دکتر "نورای مرت" تحلیلگر ارشد روزنامه حریت ترکیه و کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه به سئوالات خبرگزاری مهر در خصوص دومین سالگرد بحران سوریه پاسخ داده است که مشروح این گفتگو به شرح زیر است.
خبرگزاری مهر: دو سال از بحران سوریه می گذرد و بر خلاف وعده های برخی مقامات غربی و "رجب طیب اردوغان" نخست وزیر ترکیه که وعده سقوط سریع اسد را داده بودند، وی هنوز در قدرت است. به نظر شما چرا نظام سوریه هنوز سقوط نکرده است؟
نورای مرت: دلایل مختلفی برای سقوط نکردن اسد وجود دارد اول اینکه در سوریه نارضایتی هایی از عملکرد دولت وجود دارد، اما جنبش مخالف قوی وجود ندارد. علاوه بر این، تجربیات عراق باعث شده است که مردم سوریه از دچار شدن به سرنوشت مردم عراق هراسان باشند ، من خودم در 10 سال گذشته بیش از 20 بار به سوریه سفر کرده ام و این موضوع را به خوبی دیده ام. ثانیا سوریه کشور مهمی در توازن سیاسی قوا در منطقه و حتی جهان است و آنهاییکه انتظار داشتند که بشار اسد سریع برکنار شود درک درستی از اوضاع پیچیده منطقه نداشتند . ثالثا بعد از آغاز بحران سوریه کشورهای غربی به خاطر نگرانی از روی کار آمدن گروه های افراطی در این کشو مشابه آنچه که در برخی کشورهای عربی بعد از انقلاب های عربی اتفاق افتاد تغییر موضع دادند و این ترکیه بود که در بحران سوریه تنها ماند.
- در حال حاضر قدرت مخالفان اسد را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا آنها توان سرنگون کردن دولت سوریه را دارند؟
نورای مرت: من قادر نیستم جواب روشنی به این سوال دهم، زیرا که حتی قدرت های غربی در برآورد توان گروهای مذکور ناتوانند اما باید این نکته را یادآوری کنم که قبل از تعیین قدرت مخالفان باید تعریف درستی از واژه "مخالفان" ارائه بدهیم، زیرا که مخالفان سوری از گروه های مختلفی تشکیل شده اند که حتی در اصولی ترین و ابتدایی ترین مسائل با هم اختلاف نظر دارند ، مضاف بر اینکه جنگجویان خارجی را هم نمی توان مخالفان سوری نامید .
- شما آینده این بحران را چگونه می بینید؟ به نظر شما بهترین راه حل برای آن چیست؟
نورای مرت: نمی توانم آینده این بحران را جدای از این مسئله که یک تراژدی انسانی است ببینم و به نظر من تنها راه برای حل این مسئله کنار گذاشتن درگیری های مسلحانه و حل آن از طریق مذاکره است.
- تبعات دخالتهای دولت ترکیه در سوریه برای سوریه و مردم ترکیه چه بوده است؟
نورای مرت: من مداخله ترکیه در سوریه را بخشی از مشکل می دانم . دولت ترکیه با دو هدف در درگیری های سوریه وارد شد اول اینکه نقش خود در خاورمیانه را پر رنگ کند و ثانیا مانع این شود که کردهای سوریه از این درگیری ها به نفع خود استفاده کنند به طوریکه این درگیری ها تبدیل به جنگ نیابتی عرب های سوریه با کردها برای ترکیه شده است به ویژه در مناطق شمالی سوریه.
- اخیرا شاهد هشدارهای از سوی علویون ترکیه به دولت این کشور به خاطر سیاست های خصمانه اش علیه بشار اسد بوده ایم، آیا فکر نمی کنید در آینده شاهد قیام هایی از سوی آنها باشیم؟
نورای مرت: باید این نکته را یاد آور شوم که گروه های متعددی از علویون در ترکیه وجود دارند، گروهی از آنها علویون عرب هستند که در "هاتای" در نزدیکی مرزهای ترکیه با سوریه زندگی می کنند و شدیدا متاثر از حوادث سوریه هستند. این گروه هم نگران سیاست های سنی گرایانه دولت ترکیه و هم نگران امنیتشان هستند. گروه دیگر علوی های کرد و ترک هستند که آنها هم نگران سیاست های دولت ترکیه هستند ،اما با این حال من احتمال نمی دهم که آنها قیام کنند، زیرا اکثر علویون کرد و ترک طرفدار و حامی سیاسی حزب جمهوری خلق ترکیه(بزرگترین حزب مخالف دولت ترکیه) هستند و همواره طرفدار صلح و آرامش بوده اند.
گروه دیگری از علویون، علویون کرد هم هستند که طرفدار احزاب کرد هستند و دو نگرانی عمده دارند یکی نگران علوی بودنشان و دیگری نگران کرد بودنشان.
- اخیرا گروهی از اعضای حزب مخالف جمهوری خلق ترکیه با بشار اسد در دمشق دیدار کردند، علت دیدار آنها و پیام این دیدار چه بوده است؟
نورای مرت: حزب جمهوری خلق بر خلاف برخی ادعاهای دولت ترکیه که بعضا این حزب را یک حزب علوی معرفی می کند یک حزب سکولار است. این حزب نگران سیاست های سنی گرایانه و همچنین سیاست خارجی دولت ترکیه است ، به همین دلیل سعی می کند جایگزین هایی برای سیاست های دولت پیدا کند.
-------------------
مصاحبه کننده: پیمان یزدانی