به گزارش خبرنگار مهر، احداث جاده ای که از قلب امن ترین نقطه در منطقه حفاظت شده کوه بافق می گذرد (معروف به جاده گزوییه) و قرار است دهستان سبزدشت را به شهرستان بافق در استان یزد متصل کند یکی از مهمترین مناقشات محیط زیست کشور در سال گذشته بود و می توان گفت که احداث این جاده یکی از بزرگترین فجایع محیط زیستی کشور را نیز رقم خواهد زد.
در روزهای پایانی سال گذشته پس از سفر دکتر فاضل معاون پیشین محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست به استان یزد، با عنوان “خبر خوش نوروزی برای طرفداران محیط زیست”، اعلام شد که عملیات ساخت جاده گزو ییه برای همیشه متوقف شده و ساخت این جاده ادامه پیدا نخواهد کرد، اما واقعیت به هیچ عنوان این گونه نبوده است.
منابع معتبر از فعالیت گسترده و شبانه روزی راهسازان و تکمیل بخش عمده ای از این جاده خبر می دهند. در حال حاضر تمامی مراحل زیرسازی، اصلاح شیب و اصلاح پیچ ها در این مسیر انجام شده و مراحل ساخت جاده نهایتا در انتظار انجام عملیات روکش آسفالت است.
عکس های منتشر شده در این گزارش جدیدترین تصاویر مربوط به چند روز گذشته از عملیات احداث جاده در منطقه حفاظت شده کوه بافق و ساخت و سازهای حاشیه مسیر است.
صورت جلسه ای که حکم به شروع مجدد عملیات راهسازی داد
ماجرا از این قرار است که به دنبال سفر معاون پیشین محیط طبیعی سازمان محیط زیست به استان یزد و پس از چند مرحله بازدید از منطقه و محل احداث جاده، صورتجلسه ای با حضور دکتر فاضل در محل استانداری یزد به امضا طرفین می رسد و با احداث جاده دسترسی روستایی موافقت می شود.
در صورتجلسه مذکور تعیین می شود که جاده مذکور باید در حد یک جاده دسترسی استاندارد روستایی باشد، اما نکته مهم این است که استاندارد یک جاده روستایی را چه کسی تعیین می کند؟
مسلما تعیین استاندارد جاده روستایی به عهده سازمان محیط زیست نخواهد بود و این کارشناسان وزارت راه و شهرسازی هستند که این استاندارد را مشخص خواهند کرد.
در حقیقت امضای این صورتجلسه حکم به شروع مجدد فعالیت راهسازی در منطقه حفاظت شده کوه بافق را صادر کرده و دست مسئولان استانی محیط زیست یزد در جلوگیری از ادامه فعالیت جاده سازی را می بندد.
مدیر دیده بان حیات وحش و محیط زیست ایران در این باره به خبرنگار مهر می گوید: گزارش ها حاکی از آن است که با وجود اینکه هنوز تصمیم به انجام روکش آسفالت جاده گزوییه از سوی مقامات استانی اعلام نشده اما هدف اصلی از احداث این جاده نه تنها اتصال دهستان سبزدشت به شهرستان بافق بلکه در نهایت احداث بزرگراه بافق – کوهبنان از طریق همین جاده است.
به اعتقاد کیوان هوشمند، حجم عملیات عمرانی، نوع زیرسازی جاده، اصلاح شیب و پیچ ها بسیار گسترده تر از ساخت یک جاده خاکی برای دسترسی روستایی است و نهایتا این جاده آسفالت خواهد شد.
هجوم زمین خواران و شروع ساخت و ساز در حاشیه جاده
آنطور که معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست استان یزد نیز می گوید: در محدوده فعلی ساخت جاده که در گذشته به راحتی امکان مشاهده حیات وحش وجود داشت هم اکنون هیچ اثری از حیات وحش وجود ندارد.
به گفته اکبری، هنوز عملیات ساخت جاده به پایان نرسیده بسیاری از مزارع کشاورزی متروکه حاشیه جاده که مدتها رها شده بودند، مجددا فعال شده و هجوم گسترده زمین خواران برای ساخت و ساز و احداث مراکز تفریحی در پوشش فعالیت های کشاورزی آغاز شده است.
موافقت سازمان انرژی اتمی با احداث جاده در مسیر جایگزین
مدیر پروژه بین المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی نیز ضمن تایید ادامه فعالیت ساخت جاده گزوییه در منطقه حفاظت شده کوه بافق اذعان می کند: مسیر جایگزین بسیار مناسبی به نام جاده سیروس آباد وجود دارد که علاوه بر اینکه با احداث آن آسیب بسیار کمی به منطقه وارد می شود به لحاظ فنی گزینه بسیار مناسب تری نسبت به مسیر فعلی (جاده گزوییه) است و هزینه بسیار کمتری نیز در بر دارد.
وی افزود: ضمن اینکه برای احداث بزرگراه بافق- کوهبنان در آینده نیز، تعریض جاده سیروس آباد و ساخت بزرگراه در مسیر سیروس آباد مشکلی به وجود نخواهد آمد اما جاده گزوییه از منطقه حفاظت شده عبور می کند و تعریض آن برای احداث بزرگراه، مجددا مشکلات فراوانی به همراه خواهد داشت.
هومن جوکار با بیان اینکه تنها مانعی که برای ساخت جاده جایگزین وجود داشت این بود که جاده سیروس آباد از اراضی متعلق به سازمان انرژی اتمی عبور می کند و این سازمان با احداث جاده مخالف بود می گوید: در سفری که چندی قبل به منطقه انجام شد و در جلساتی که با حضور مسئولین سازمان انرژی اتمی برگزار شد، نهایتا سازمان انرژی اتمی یک نفر را به عنوان نماینده تام الاختیار این سازمان برای بررسی احداث جاده در مسیر سیروس آباد معین کرد.
به گفته وی، پس از آن در جریان بازدیدی که با حضور نماینده تام الاختیار سازمان انرژی اتمی و مقامات محلی از مسیر جایگزین به عمل آمد، این نماینده با اصلاحاتی جزئی با احداث جاده در مسیر سیروس آباد بصورت رسمی و کتبی موافقت کرد و این موافقت به مسئولان استانی نیز اعلام شد.
مدیر پروژه بین المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی افزود: پس از اعلام موافقت سازمان انرژی اتمی با احداث جاده در مسیر جایگزین، مسئولان استانی با بهانه اینکه توقف ساخت جاده گزوییه منجر به نارضایتی مردم منطقه خواهد شد، اعلام کردند که شرایط مناسب توقف این ساخت جاده نیست.
جوکار ضمن رد این ادعا که جاده گزوییه تنها گزینه مورد درخواست مردم منطقه است تأکید می کند: نتیجه تحقیقاتی که با کمک دانشگاه یزد و با توزیع پرسشنامه در میان مردم منطقه صورت پذیرفته نشان می دهد که مردم منطقه نیز با احداث مسیر جایگزین (جاده سیروس آباد) موافق هستند و هیچ اصراری به احداث جاده گزوییه و عبور آن از منطقه حفاظت شده ندارند.
دلیل اصرار به ساخت جاده ای مخرب با وجود موافقت سازمان انرژی اتمی با مسیر جایگزین مشخص نیست
با وجود اینکه آخرین و تنها بهانه مسئولان استانی یزد برای ادامه ساخت جاده در منطقه حفاظت شده کوه بافق، مخالفت سازمان انرژی اتمی با احداث مسیر جایگزین سیروس آباد بوده است اما پس از اعلام موافقت رسمی این سازمان با مسیر جایگزین، مشخص نیست مسئولان استان یزد این بار با چه بهانه ای و اساساً به چه دلیلی اصرار به ادامه ساخت جاده ای دارند که نه تنها از لحاظ فنی (به علت وجود گردنه‌های متعدد و صعب العبور و خطر ریزش کوه) گزینه مناسبی نیست، بلکه هزینه های بالایی به همراه داشته و فاقد صرفه اقتصادی است.
به هر حال آنچه مسلم است در صورت تکمیل و بهره برداری از جاده گزوییه، این جاده یکی از بهترین عرصه های طبیعی کشور و یکی از مهمترین زیستگاه های یوزپلنگ آسیایی را بطور کامل از بین خواهد برد.