به گزارش خبرنگار مهر، نشست نقد و بررسی کتاب "اخلاق حرفه‌ای در تمدن ایران و اسلام" با حضور دکتر سروش دباغ عضو گروه اخلاق مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، دکتر احدفرامرز قراملکی گردآورنده اثر و رئیس گروه اخلاق حرفه‌ای دانشگاه تهران و دکتر نمازی از اساتید اخلاق حرفه‌ای عصر دیروز سه شنبه در خبرگزاری مهر برگزار شد.
دکتر احدفرامرز قراملکی در ابتدای این نشست در مورد انگیزه‌اش در پرداختن به اخلاق حرفه ای گفت: در سال 67 یک خودارزیابی از خودم کردم تا به این سئوال که وظیفه اصلی من در این مملکت چیست پاسخ دهم. حاصل مصداقی این جواب این شد که مقدار زیادی از وقتم را برای این رخنه معرفتی به نام اخلاق حرفه‌ای بگذارم.
وی با بیان اینکه اخلاق حرفه‌ای را فراتر از آنچه که در زندگی عملی است، یک مسئله معرفتی هم می‌بینم افزود: من می‌دیدم که دانشگاهها و حتی حوزه‌های علمیه ما در زمینه اخلاق حرفه‌ای مطالعات نظام‌مند و واحد درسی ندارند. اگر یک روانشناس یا جامعه‌شناس گرایش مرا در این کتاب مطالعه کند، شاید خیلی چیزهای نهفته را ببیند که مهمترین این مطالب رنجش خاطر اخلاقی من از مناسبات همکاران علمی‌ام بوده است.
دکتر قراملکی کتاب "اخلاق حرفه‌ای در تمدن ایران و اسلام" را اولین محصول مطالعات چند ساله خود در اخلاق حرفه‌ای خواند و گفت: من در این کتاب خواستم حداقل سه تجربه ایران باستان، آموزه‌های اسلامی و تجربه ایران اسلامی را در اخلاق حرفه‌ای مطالعه کنم.
وی بر کار گروهی در جمع آوری مطالب کتاب تاکید کرد و گفت: ما در مجموع از 40 نفر دعوت به همکاری کردیم که از این تعداد 28 مقاله تا پایان مورد داوری و نهایتاً به چاپ رسید. در این کتاب سعی شده از محققان رشته های مختلف با موضوعات و رتبه های گوناگون استفاده شود.
مدیر گروه اخلاق حرفه ای دانشگاه تهران افزود: همه مراحل این کتاب به صورت گروهی انجام شد و برخی از موضوعات به طور نمونه در اخلاق قضاوت برای اولین بار در ایران به آن پرداخته شد و در عین حال به مقولاتی که در سطح زندگی عرفی خیلی از آن رنج می بریم و مطالعه نظام مندی در آن نداریم مثل بحث کم فروشی در این کتاب به آن اشاره شده است.
دکتر قراملکی محدودیت محققان را برای همکاری یکی از نقایص این کتاب برشمرد و افزود: ما به دلیل اینکه همکاران زیادی در کشور برای انتخاب نداشتیم، در نتیجه به لحاظ موضوع به همکاران وابسته بودیم و شاید همنشینی برخی موضوعات خیلی قابل پیش بینی نباشد و نوعی تنوع در این کتاب وجود دارد.
این استاد فلسفه، اخلاق حرفه‌ای را دارای موضوعات بسیار متنوع دانست که به دلیل محدودیت تنها به تعدادی از این موضوعات در کتاب فوق پرداخته شده است و اظهار امیدواری کرد که در مجلدات دیگر این همپوشانی لحاظ شود.
مدیر گروه اخلاق حرفه ای دانشگاه تهران در عین حال تاکید کرد: بنده هیچگاه به تمامیت در مطالعات اخلاقی بر خلاف نظامهای منطقی قائل نیستم. در نظامهای منطقی می‌شود اثبات تمامیت کرد اما در اخلاق به یک معنا نمی شود زیرا اخلاق شدیداً وابسته به آنچه که متولد می شود است و ما نمی دانیم چه چیزی متولد می شود. نظام های اخلاقی برخلاف نظام های منطقی در مواجهه با مسائل جدید تحولاتی می یابند.
دکتر حمیدرضا نمازی نیز در این نشست با اشاره به تلاشهای صورت گرفته در گردآوری این کتاب به همت دکتر قراملکی آن را علیرغم نقیصه ها، کاری ماندگار توصیف کرد و گفت: این کتاب هم اکنون به عنوان مرجعی برای سازمانها قرار گرفته است.
میراث اخلاقی تمدن ایران باستان با آموزه های اسلامی سازگار است
نویسنده یکی از مقالات کتاب اخلاق حرفه ای در تمدن ایران و اسلام، دین را پشتوانه اخلاق خواند و گفت: ارزشهای اخلاقی، ارزشهای اخلاقی هستند و دین پشتوانه اخلاق است نه مولد اخلاق به همین دلیل اگر گزاره های اخلاقی را در هر جا بیابید، یافته‌اید مگر در اخلاق توصیفی که بحثی جداست.
دکتر نمازی با اشاره به مقاله خویش در این کتاب گفت: مقاله" عادلانه بودن دستمزد در دوران هخامنشیان" نتیجه زحمات هالوک است که سال ها عمر خود را در دانشگاه شیکاگو بر خوانش الواح گلی تخت جمشید گذاشت. هالوک در سال 1312 تا 1313 به درخواست پیرنیا مشیرالدوله به ایران آمد و دو منطقه "بارو" و "خزانه" را در تخت جمشید حفاری کرد و در آنجا 30 هزار لوح بایگانی شده و یا پراکنده پیدا کرد که بر روی برخی نگاشته و برخی نوشته وجود داشت. هالوک از بین این الواح در سال 1965 میلادی حدود 2 هزار و 500 لوح را خواند که ترجمه آن را دانشگاه شیکاگو چاپ کرد.
وی افزود: متأسفانه هیچ ایرانی و یا فرنگی از آن پس همت ترجمه باقی این الواح را پیدا نکرد و تنها حدود 300 تا 400 لوح ترجمه شد که بیش از صد لوح گلی فیش حقوقی کارگران تخت جمشید است و این تصور که تخت جمشید مثل اهرام ثلاثه یا دیوار چین قبرستان بزرگی از کارگران است را عملاً با کشف این الواح رد کرد.
دکتر نمازی به نکات اخلاقی و حقوقی کارگران، زنان، کودکان، حیوانات و ... در دوره هخامنشیان اشاره کرد و افزود: این میراث می تواند یکی از پشتوانه های اخلاقی در جامعه باشد.
دکتر قراملکی در ادامه این نشست در خصوص عدم پرداختن به اخلاق پزشکی در کتاب مورد بحث گفت: ما در این مجموعه دوستان محقق پزشک داشتیم اما به این دلیل به اخلاق پزشکی در این کتاب اشاره نشده که خوشبختانه در کشور اخلاق پزشکی دارای مؤسسات تعریف شده است و مراکز تحقیقاتی اخلاق پزشکی در چند دانشگاه بزرگ تشکیل شده و دوره های اخلاق پزشکی طراحی و اجرا می شود. از آنجا که دانشگاه تهران با دانشگاه علوم پزشکی تهران یک دانشگاه تلقی می شود، بنا گذاشته‌ایم که این دو مطالعات را از هم جدا کنیم اما به یکدیگر خدمات می دهیم ضمن اینکه محصولات مان دو جور بسته بندی می‌شود.