به گزارش خبرنگار مهر، اختتامیه و تقدیر از برگزیدگان دومین دوره جایزه کتاب سال مهر، عصر پنجشنبه 17 اسفند، با حضور نویسندگان کودک و نوجوان، داوران و مسئولان موسسات خیریه مهر طه، شکوفا و کوشا در محل موسسه مهر طه برگزار شد.
محبوبه نجف‌خانی دبیر علمی این دوره جایزه کتاب سال مهر در ابتدای این برنامه گفت: امسال داوری این جایزه مختص کتاب‌های نوجوان بود و امیدواریم سال آینده هم رده‌های سنی مختلف را در این جایزه داشته باشیم و هم علاوه بر دخترها، پسرها هم به داوری کتاب‌ها بپردازند. تحقیقات نشان می‌دهد، کودکانی که به طور مستمر کتاب می‌خوانند، بیش از دیگر کودکان مهارت ارتباط برقرار کردن با اجتماع را پیدا می‌کنند و طبیعتا دنیای وسیع‌تری هم خواهند داشت.
وی افزود: ما با کتاب خواندن است که با فرهنگ‌ها و آداب و رسوم دیگر مردم دنیا آشنا میشویم و متوجه میشویم که مشکلات مردم دنیا یکسان است و مرز خاصی نمی‌شناسد. مشکلی که نواجون ایرانی دارد، نوجوان خارجی هم دارد. ما از ناشرانی که کتاب‌های خود را برای برگزاری این دوره جایزه اهدا کردند، تشکر می‌کنیم چون در این وضعیت قیمت کاغذ و وضعیت نا به سامان نشر، کار بزرگی کردند. نشر قطره با 25 کتاب، نشر قدیانی با 15 کتاب، افق با 15 کتاب، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با 13 کتاب، پیدایش با 4 کتاب، نسل نواندیش و سروش هم هرکدام با 2 کتاب در این کار مشارکت داشتند که جمعا 70 عنوان کتاب جمع‌آوری شد و با احتساب چند جلدی بودن برخی عناوین، در کل 74 کتاب به دست بچه‌ها رسید تا داوری کنند.
این مترجم در ادامه گفت: در دومین دوره جایزه کتاب سال 38 نوجوان داشتیم که این 74 کتاب را خوانده و داوری کردند. 40 جلد به دور دوم رسیدند که از این تعداد 15 عنوان تالیفی و باقی ترجمه بودند. رده سنی داورها هم از 11 تا 16 بود. البته چند داور 18 و 22 ساله هم داشتیم ولی رده سنی اکثر داورها 11 تا 16 ساله بود. بسیاری از ناشران کشور از برگزاری این دوره جایزه خبر نداشتند و ما از حضورشان در دوره‌های بعدی استقبال می‌کنیم.
دبیر علمی دومین جایزه کتاب سال مهر گفت: ما کتاب‌ها را یک ضرب به دست بچه‌ها رساندیم اما اگر بخواهیم مقایسه‌ای با دیگر کشورها داشته باشیم، باید بگوییم در کشورهای خارجی چون تعداد کتاب‌های چاپی بسیار زیاد است، ابتدا کتاب‌ها غربال و گلچین می‌شوند بعد آن‌ها را به دست بچه‌ها می‌رسانند. یک نکته دیگر این است که ما اصلا کلاس کتابخوانی برای بچه‌ها نداشته‌ایم تا به آن‌ها بگوییم چگونه بخوانند. پیشنهاد می‌کنم یا ساعتی از درس ادبیات بچه‌ها در مدارس به این موضوع اختصاص پیدا کند و یا ساعتی در کنار ساعت ادبیات برای آن در نظر گرفته شود.
نجف‌خانی گفت: خود من وقتی کتاب‌ها را همپای بچه‌ها می‌خواندم، به نکاتی برخوردم که جا دارد اشاره کنم و به ناشرهای کشورمان بگویم. در دیگر کشورها، سر ویراستار جایگاه ویژه‌ای دارد. متاسفانه روی بعضی کتاب‌های مورد داوری نوشته شده بود «طنز نوجوان» ولی محتوای آن نه برای نوجوانان که برای کودکان بود. خب بسیاری از داوران به خاطر همین موضوع از داوری کنار کشیدند چون ناامید شده بودند. این کارها جز بی‌اعتماد کردن قشر نوجوان که باید برایشان اعتمادسازی کنیم، خاصیت دیگری نخواهد داشت. گیریم نسخه‌های چاپ اول کتاب هم تمام شد، برای چاپ‌های بعدی چه خواهیم کرد؟ بی‌دلیل نیست که بچه‌ها با کتاب قهر می‌کنند.
وی گفت: نکته دیگر این‌که ما برای رده سنی نوجوان اصلا کتاب نداریم. یعنی کتاب‌هایی که با این موضوع چاپ می‌شود تا 12 سال را پوشش می‌دهد. بچه‌های 13 تا 18 ساله اصلا خودشان را در قهرمان‌های این کتاب‌ها نمی‌بینند. من چون مترجم هستم می‌دانم، مشکل کجاست. مشکل از تنگ‌نظری ممیزهای وزارت ارشاد است که با چشم‌های ژاپنی یا چینی به موضوعات نگاه می‌کنند. بسیاری از کتاب‌ها هیچ مساله و مشکلی ندارند ولی ممیزها آن‌ها را خط می‌زنند. از نویسنده‌هایی که برای نوجوانان هم می‌نویسند، درخواست دارم سطح نوشته‌هایشان را بالا ببرند و شاهکارهایی را که از دیگر کشورها در این زمینه ترجمه می‌شود، بخوانند. اکثر کتاب‌هایی تالیفی که در این دوره خواندم، ضعیف بودند و نمی‌توانند با آثار ترجمه رقابت کنند. البته نبرد ترجمه و تالیف در این زمینه، نبرد نابرابری است چون مترجم‌ها، آثارشان را از میان آثار دیگر گزینش می‌کنند و بهترین کارهای خارجی را انتخاب می‌کنند.
مترجم کتاب «داوری شگفت‌انگیز جورج» گفت: نکته دیگر این که جای کتاب‌های تالیفی طنز و عاطفی برای گروه سنی نوجوان کشورمان، واقعا احساس می‌شود چون بچه‌ها در این سن و با توجه به شرایط جامعه و جهان، افسرده هستند و نیاز شدیدی به شادی دارند. یک خواهش هم درباره اهدای کتاب به موسسات خیریه دارم. اگر می‌خواهید کتاب‌های خود را دور بیاندازید، دور بیاندازید و آن‌ها به این موسسات ندهید چون کتابخانه‌هایشان جا ندارد. اما اگر واقعا کتاب خوب دارید، برای اهدای آن‌ها اقدام کنید.