علی‌اصغر محکی، استاد دانشگاه در رشته علوم ارتباطات اجتماعی در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن تشریح وضعیت فعلی رسانه‌ها اعم از مطبوعات، سینما، رادیو و تلویزیون و پایگاه‌های مجازی و بیان معضلات این عرصه، نکاتی را در قالب چند سئوال و پیشنهاد با 8 نامزد انتخابات یازدهم ریاست جمهوری در میان گذاشت.
مدیرعامل و سردبیر سابق روزنامه همشهری ابتدا با تشریح وضعیت فعلی مطبوعات گفت: پرسابقه‌ترین رسانه‌ها در ایران، روزنامه‌ها هستند که تا امروز روزگار خوشی نداشته‌اند؛ الان 185 سال است که مطبوعات در ایران فعالیت دارند، اما در همه این سال‌ها، نظام سیاسی و اجتماعی ما نتوانسته رابطه خود را با مطبوعات به گونه‌ای تنظیم کند که همراه با آزادی‌هایی که برای آنها در نظر گرفته شده، توفیقی در این عرصه حاصل شود. در واقع پرسش‌های سرگردانی در حوزه رسانه‌ها در ایران جریان دارد که با گذشت همه این دوره‌‌های قانونگذاری هنوز پاسخ قطعی و نهایی نگرفته است. البته ما قانون مطبوعات داریم، اما به نظر می‌رسد فعالیت‌های مطبوعاتی ما دستخوش سلایق و اِعمال نظرهای شخصی مدیران و قانونگذاران بوده و به همین جهت قانون نتوانسته اولاً آنچنان که باید و شاید از حقوق مطبوعات دفاع کند و ثانیاً به اجماعی در بحث خودکنترلی و نظام نظارت حرفه‌ای فعالان این عرصه برسد.
این استاد رشته علوم ارتباطات اجتماعی اضافه کرد: همین باعث شده که امنیت شغلی در مطبوعات بسیار پائین و مطبوعات ما دیرپا نباشند و کسانی هم که در مطبوعات کار می‌کنند، هم از حیث آموزش‌های حرفه‌ای و روزآمد شدن با تحولات جدید و هم از نظر رعایت استقلال حرفه‌ای، دچار مشکل باشند. از همه مهم‌تر مسئله استقلال مالی است که در این جنبه هم مطبوعات ما بسیار شکننده هستند و فعالیت مطبوعاتی نه تنها سودآور نیست، بلکه خودکفایی مطبوعات را هم به ارمغان نیاورده است.
محکی سپس درباره وضعیت سینما به عنوان یکی از رسانه‌های مهم در ایران هم گفت: سینما نیز همواره با تیغ سانسور و محدودیت و حذف و توقف بیشمار روبرو بوده است؛ از یک طرف مسئولان معاونت سینمایی یا سازمان سینمایی گرایش‌های تعصب‌آلود و پر سوءظن به تولیدات سینمایی دارند و از طرف دیگر بخش عظیمی از کسانی که دستی در حوزه فعالیت‌های سینمایی دارند، نتوانسته‌اند خودشان را با هنجارها و ارزش‌های جامعه منطبق کنند و ما با یک طیف افراط و تفریط در تولیدات سینمایی مواجه بوده‌ایم که متاسفانه از حیث ساختار و سینماداری هم، فعالیت در این عرصه توجیه اقتصادی نداشته است.
قائم مقام موسسه همشهری درباره وضعیت فعالیت رسانه‌ای در رادیو و تلویزیون هم یادآور شد: ما شاهد رونق این دو رسانه در ایران هستیم. البته مدیریت دولتی بر آنها حاکم بوده و این باعث شده پشتیبانی اقتصادی از کمیت برنامه‌های رادیو و تلویزیون به ویژه از دهه 70 به این طرف، خیره کننده باشد؛ تعدد شبکه‌ها، افزایش ساعات پخش، ایجاد شبکه‌های متعدد برون مرزی، پخش برنامه‌ها به زبان‌های خارجی، فعالیت‌های متفرقه‌ای که در حوزه رادیو و تلویزیون انجام می‌شود و حتی مداخلاتی که رادیو و تلویزیون ما در تولیدات سینمایی و حتی فعالیت‌های اجتماعی دارند، مثل برگزاری جشنواره‌های مختلف و انجام برنامه‌ها با هدف‌هایی تحت عنوان امور خیریه، همه اینها باعث شده رادیو و تلویزیون به همه حوزه‌های سیاسی و اقتصادی کشور سَرَک بکشد.
وی با باین اینکه «رادیو و تلویزیون در ایران فراتر از یک نهاد فرهنگی، الان دارای یک پشتوانه قدرتمند از سوی نهادهای حکومتی و یک بنیه مالی است و همین باعث شده سطح توقعات از این رسانه هم بالا باشد» در عین حال گفت: در بحث کیفیت آثار تولیدی در رادیو و تلویزیون، ما دچار یک چالش جدی هستیم و در بعضی موارد نه تنها پیشرفتی نکرده‌ایم، بلکه پسرفت هم داشته‌ایم. امروز کمتر تولیدات مخاطب پسند و در عین حال پاسخگو به نیازهای جامعه در رادیو و تلویزیون می‌بینیم و به نظر می‌رسد صدا و سیما باید در یک رقابت تنگاتنگ با شبکه‌های ماهواره‌ای خارج از کشور، وارد شود و تولیدات جذاب‌تر و در عین حال مفیدتر ارائه کند.
محکی درباره وضعیت فعالیت رسانه‌های مجازی هم یادآور شد: تعداد کاربران اینترنت در ایران در سال‌های اخیر بسیار رشد کرده و از دیگر سو شاهد ظهور انواع و اقسام رسانه‌های الکترونیک توسط دولت، نیروی انتظامی و شهرداری‌ها هستیم. لذا از حیث آمادگی کاربران برای ایجاد شهر الکترونیک و دولت الکترونیک رشد بسیار خوبی را شاهد هستیم، اما باز هم از نظر ساختاری ما با دو مانع بزرگ روبروییم؛ مسئله اول به پهنای باند و سرعت اینترنت برمی‌گردد که متاسفانه در ایران سرعت اینترنت در مقایسه با کشورهای دیگر، بسیار پائین است و مسئله دیگر فیلترینگ غیرهوشمند است که بسیاری از دسترسی‌های مشروع و قانونی را از کاربران سلب کرده است. این در حالی است که ما از یک طرف نیازمند فیلترینگ هوشمند در ایران هستیم و در عین حال در پاسخ به نیاز مردم و کاربران، پهنای باند و سرعت بالاتری از اینترنت را در اختیار آنها قرار دهیم.
این استاد رشته علوم ارتباطات اجتماعی در ادامه خطاب به 8 نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: با توجه به ضعف جایگاه قانونی و حقوقی و آزادی‌های اساسی کاربران و همچنین نگاه سیاسی مسئولان به اینترنت و نیز نظارت‌های پلیس بر این حوزه که بعضاً غیرضروری است و همچنین فیلتر شدن سایت‌ها به صورت غیرهوشمند و محدودیت‌هایی که کاربران از نظر سرعت دسترسی به اینترنت دارند، نامزدهای ریاست جمهوری باید دقیقاً مشخص کنند که به چه سطحی از مداخله دولت در این حوزه قائل هستند؟ البته از نظر ما مداخله در زمینه اینترنت، باید حداقلی باشد و سیاست دولت باید بیشتر متوجه ارتقاء سطح سواد رسانه‌ای، سواد اطلاعاتی و سواد دیجیتالی کاربران باشد و رئیس جمهور آینده اصل اساسی گردش آزاد اطلاعات را از طرف کاربران بپذیرد.
وی تاکید کرد: در حوزه سیاست‌های مربوط به رادیو و تلویزیون هم نامزدهای ریاست جمهوری باید نظرشان را درباره سیاست‌های نظارتی و همچنین سیاست‌های مربوط به پخش در صدا و سیما اعلام کنند و همچنین بگویند چه پیش شرطی برای اصلاح نظام معیوب حاکم بر صدا و سیما و سوق دادن آن به سمت نظام مطلوب دارند؟ در حوزه سینما هم باید بگویند چه نقدی بر سیاست‌های فعلی سینمایی کشور هم از حیث نظارت و کنترل دولتی و مانع تراشی‌هایی که برای فعالیت‌های تشکل‌های صنفی انجام می‌شود، دارند و به نظرشان نظام مطلوب سینمایی کشور چگونه نظامی است؟
قائم مقام موسسه همشهری همچنین با بیان اینکه «در کل دنیا، ایران تنها کشوری است که همچنان نظام اجازه‌نامه در مطبوعات آن رایج است و افراد برای انتشار روزنامه در کشور باید از دولت اجازه بگیرند» گفت: در این عرصه هم نامزدهای ریاست جمهوری باید به 2 سئوال، به صورت مشخص جواب دهند؛ 1ـ چه نقدی بر وضعیت کنونی مطبوعات هم از حیث قانون مطبوعات، هم از حیث مسئولیت‌های حرفه‌ای روزنامه‌نگاری و هم از حیث نظام اجازه نامه دارند؟ 2ـ اعلام کنند چه شروطی برای رسیدن به نظام مطلوب مطبوعاتی در کشور دارند؟؛ نظامی که در آن هم امنیت شغلی روزنامه‌نگاران، هم تقویت اقتصاد مطبوعات و هم استقلال حرفه‌ای مطبوعات و مباحث مرتبط با آزادی مطبوعات و رعایت حقوق تشکل‌های حرفه‌ای و صنفی مطبوعات دیده شده باشد.