به گزارش خبرنگار مهر، پرویز اسماعیلی ابتدا با ذکر تاریخچهای از نحوه تشکیل سازمان اوآنا گفت: سال 1961 به دلیل اینکه بعد از جنگ جهانی دوم ابزارهای اطلاعرسانی در کشورهای شرقی ساز و کار مناسب نداشتند و افکار عمومی آن مناطق به دیگر نقاط منتقل نمیشد، یونسکو پیشنهاد تشکیل سازمانی را داد که در درجه اول با توزیع و به اشتراک گذاشتن اطلاعات در دو قاره مهم و تاثیرگذار آسیا و اقیانوسیه بتواند زمینهساز حضور موثر در زمینه اطلاعرسانی جهان باشد که بر همین اساس سازمان خبرگزاریهای آسیا و اقیانوسیه تاسیس شد و تا الان 13 نشست مجمع عمومی هر سه سال یکبار برگزار شده است.
رئیس ستاد برگزاری نشست اوآنا در تهران افزود: خبرگزاری مهر از جمهوری اسلامی ایران میزبان سی و یکمین نشست کمیته اجرایی و بیست و پنجمین نشست گروه فنی و خبری این سازمان است که نمایندگان 33 خبرگزاری قارههای آسیا و اقیانوسیه، مدیران عامل و قائممقام آنها حضور دارند.
وی ادامه داد: در سند چشمانداز 20 ساله نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نوشته شده نظام باید الهامبخش باشد و یک ابزار مهم الهامبخش بودن، انتقال پیام است. پیامهای انسانی، اخلاقی، امیدبخش و توسعهآفرین که جمهوری اسلامی ایران در منطقه و آسیا و بعد در جهان منادی آن است. بر این اساس خبرگزاری مهر به عنوان یکی از خبرگزاریهای اصلی کشور در این زمینه تلاش کرده تا حضور موثر خود را در اتحادیههای بینالمللی خبری آغاز کند. در دسامبر 2007 در نشست مجمع عمومی سازمان اوآنا خبرگزاری مهر به عضویت سازمان درآمد و بعد هم مجمع عمومی درخواست میزبانی ما را مورد تصویب قرار داد.
اسماعیلی در بخش دیگر سخنان خود در گفتگوی ویژه روز شبکه خبر گفت: ما در جهان اقتصاد و سیاست میبینیم برخی کشورها تلاش میکنند با به انحصار درآوردن ابزارهای سیاسی و اقتصادی هژمونی خود را استحکام بخشند. در عرصه خبر هم متاسفانه به ویژه در دهه اخیر شاهدیم آنها در عین حال که برای مردم شعار جامعه آزاد اطلاعاتی سر میدهند، در حقیقت تلاش میکنند با انحصار ابزارهای اصلی توزیع اطلاعات بتوانند انحصار خود را در رسانه متمرکز و افکار مردم را کنترل و مدیریت کنند. 70 درصد زبان اطلاعات دنیا به انگلیسی و حدود 70 درصد میزبانهای اینترنتی در آمریکا است. در اتحادیههای بینالمللی میبینیم آمریکا به شدت در برابر اینکه بخشی از ابزارهای اطلاعرسانی را به کشورهای شرقی و اسلامی محول کند، مقاومت میکند.
مدیر عامل خبرگزاری مهر با اشاره به توانمندیهای دو قاره آسیا و اقیانوسیه در عرصه تولید خبر و اطلاعرسانی افزود: بیش از چهار میلیارد نفر عضو اوآنا هستند و بیش از نیمی از تولید ناخالص دنیا در اختیار کشورهای عضو اوآنا است. همچنین بیش از نیمی از حجم تجاری دنیا و بیش از 60 درصد قلمرو آبی دنیا در اختیار کشورهای عضو اوآنا است و این منابع عظیم به ویژه منابع تمدنی و فرهنگی و انسانی نشان میدهد نباید اوآنا را جنوب جغرافیایی رسانهای به حساب آوریم. رسانههای غربی سعی میکنند نقش شمال رسانهای را بازی کنند و نقش رسانههای شرقی و اسلامی در این محدود شود که فقط دادههای خبری را تولید کنند و به آنها بدهند و آنها این داده را پایش کنند و به اطلاعات تبدیل و دوباره به دیگر کشورها و حتی اعضای اوآنا ارسال کنند.
رئیس ستاد نشست اوآنا در تهران گفت: به هر حال برای اینکه این روش تغییر کند و ما سهمی بهتر در اطلاعرسانی جهانی داشته باشیم، سعی کردیم در دو سالی که عضو رسمی سازمان اوآنا بودیم فعالیت خوبی را سازمان بدهیم. این میزبانی با شعار "تعامل در جهان رسانه" بر این مبنا استوار شده که ان شاء الله ما بتوانیم موتور محرکه فعالیتهای سازمان اوآنا را با توجه به اعضای سازمان به ایران منتقل و ابتکاراتی را برای توجه بیشتر آنها به پتانسیلها از یکسو و از سوی دیگر اهتمام به همکاریهای دوجانبه و چندجانبه برای ایجاد یک شبکه قدرتمند اطلاعرسانی در مقابل هژمونی غرب ارائه کنیم.
اسماعیلی در پاسخ به مجری برنامه گفتگوی ویژه روز شبکه خبر مبنی بر اینکه چه راهکارهایی قرار است در نشست اوآنا در تهران برای شکستن انحصار رسانهای غرب در جهان بررسی شود گفت: روال اوآنا بر این است که کشور میزبان رئوس بحث و شعار آن را تعیین میکند. ما شعار اصلی نشست تهران "جستجوی تعامل در جهان رسانه" قرار دادیم و محورهایی که با دبیرخانه اوآنا برای گفتگو هماهنگ کردیم یکی این است که جهان فناوری جدید و مرزهای نوین که مرزهای جغرافیایی آبی و خاکی را درنوردیده، با خود فرصتها و تهدیدهای بیشماری میآورد که شناسایی این فرصتها و تهدیدها و تلاش برای حداکثری کردن فرصتها و حداقلی کردن تهدیدها در نشستهای تخصصی اوآنا در تهران بررسی میشود.
وی ادامه داد: از طرف دیگر ما شاهدیم که اگر در دوران رسانههای سنتی انتقال پیام یکطرفه بود و فقط منبع اطلاعات را میفرستاد و مردم فقط میتوانستند اطلاعات را دریافت کنند، در وضعیت فعلی ارتباطات به صورت تعاملی و دوجانبه شده است. یکی دیگر از محورهای بحث نشست تهران این است که چه راههایی برای تعامل بیشتر رسانهها و خبرگزاریهای عضو و کاهش سطح تقابلهای منطقهای در قاره آسیا و اقیانوسیه وجود دارد. ضمن اینکه همکاری کشورهای عضو در زمینههای مختلف اقتصادی، سیاسی و به ویژه فرهنگی به پیش برود که میتواند بستری مناسب برای ارتباط بین دولتها باشد.
مدیر عامل خبرگزاری مهر رعایت اخلاق حرفهای در خبرگزاریهای کشورهای عضو اوآنا را دیگر مبحث نشست سازمان خبرگزاریهای آسیا و اقیانوسیه در تهران ذکر کرد و ادامه داد: تحولات جدید اطلاعرسانی شیوههای انتقال خبر را دگرگون کرده است. مثلاً منبع خبر میتواند خودش را پنهان کند و از این طریق گاه شایعه جای خبر را میگیرد و ما با توجه به جود این تهدیدها دنبال آن هستیم راهکارهایی بیابیم تا کشورهای عضو میثاقهایی مشترک در زمینه رعایت اخلاق حرفهای برای مقابله با برخی چالشهای خبری داشته باشند.
وی از پیشنهاد خبرگزاری مهر برای افزوده شدن رویکرد حقوقی به فعالیتهای فنی، حرفهای و اجرایی سازمان خبرگزاریهای آسیا و اقیانوسیه خبر داد و گفت: ما پیشنهاد کردیم یک کمیته حقوقی در اوآنا تشکیل شود و با توجه به تهدیدهایی که در فضای اطلاعرسانی ممکن است برای کشورهای عضو به وجود آید و بحث اطلاعرسانی را دچار نقصان کند، مواردی را پیشنهاد کردیم که مورد توجه این کمیته قرار بگیرد. البته خبرگزاری مهر نقش تدوینکننده مباحث مربوط به این کمیته را بر عهده گرفته است. در واقع یکی از موارد بحث راهکارهایی برای ارتقای بیشتر احترام به حقوق عمومی و حقوق خصوصی در اطلاعرسانی خبرگزاریهای عضو است.
اسماعیلی با اشاره به بحث حفاظت از آثار خبری یا به نوعی حفاظت از مالکیت معنوی آثار خبری خبرگزاریهای عضو اوآنا گفت: این رویکرد در وضعیت فعلی دچار تشتت است. با توجه به اینکه منابع اطلاعاتی و خبری زیر زمینی و غیر شفاف فعالیت بیشتری در فضای دیجیتال دارند ما راهکارهایی ارائه خواهیم کرد برای اینکه منابع رسمی و مشخص ارسالکننده پیام بیشتر از منابع غیررسمی به عنوان سرچشمه اخبار خبرگزاریهای عضو اوآنا قرار بگیرند و اعضا از انعکاس خبرهای سازمان از مجاری زیر زمینی خودداری کنند.
وی ادامه داد: بستر اصلی فناوری ارتباطات نوین شبکه جهانی اینترنت است ولی ما شاهدیم از دو دهه گذشته از سال 1986 به بعد پروتکلهای حقوقی و امنیتی اینترنت تغییری نداشته و روزآمد نشده است. ما در این نشست به مسئولین فنی خبرگزاریهای عضو پیشنهاد کردیم برای اجلاس بعد در استانبول این موضوع را که ما حداقل در کشورهای خودمان در شبکه اینترانت ملی پروتکلهای قدرتمند امنیتی و حقوقی تعریف کنیم مورد بحث قرار دهند.
رئیس ستاد نشست اوآنا در تهران در پایان برنامه گفتگوی ویژه روز شبکه خبر گفت: ما شاهدیم که فناوری ارتباطات باعث شده جامعهسازیهای مجازی انجام شود و از این طریق گاهی انسجام اجتماعی جوامع و کشورهای عضو مورد خدشه قرار بگیرد و شکاف اطلاعاتی یکی از مباحثی است که به این بستر دامن میزند. پیشنهاد کردیم راههایی را با همفکری پیدا کنیم تا ضمن استفاده حداکثری از ظرفیتهای فناوریهای نوین ارتباطی، انسجام اجتماعی ملتهایمان مورد حمله این تهدیدها قرار نگیرد.