلات را هوای نفس خواند و تصریح کرد: زمانیکه انسان به خدا نزدیک شد، می فهمد که در عالم هیچ کاره است. انسانی که بداند کاره ای نیست منیت را کنار گذاشته و خود را اصلاح کند.

وی در ادامه با اشاره به کاربردهای اجتماعی دعا، افزود: دعاهای مختلف در اجتماع اثر می گذارند، اینکه انسان بداند بنده است و از بندگی فراتر نرود، در رفتارهای خود با دیگران تأثیر بسیاری خواهد داشت.

"نیایش" پاسخی به خلأهای عاطفی انسان امروز است

دبیر شورای فرهنگی و برنامه‌ریزی مسجد مقدس جمکران با اشاره به اینکه شعار همه انبیای الهی توحید و خداپرستی بوده است، گفت: یکتاپرستی با نیایش معنا یافته و آرامش نتیجه حضور در کلاس درس معرفت است.

حجت الاسلام مرتضی وافی مدیر مرکز مطالعات راهبردی خیمه و  دبیر شورای فرهنگی و برنامه‌ریزی مسجد مقدس جمکران با اشاره به اینکه انسان برای ارتباط با مبدأ و خالق هستی احساس نیاز می کند، اظهار داشت: احساس نیاز برای ارتباط با یک نیروی قدرتمند، احساسی فطری است.

وی با بیان اینکه گاهی برخی مسائل مانع ارتباط انسان با مبدأ هستی می شوند، تصریح کرد: از این رو فضای نیایش اصیل تبدیل به ادعاهای کاذب، مدعیان دروغین، انسانهای ساختگی، آداب و رسوم خرافی و ادعیه و اعمال ساختگی می شود. در تمام ادیان الهی و در کلام همه پیامبران عظیم الشأن نیایش کلید و محور است. به طوریکه سرلوحه شعار همه انبیا توحید و خداپرستی است.
 
حجت الاسلام وافی با اشاره به اینکه یکتاپرستی با نیایش معنا پیدا می کند، یادآور شد: گرچه این نقشها به استناد آیات قرآن و متون روایی در هر دوره ای از دینداری متفاوت بوده، اما فضای نیایش در همه ادیان الهی یکی است.

مدیر مرکز مطالعات راهبردی خیمه افزود: انسان گرفتار به واسطه دعا از گرفتاری نجات می یابد نه اینکه مشکل او حل شود، بلکه احساس می کند جایی دارد که با آن فضا ارتباط برقرار کند، بار اندوه و فشار مشکلات او کاسته می شود، حتی اگر حاجتش برآورده نشود.

دبیر شورای فرهنگی و برنامه‌ریزی مسجد مقدس جمکران  با اشاره به اینکه انسان در دعا خواستار رفع حاجات خود است، اظهار داشت: هیچ دعایی بی نتیجه نیست. هنگامی که انسان به سمت دعا می رود، به علت ارتباط با قدرت لایزال آرامش روحی و روانی کسب می کند که مهمتر از برآورده شدن حاجات است. در دعاهای اصیل روش زندگی کردن و برخورد با مشکلات آمده است و آثار و برکات مهمی به دنبال دارد. به طوریکه می توان گفت آرامش نتیجه حضور در کلاس درس معرفت است که در دعا و نیایش ایجاد می شود. دعا مفاهیم مختلفی به ما القا می کند.

وی با بیان اینکه انسانی که در فضای مدرن امروز، جامعه صنعتی و اطلاعاتی و فرا اطلاعاتی سرو کار دارد روح و روانش افسرده می شود و حس کمبود می کند، تصریح کرد: تعابیر دعاهای مختلف این کمبود عاطفی و هویتی انسان را می پوشاند.

ارتباط با حقیقت ناب هستی عامل رفع خلأهای انسان امروز است

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تأکید بر اینکه انسان امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند ارتباط عمیق با خالق است، گفت: انسان محدودیتهای وجودی خویش را از طریق ارتباط با حقیقت ناب مرتفع کرده و احساس خلأ را در خود از بین می‌برد .

حجت الاسلام علیرضا قائمی نیا عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و سردبیر نشریه "ذهن" اظهار داشت: نیایش به ارتباط انسان با عالم بالا و همچنین ظرفیتهای وجودی او برمی گردد.

وی با اشاره به اینکه انسان همواره نوعی تعلق وجودی به عالم بالا احساس و در پی دستیابی به کمالات الهی است، گفت: به طور طبیعی این گرایش متناسب با سنت دینی انسان است. انسان محدودیتهای وجودی خویش را از طریق ارتباط برقرار کردن با یک حقیقت ناب مرتفع کرده و احساس خلأ را در خود از بین می برد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با یادآوری اینکه نیایش عامل ارتباط نزدیک و صمیمی مخلوق با خالق خویش است که به انسان احساس امنیت و آرامش می دهد ، گفت: وقتی این ارتباط قطع می شود محدودبتهای وجودی انسان نمایان می شوند. دنیای صنعتی امروز مشکلات بیشتری نسبت به قدیم دارد. زیرا فراغت و آسودگی خیال سلب شده ، با پیشرفت صنعت محرومیتها و محدودیتها بیشتر می شود ، به همین دلیل انسان بیش از هر زمان دیگری نیازمند آرامش است.

قائمی نیا با اشاره به اینکه امروز بشر در خدمت تکنولوژی است، گفت: امروز بیش از هر زمان دیگری انسان نیازمند ارتباط با ساحت لامتناهی است. انسانهایی که نیایش عمیقی دارند برخورد انسانی عمیقی داشته، با نگاهی فراتر از دنیایی صرف، به انسانهای دیگر و هستی می نگرند.

محتوای نیایشهای انسان امروز تنزل کرده است

حجت‌الاسلام ایازی با اشاره به اینکه ادیان غیر ابراهیمی نیز اعتقاد به نیایش دارند، یکی از مشکلات اخیر جهان امروز را تنزل سطح دعاها و نیایشها خواند و گفت: نیایش فواید بی‌شماری دارد که ضمن ایجاد رقت قلب در انسان، وی را از غرور و تکبر باز می‌دارد.

حجت الاسلام محمد علی ایازی قرآن پژوه و محقق با اشاره به اینکه کتابها و آثار فراوانی در میان ادیان و مذاهب مختلف درباره نیایش نوشته شده و ادیان غیر ابراهیمی نیز اعتقاد به نیایش دارند، اظهار داشت: نیایش به عنوان ضرورت روحی و روانی انسان معرفی شده است. زیرا انسان نیاز به کسی نیاز دارد تا با او گفتگو کرده و آنچه در درون دارد در برون ابراز نماید.
 
وی با بیان اینکه در اسلام به دعا و نیایش اهمیت داده شده، به آیاتی از قرآن کریم اشاره کرد و یادآور شد: علاوه بر قرآن و احادیث متعدد، نوشته های عرفا نیز بر این مسئله تأکید دارند و در باب دعا و نیایش موضوعاتی را مطرح کرده اند.

این قرآن پژوه و محقق یکی از مشکلات اخیر جهان امروز را تنزل سطح دعاها و نیایشها خواند و افزود: در نیایش انسان پناهگاهی می یابد تا زمانی که ظلمها، ستمها و مشکلات زندگی را می بیند و حل نمی شود به آن پناه برد تا علاوه بر حل مشکلاتش، احساس امید به آینده در او به وجود آید.

وی با بیان اینکه انسان با یاد خدا آرامش می یابد، تصریح کرد: زمانی که انسان دچار تنهایی و بحران می شود به خداوند تکیه می کند و این تکیه گاه به او آرامش خاطر می دهد.

حجت الاسلام محمد علی ایازی با اشاره به اینکه دعا در انسان رقت قلب ایجاد و انسان را از غرور و تکبر باز می دارد، نخستین فایده آن را اینگونه مطرح کرد: هنگام دعا انسان حس می کند در مسیری قرار گرفته که باید خود را اصلاح کند. از این رو ظلم نمی کند، حقوق دیگران را ضایع نکرده و خدا را می شناسد.

وی با اشاره به اینکه در دعا انسان احساس می کند که تنها نیست و با خداوند پیوند و ارتباطی عمیق دارد، یاد آور شد: انسان در دعا به دنبال تحول است تا از وضع موجود به وضعیت بهتر برسد.

"اخلاص"مهمترین عنصر نیایش/ ارتباط با خالق عامل رفع بحرانهای امروز است

مدیر دانشنامه قرآن پژوهی یکی از راههای رفع مشکلات و بحرانهای امروز را ارتباط معنوی با خالق هستی خواند و تأکید کرد: مهمترین عنصر دعا و نیایش "اخلاص" است.

حجت الاسلام حسین علوی مهر مدیر دانشنامه قرآن پژوهی با اشاره به اینکه نیایش یکی از بهترین راههای ارتباط انسان با خالق و منعم است، اظهار داشت: در این ارتباط انسان مشکلات خود را با خالق مطرح می کند و یک ارتباط مالک و مملوکی و رابطه فقر و غنا ایجاد می شود که انسان احساس می کند که خدا ناظر او است.

وی با اشاره به اینکه سایر ادیان نیز مانند یهودیت و مسیحیت به این مسئله اشاره دارند، تصریح کرد: یکی از راههای رفع مشکلات ارتباط با خالق است که رابطه ای عاشقانه است. وقتی مشکل انسان حل نمی شود به خداوند متوسل می شود تا مشکل او را رفع کند. در قرآن، انجیل و تورات به این مسئله پرداخته شده است.

حجت الاسلام علوی مهر با تأکید بر اینکه یکی از مهمترین عناصر دعا و نیایش اخلاص است، یادآور شد: یکی از راههای مبارزه با بحرانهای دنیای معاصر و خروج از بحرانها مسئله نیایش است که آرامش بخشی روانی به دنبال دارد. در نیایش اگر چه گاهی اجابت دعا و مسئله حل شدن یک بحران مطرح نیست، بلکه همین اندازه که خود را واگذار به یک خالق می کنیم، این آرامش روانی برای انسان دارد.

مدیر دانشنامه قرآن پژوهی با تأکید بر اینکه آثار تربیتی نیایش سکوت آور بودن آن است و انسان در برابر خالق سکوت می کند، افزود: در نیایش انسان به یک پایگاه محکم  و وثیقی تکیه می کند و به گونه ای بر افراد خانواده و فرزند خانواده تأثیرگذار خواهد بود و باعث آرامش خانواده و دیگران خواهد شد که نمی توان آثار ارزشمند اجتماعی و تربیتی آن را از نظر دور داشت.