به گزارش خبرنگار مهر، نبود واحدهای صنایع تبدیلی، نبود بازار فروش مناسب و کمبود نقدینگی از جمله مشکلات اساسی فعالان این بخش است که به نظر می رسد برای ترغیب و جذب سرمایه گذاران برای احداث واحدهای فرآوری محصولات کشاورزی و دامی در استان همدان باید بیشتر تلاش شود.
همدان ظرفیت های بالقوه بسیاری در بخش کشاورزی و دامداری دارد اما به دلیل فراهم نبودن زیرساختها از جمله صنایع تبدیلی هنوز دچار مشکلات فراوانی است که این امر حمایت بیشتر مسئولان را می طلبد.
بی‌توجهی به ایجاد صنایع تبدیلی و انبارهای فنی بهره وری را کاهش داده است
نگاهی به آمار نشان می دهد که وضعیت کشت سیب‌زمینی در همدان به گونه‌ای است که در هر هکتار از زمین‌های استان به میزان قابل توجهی محصول برداشت می شود اما بی‌توجهی به ایجاد صنایع تبدیلی و انبارهای فنی و مناسب نگهداری این محصول موجب بهره‌وری ناکافی از محصول تولیدی می‌شود.
در استان همدان سالانه بین 22 تا 26 هزار هکتار سیب‌زمینی در اراضی کشاورزی کشت می‌شود که این امر موجب شده تا همدان به عنوان قطب اصلی تولید سیب‌زمینی کشور محسوب شود.
در حالی که استان همدان در جایگاه نخست تولید سیب‌زمینی کشور قرار گرفته اما کشاورزان این استان هنگام برداشت محصول با مشکلات متعددی مواجه می‌شوند.
پرواضح است که نبود صنایع تبدیلی کافی کشاورزان را به کارهایی وامی دارد که خود نیز راضی به انجام آن نیستند کمااینکه کشاورزان برای فرآوری تولیدات و حذف هزینه های حمل به ناچار محصولات خود را با قیمت های بسیار اندک به واسطه ها می فروشند و سود کشاورزان عاید دلالان می‌شود.
یک میلیون تن سیب زمینی در همدان تولید می شود
در این خصوص مدیر زراعت سازمان جهادکشاورزی استان همدان از هدفگذاری کشت سیب زمینی در 25 هزار هکتار از اراضی استان همدان و پیش بینی تولید یک میلیون تن سیب زمینی از این میزان اراضی در سالجاری خبر داد.
شهرام پرورش اظهار کرد: کشت تابستانه سیب زمینی در 11 هزار و 500 هکتار از اراضی استان همدان به پایان رسیده است و انتظار می رود حدود 440 هزار تن سیب زمینی از این میزان سطح زیرکشت برداشت شود.
وی ادامه داد: سیب زمینی تابستانه استان همدان نیمه های تیرماه برداشت و روانه بازار می شود.
در 13500 هکتار از اراضی همدان سیب زمینی پاییزه کشت خواهد شد
پرورش اضافه کرد: همچنین در 13 هزار و 500 هکتار از اراضی استان همدان سیب زمینی پاییزه کشت خواهد شد که تاکنون در 10 درصد از این میزان اراضی کشت صورت گرفته است.
وی اضافه کرد: مابقی اراضی نیز تا اواخر مردادماه کشت خواهد شد و انتظار می رود 550 هزار تن محصول از این میزان اراضی زیرکشت برداشت شود.
مدیر زراعت سازمان جهادکشاورزی استان همدان اضافه کرد: ارقام مورد استفاده در کشت سیب زمینی آگریا، مارفونا، سانته، ساتینا و بامبا است.
وی عنوان کرد: سال گذشته از 26 هزار هکتار سطح زیرکشت یک میلیون و 40 هزار تن تولید سیب زمینی داشتیم به طوریکه از این میزان 117 هزار تن به خارج از کشور صادر شد.
واحدهای فراوری سیب‌زمینی از نقاط ضعف صنایع تبدیلی همدان
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهادکشاورزی استان همدان نیز معتقد است: واحدهای فراوری سیب‌زمینی از نقاط ضعف صنایع تبدیلی استان همدان به شمار می‌آید.
محمدرضا شهسواری عنوان کرد: برطرف کردن مشکلات پیش روی واحدهای فراوری سیب‌زمینی نیازمند سرمایه‌گذاری سنگینی است که تاکنون سرمایه‌گذار توانمندی در این زمینه نداشته‌ایم اما انجام این امر از اولویت‌های استان همدان است.
وی اظهار کرد: مواد اولیه برای ایجاد صنایع تبدیلی با تنوع خوبی در استان همدان به وفور وجود دارد و می‌توانیم از محصولاتی که به ماده خشک بالایی نیاز دارند و انواع محصولات دیگر، در این عرصه بهره‌مند شویم.
وی اضافه کرد: حوزه جغرافیایی تولید سیب‌زمینی در استان همدان وسیع است به طوری که از شمال استان همدان یعنی شهرستان رزن تا جنوب این استان یعنی شهرستان نهاوند را در برمی‌گیرد.
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهادکشاورزی استان همدان بیان کرد: بر حوزه سیب‌زمینی تمرکز کرده‌ایم به طوریکه توانسته‌ایم واحدهای بسته‌بندی سیب‌زمینی ایجاد کنیم تا محصول سیب‌زمینی در بازارهای داخلی و خارجی با بسته‌بندی مناسب عرضه شود.
وی ادامه داد: تاکنون توانسته‌ایم حداقل شش واحد تجهیز کنیم که به شکل تجارت و حرفه‌ای وارد بازار نشده‌اند اما امیدواریم حداقل سه واحد محصولات خود را وارد بازار کنند.
سیب‌زمینی فرآوری نشده به خارج از استان صادر می‌شود
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان با اشاره به کمبود صنایع تبدیلی مرتبط با این محصول افزود: متأسفانه به دلیل این کمبود بخش عمده این محصول بدون فرآوری به خارج از استان صادر می‌شود.
محمدرضا شهسواری با بیان اینکه استان همدان ظرفیت فراوانی برای ایجاد صنایع تبدیلی سیب‌زمینی دارد، یادآور شد: چیپس، فرنچ فرایز، پودر، پوره، خلال، گرانول، نشاسته صنعتی، اتانول و سیلاژسازی برای تغذیه دام و ده‌ها محصول دیگر از جمله فراورده‌های قابل تولید از این محصول هستند که تولید آنها می‌تواند ارزش افزوده قابل ملاحظه‌ای به دنبال داشته باشد.
شهسواری اضافه کرد: همچنین می‌توان از ضایعات حاصل از تولید سیب زمینی توسط صنایع تبدیلی بهره گرفت.
وی با تأکید بر اینکه انجام عملیات فرآوری محصول نیازمند وجود مواد اولیه مرغوب و با کیفیت در تمام فصول سال است، اظهار داشت: همین امر لزوم ایجاد سردخانه‌ها و انبارهای فنی برای نگهداری مناسب این محصول را اجتناب ناپذیر می‌کند.
هفت انبار فنی با ظرفیت تقریبی 31 هزار تن در همدان احداث شده است
شهسواری در خصوص وضعیت انبارها عنوان داشت: هم اکنون هفت انبار فنی با ظرفیت تقریبی 31 هزار تن در استان همدان احداث شده و 26 سردخانه و انبار ویژه نگهداری سیب زمینی با ظرفیت 110 هزار تن در حال پیگیری و احداث است.
وی همچنین تعداد کل واحدهای صنایع تبدیلی موجود در استان همدان را 307 واحد عنوان کرد و افزود: میزان سرمایه‌گذاری این صنایع دو میلیون و 526 هزار و 34 ریال با اشتغال‌زایی شش هزار و 717 نفر است.
مدیر صنایع کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان اظهار داشت: واحدهای صنایع تبدیلی موجود در استان همدان در بخش‌های زراعی، باغی و دامی فعالیت دارند و قابلیت میزان جذب مواد اولیه در آنها در مجموع سه میلیون و 900 هزار تن است.
تنها سه واحد از واحدهای صنایع تبدیلی همدان به فرآوری سیب زمینی اختصاص دارد
وی با اشاره به اینکه تنها سه واحد از واحدهای صنایع تبدیلی همدان به فرآوری سیب زمینی اختصاص دارد، گفت: این واحدها در زمینه خلال سیب‌زمینی احداث شده‌اند و در حال حاضر این واحدها عمدتاً غیرفعال یا دارای تولید با توان بسیار کمتر از ظرفیت پیش بینی شده هستند.
مدیر صنایع تبدیلی جهاد کشاورزی استان عمده‌ترین موانع توسعه صنایع تبدیلی سیب زمینی را عدم فرهنگ سازی مناسب در خصوص مصرف فرآورده‌های سیب‌زمینی، نبود مزیت و امتیاز خاص برای حمایت از سرمایه‌گذاران در این زمینه، نیاز به کشت واریته‌های خاص و متناسب با نوع صنعت، نیاز به سرمایه گذاری بالا در فرآوری این محصول و در نتیجه دشواری در این امر و عدم توانایی کافی متقاضیان برای ایجاد این واحدها دانست.
شهسواری اعطای تسهیلات با سود کم و دوران بازپرداخت طولانی‌تر، ایجاد انبارهای فنی در مناطق عمده تولید، ایجاد، تغییر و نوآوری در واریته‌های سیب زمینی به منظور افزایش ارقام مخصوص صنعت فرآوری سیب زمینی را از جمله راهکارهای سازمان جهاد کشاورزی در این رابطه دانست.
مکانيزه کردن کشاورزي به توسعه اين بخش کمک مي‌کند
یک کارشناس کشاورزي نیز در اين خصوص اظهار داشت: مکانيزه کردن کشاورزي از مواردي است که به توسعه اين بخش کمک مي‌کند و با توجه به اينکه توسعه کشاورزي يکي از راه هاي خودکفايي کشور است بايد تلاش شود تا اين صنعت با علم و تکنولوژي روز به پيش برود.
نسرین دانشمند گفت: به دليل توليد انبوه محصولات کشاورزي در استان همدان و معدود بودن کارخانه هايي که بتوانند از اين محصولات فرآورده هاي جانبي تهيه کنند همه ساله ده ها تن از محصولات کشاورزي همدان در ساير مناطق کشور فرآوري و به فروش مي‌رسد.
وی ادامه داد: حمايت و تسهيلات عملي دولت و سازمانهاي ذيربط از ايجاد کارخانه هاي صنايع تبديلي مي‌تواند مانع از بين رفتن محصول و فروش ارزانتر آن توسط کشاورزان شود.
نبود متولي واحد و کمبود تسهيلات بانکي از مشکلات اين حوزه است
وي با اشاره به مشکلات فراروي ايجاد صنايع تبديلي و تکميلي در استان همدان گفت: نبود متولي واحد و کمبود تسهيلات بانکي تخصيص داده شده به واحدهاي صنايع تبديلي با توجه به حجم کار از ديگر مشکلات اين حوزه است.
وي با بیان اينکه امنيت غذايي، توسعه پايدار کشاورزي و صرفه جويي در وقت و هزينه مهمترين محورهاي کار کشاورزي است، يادآور شد: بايد از هدر رفتن سرمايه هاي استان همدان جلوگيري کرد چراکه در حال حاضر، ضعف در تمام رشته هاي کشاورزي، مربوط به بخش فرآوري است و کشاورز بيشترين تلاش را دارد اما کمترين سود را دريافت مي‌کند.
وی با تاکيد بر اينکه بايد صنايع تبديلي در روستاها ايجاد شود تا سود حاصل از آن نصيب کشاورزان شود، گفت: بخش زيادي از سرمايه گذاري ها به دليل وجود امکانات و تسهيلات، در شهرهاي بزرگ انجام مي‌شود و در نتيجه در روستاها و شهرهاي کوچک سرمايه گذاري کمتري صورت مي‌گيرد که همين موضوع بسياري از مشکلات را موجب مي‌شود.
ناگفته پیداست که توجه به رونق تولید محصول سیب‌زمینی و بهبود شرایط نگهداری این محصول نه تنها ضرری را عاید استان همدان نمی‌کند بلکه اهمیت دادن به این مقوله در کاهش شمار بیکاران و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی نقش اساسی دارد.
توسعه کشاورزی در گرو توسعه صنایع تبدیلی است
با این حال بیراه نیست گفته شود توسعه کشاورزی در گرو توسعه صنایع تبدیلی است که این امر مستلزم حمایت مسئولان است و حمایت و تسهیلات عملی دولت و سازمانهای ذیربط از ایجاد کارخانه های صنایع تبدیلی می تواند مانع از بین رفتن محصول و فروش ارزانتر آن توسط کشاورزان و رشد وشكوفايي كشور مي‌شود.
با توسعه صنایع تبدیلی می توان به ثبات در تولید، افزایش ارزش افزوده و ایجاد اشتغال رسید و نوسان قیمت را کاهش داد.
برخی افراد ایجاد صنایع تبدیلی سیب زمینی را در منطقه بدون توجیه اقتصادی می دانند و این در حالی است که این نظر مورد تایید کارشناسان سرمایه گذاری نیست.
شرایط نگهداری سیب زمینی در همدان پس از برداشت، بسیار ضعیف است
شرایط نگهداری سیب زمینی در همدان پس از برداشت، بسیار ضعیف است چراکه سیب زمینی تولیدی رطوبت بالایی دارد و مستعد ضايع شدن بوده و نگهداري آنها مستلزم شرايط خاصي است ولي به دليل نبود انبار فنی و سردخانه مناسب در این استان کشاورزان تنها محدوده مسقفی را برای انبار محصول خود در نظر می‌گیرند تا سیب زمینی آنها از باد و باران در امان باشد و به کنترل نور، رطوبت و دما توجه چندانی ندارند.
از سوی دیگر باید صادرات سیب زمینی برنامه ریزی شده باشد تا با در نظر گرفتن میزان محصول تولیدی و مازاد، صادرات انجام شده و محصول با کیفیت در بازارهای جهانی عرضه شود، صنعت بسته بندی نیز نیازمند تقویت است.
و در پایان اینکه با ايجاد واحدهای فرآوری محصولات کشاورزی مطابق استانداردهای ملی و بین‌المللی و استفاده از تکنولوژی‌های نوین ، مي توان راه ورود به بازارهای بین‌المللی را هموار کرده و اقتصاد مبتنی بر کشاورزی پایدار را مستحکم سازد.