به گزارش خبرنگار مهر، در سال جاری بخش خصوصی، شرکت غله و خدمات بازرگانی و سازمان تعاون روستایی خراسان شمالی روی هم رفته در بهترین حالت 52 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری کرده‌اند.
این میزان به نسبت مقدار گندم خریداری شده در سال گذشته بیش از 42 درصد کاهش داشته است، چرا که در سال گذشته بیش از 90 هزار تن گندم مازاد بر مصرف از کشاورزان خریداری شد؛ یعنی در سال جاری مقدار خرید گندم بیش از 38 هزار تن کاهش داشته است.
البته کاهش میزان خرید گندم به معنای کاهش تولید آن نیست؛ چرا که بنا به گفته مسئولان کشاورزی استان بر اساس پیش بینی‌ها قرار بوده حدود 300 هزار تن گندم در استان تولید شود که گویا این میزان نیز محقق شده است.
آنچه که محقق نشده این است که باز هم بر اساس همان پیش بینی‌ها قرار بوده از 300 هزار تن گندم تولیدی در خراسان شمالی، 200 هزار تن مازاد بر مصرف کشاورزان، از آنان خریداری شود؛ اما تنها یک چهارم این میزان محقق شده است.
حال سوال اینجاست که پس تکلیف این 150 هزار تن گندم مازادی که در خراسان شمالی تولید شد و به مراکز فوق الذکر نیز تحویل داده نشد، به کجا رسید؟ کارشناسان در پاسخ این سوال می‌گویند که غالب این گندم مازاد سر از انبارهای خوراک دام درآورده است.
بعد از صدها سال که می‌گفتند «گندم از گندم بروید جو ز جو» کشاورزان خراسان شمالی با اینکه گندم کاشته بودند، مجبور شدند آن را به جای جو برداشت کرده و به انبارهای خوراک دام سرازیر کنند.
وقتی گندم از گندم نمی‌روید
مدیرعامل شرکت غله و خدمات بازرگانی خراسان شمالی گفت: میزان خرید گندم در استان به نسبت سال گذشته 42 درصد کاهش داشته است.
محمدابراهیم سهرابی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: در سال جاری در خراسان شمالی حدود 42 هزار تن گندم مازاد بر مصرف از کشاوزران خریداری شده است.
وی با بیان اینکه غالب این میزان توسط بخش خصوصی خریداری شده است، افزود: از این میزان 25 هزار تن توسط بخش خصوصی و 17 هزار تن نیز از سوی شرکت غله و خدمات بازرگانی استان خرید شده است.
سهرابی با یادآوری اینکه حدود 10 هزار تن گندم نیز توسط سازمان تعاون روستایی استان خریداری شده است، عنوان کرد: بر این اساس در مجموع در سال جاری حدود 52 هزار تن گندم از کشاورزان استان خریداری شده است.
وی با بیان اینکه در مدت مشابه سال گذشته در مجموع بیش از 90 هزار تن گندم از کشاورزان استان خریداری شده بود، تصریح کرد: بر این اساس در سال جاری میزان خرید گندم در استان بیش از 42 درصد کاهش یافته است.
وی علت کاهش فروش گندم توسط کشاورزان را بالا بودن قیمت نهاده‌های دامی و استفاده گندم برای خوراک دام، بالا بودن قیمت خرید آزاد از خرید دولتی، خرید گندم با قیمت آزاد توسط استان‌های مجاور و ... ذکر کرد.
این مسئول اظهار داشت: قبل از آغاز فصل برداشت گندم 11 مرکز دولتی برای خرید در خراسان شمالی پیش بینی شده بود که در ابتدای برداشت گندم عملا 7 مرکز فعالیت خرید از کشاورزان را انجام می‌دادند.
وی افزود: به مرور و با گذشت زمانی اندک، فعالیت این مراکز متوقف شده و تنها یک مرکز در بجنورد، فعالیت خرید گندم از کشاورزان را انجام می‌داد.
سهرابی در مورد پرداخت وجه گندم خریداری شده نیز عنوان کرد: شرکت غله و خدمات بازرگانی استان در مجموع 73 میلیارد ریال برای خرید گندم مازاد بر مصرف کشاورزان پرداخت کرده است که این رقم تنها مربوط به 17 هزار تن گندم خریداری شده در این شرکت است.
وی با بیان اینکه وجه خرید گندم از طریق بانک عامل، در کمتر از 48 ساعت، به حساب کشاورزان استان واریز می‌شد، تصریح کرد: در حال حاضر وجه تمامی گندم خریداری شده در خراسان شمالی به کشاورزان پرداخت شده و هیچ معوقاتی بابت عدم پرداخت وجه گندم وجود ندارد.
یک کارشناس ارشد کشاورزی که خود نیز یکی از کشاورزان عمده خراسان شمالی محسوب می‌شود، در این به اره می‌گوید: مهم‌ترین علت کاهش خرید گندم در خراسان شمالی، تفاوت قیمت نرخ خرید تضمینی با قیمت آزاد آن و همچنین نوسانات بازار نهاده‌های دامی بوده است.
حسین پارسا می‌افزاید: در حالی که نرخ خرید تضمینی گندم توسط شرکت غله و خدمات بازرگانی هر کیلوگرم 420 تومان در نظر گرفته شده بود، قرار بود این گندم با قیمت 465 تومان در اختیار کارخانجات آرد سازی قرار گیرد و همین موضوع سبب شد تا کشاورزان به صورت مستقیم با کارخانجات و بخش خصوصی وارد معامله شوند.
وی اضافه می‌کند: قیمت 420 تومانی گندم، در شرایطی که قیمت نهاده دامی چون جو و ذرت به حدود 600 تومان افزایش یافته بود، سبب شد تا حجم زیادی از گندم تولیدی استان برای مصرف دامی خرید و فروش شود.
پارسا می‌گوید: خرید حدود 17 هزار تن گندم توسط بخش دولتی به واسطه سیاست‌های ناهمخوان خرید های تضمینی و نیز وجود بازار آزاد خرید و فروش گندم بود که باعث شد کشاورزان عطای خرید تضمینی دولتی را به لقایش ببخشند.
وی می‌افزاید: برخی از تولید کنندگان و واسطه گران نیز به امید افزایش قیمت گندم و یا نهاده‌های دامی اقدام به انبار کردن گندم تولیدی کرده و امیدوارند گندم انبار شده را در فصل زمستان و یا اوایل بهار با قیمتی بالاتر به فروش برسانند.
این کارشناس کشاورزی می‌گوید: غیرکارشناسی بودن نرخ خرید تضمینی گندم در سال جاری سبب شد تا سهم بخش خصوصی و بازار آزاد گندم بیش از گذشته آشکار شود.
وی با بیان اینکه توسعه بخش خصوصی یکی از راهکارهای مناسب و لازم برای پیشرفت اقتصاد کشور است، تصریح می‌کند: البته این موضوع نباید دست مایه تصمیم‌های غیرکارشناسی و تحلیل‌های نادرست شود چرا که در همین موضوع گندم سبب دلسردی کشاورزان از کاشت آن و در نتیجه تغییر رژیم کاشت اراضی کشور می‌شود.
پارسا می‌افزاید: دوره گذار از بخش دولتی به خصوصی نیازمند تحلیل‌ها و تصمیمات کاملا کارشناسی و مبتنی بر شرایط بازار دو وجهی است؛ اگر ارتباط منطقی بین این دو بخش کاهش یافته و یا از بین برود به یقین خسارات و لطمات جبران ناپذیری به تولید وارد خواهد شد.
.......................
گزارش: علی خادمی