در راستای تبیین مبانی و اهداف فرقه های نوظهوری که با کمک برخی معاندین جمهوری اسلامی ایران انجام می شود خبرگزاری مهر برآن شد تا با استفاده از کارشناسان مؤسسه راهبردی دیدهبان(مرکز مقابله با جبهه معارض جمهوری اسلامی ایران) ابعادی از اقدامات این گروه ها را مورد بررسی قرار دهد.
مسیحیت تبشیری جدید ریشه در مسیحیت صهیونیسم دارد
امید رضائی کارشناس مسیحیت تبشیری و عرفانهای کاذب مؤسسه راهبردی دیدهبان در مورد فعالیت تبلیغی مسیحیت صهیونیستی در ایران به خبرنگار مهر گفت: طی تاریخ اسلام ما مشکل خاصی با تبشیر مسیحی نداشتیم. مسیحیان همواره مشغول فعالیتهای تبشیری خود بودند و همیشه هم به دلیل هشیاری جوامع اسلامی با ناکامی مواجه شدهاند. در چند قرن اخیر در دو دوره یورشهای تبشیری به جهان اسلام و ایران را شاهد بودهایم؛ یکی در دوره صفویه و دیگری دوره قاجار که فعالیت آنها پررنگتر و برجسته شد که البته نتیجه خاصی برای آنها به ارمغان نیاورد. اما آنچه امروز به عنوان مسیحیت تبشیری بدان میپردازیم به آن معنا و کارکرد گذشته نیست، بلکه ترکیبی از جنبشهای مختلفی است که آموزه جدید تبشیر صهیونیستی را ارائه میدهد.
وی تأکید کرد: ریشه تبشیر صهیونیستی به همان جنبش مسیحیت صهیونیستی باز میگردد. خود جنبش مسیحیت صهیونیستی از ترکیب سه جنبش صهیونیزم، جنبش اونجلیکال و کاریزماتیک شکل گرفت. ترکیب این سه طیف ملغمهای از آموزههای عرفانهای کاذب تا برداشتهای جدیدی از انجیل و تورات تا به کارگیری متدهای روانشناسی جدید را در بر میگیرد. نهضتهای شبه عرفانی جدید تاثیر بسیاری بر این جنبش گذارده و خود نیز تحت تاثیر این جنبش جدید در مسیحیت قرار گرفتهاند. ضمن اینکه مسیحیت به نهضتهای عرفانی آموزههای تثلیثی را القا کرد و نهضتهای عرفانی مفهوم «آواتار» را با الهام از تثلیث مسیحی پذیرفتند.
مفاهیم مذهبی ما در ایران به صورت گسسته ارائه میشود
رضایی با بیان اینکه یکی از علل گرایش برخی افراد به این گروهها، به نوع انتقال مفاهیم مذهبی ما برمیگردد، افزود: مفاهیم مذهبی ما در ایران به صورت گسسته ارائه میشود در حالیکه در مسیحیت تبشیری همه اطلاعات به صورت دستهبندی شده و منظم که نیازهای هر منطقه را پاسخگوست، ارائه میشود. اما ما مفاهیم مذهبیمان را پراکنده دریافت میکنیم مانند نردبانی بدون پله که امکان بالارفتن را از فرد میگیرد. فرقههای تبشیری دارای کلاسهای منظم برای پیروان خود هستند و برنامه ریزی منظم و پیوسته دارند یعنی فرد وقتی عضو یک جریان شبه کلیسایی میشود، باید از لحاظ دورههای الهیاتی که میبیند کارت خاصی دریافت کند. یعنی عضویت فرد در کلیسا منوط به این میشود که چه دورههایی را دیده است. آنها روشمند عمل میکنند و این مایه موفقیت آنهاست. حتی شبهات را نیز به شکلی روشمند ارائه میکنند و با شبهات طراحی شده برای گروههای سنی مختلف و سطح سواد متفاوت، در برابر افراد کم اطلاع از مفاهیم دینی زمینه فعالیت خود را فراهم میکنند.
وی به برخی از باورهای خاص مسیحیت صهیونیستی اشاره کرد و گفت: این باورها بر مبنای تفاسیری است که الهیون جدید وارد مسیحیت کردند و در مسیحیت بدعت به وجود آوردند. یکی از باورهای ویژه این گروه تقدیس اسرائیل است. این شعار نیست بلکه ممزوج با گوشت و خون آنهاست و از نمودهایش این است که مراسم مذهبی دعا برای اسرائیل دارند و فقط در ایالات متحده توانستهاند جمعیتی بالغ بر 70 میلیون مسیحی صهیونیست را تشکیل دهند. یکی از دلایلی که میگوییم نه تنها امکان ارتباط ایران و آمریکا وجود ندارد، بلکه حتی امیدی به گفتمان نیز وجود ندارد همین مسئله است که این 70 میلیون مسیحی صهیونیست، ایران را مصداق کامل ضد مسیحیت میدانند. اینها در مراسم کلیساهایشان برای اسرائیل اعانه جمع میکنند و جالب آنکه عمده شهرکهای صهیونیستی در کرانه باختری توسط اسرائیل ساخته نمیشود بلکه توسط اعانات حاصل از کلیساهای مسیحیت صهیونیستی ساخته میشود و تا بحال حدود 160 شهرک صهیونیستی توسط کمکهای خارجی در مناطق خودگردان فلسطین ساخته شده است.
مخالفت کلیسای ساختمانی با مسیحیت تبشیری/ مسیحیان ایران خواستار مقابله با این گروهها هستند
وی با بیان اینکه از 40 سال پیش، یورش جدیدی از مسیحیت صهیونیستی به داخل کشور آغاز شده است، تأکید کرد: باید بین مسیحیت تبشیری و کلیسای ساختمانی در ایران تفکیک قائل شویم چون خود کلیسای ساختمانی به دلیل نگرشهای عجیب الهیاتی و مراسمشان این جریان را بدعت میدانند. یعنی مسیحیان ایران با این گروههای تبشیری جدید مشکل دارند. عدم وابستگی به کلیسای ساختمانی از وجوه مشترک همه گروههای مسیحیت تبشیری جدید است و خودشان هم اعلام میکنند ما کلیسای فرافرقهای هستیم.
رضایی با اعلام اینکه عمده سازمانهای مسیحیت تبشیری در دنیا وابسته به سرویسهای امنیتی هستند؛ تأکید کرد: هر سازمان مسیحیت تبشیری خود به زیرشاخههایی تقسیم شده و در نقاط مختلف دنیا پخش میشوند تا بتوانند تمرکز منطقهای به وجود آورند مثلا کره جنوبی برای شرق آسیا است. پیش از انقلاب قرار بود ایران نقطه تمرکز منطقهای باشد اما چون امکان این مسئله را با وقوع انقلاب اسلامی از دست دادند و در کشورهایی چون ترکیه، ارمنستان با جذب افراد فعالیت خود را متمرکز کردند و افراد جذب شده را جهت آموزش به این کشورها میبرند.
وی تأکید کرد: اما منطقه استراتژی مسیحیت تبشیری الان در افغانستان است. در سیل پاکستان شاید حدود 30 سازمان تبشیری وارد این کشور شد و در حال فعالیت هستند. آنها فعالیت های تبشیری گستره دارند مثلاً برخی برای مهاجرت اعلام میکنند که مسیحی شدند یا در تورهای گردشگری به سمت ارمنستان و ترکیه ما تبلیغ مسیحیت تبشیری را میبینیم. یا فعالیت قریب به 1300 سایت و وبلاگ که شبهات را مطرح کرده و ارتباط شبکهای با هم دارند و به اشتراک میگذارند از جمله این فعالیتهاست.
وی به گروههای تبشیری مسیحیت صهیونیستی و تشکیل کلیساهای خانگی در ایران اشاره کرد و گفت: مسیحیت با مسیحیت تبشیری چیز جدای هم هستند. مسیحیان ایران شهروندان خوبی هستند که به راحتی در ایران زندگی میکنند. اما مسیحیت تبشیری با تشکیل کلیساهای خانگی که توسط آموزش دیدگان در خارج ایجاد شده است، جوانان مسلمان را با آموزههایی که خود مسیحیان ایران نیز با آن مخالفاند، به انحراف میکشد.
رضایی افزود: پس با این مسئله نمیتوان برخورد نکرد حتی مسیحیان بومی میخواهند با این گروهها برخورد شود. اما وقتی برخورد میشود یک هیاهوی رسانهای در دنیا ایجاد میکنند که بله ایران تعدادی از مسیحیان را دستگیر کرده و حقوق اقلیتهای دینی را زیر پا گذاشته است در حالیکه امتیازی که ایران به اقلیتهای دینی به ویژه مسیحیان داده است در دنیا کمنظیر است؛ سرانه ورزشی و دینی شهروندان مسیحی در ایران از شیعیان بیشتر است. براساس قانون هر 250 هزار نفر یک نماینده در مجلس دارند اما جمعیت مسیحیان ایران که حدود 100 هزار و خردهای است، دارای 3 نماینده در مجلس شورای اسلامی میباشند، مسیحیان ایران به مانند دیگر اقلیتهای دینی علاوه بر اینکه میتوانند از امکانات عمومی استفاده کنند امکانات ویژه خود را نیز دارا میباشند. مدارس خاص خود را دارند و بودجه خاصی برای آنها در نظر گرفته میشود.
استفاده از کتب روان شناسی در جذب افراد به تفکرات مسیحیت صهیونیست
این کارشناس مسیحیت تبشیری با اشاره به استفاده ابزاری از کتب روان شناسی در جذب افراد به تفکرات مسیحیت صهیونیست، گفت: در حدود 100 سال پیش جنبشی در آمریکا ظهور کرد که با استفاده از متد روانشناسی، کار تبلیغی خود را در مسیحیت تبشیری ادامه داد. در واقع روانشناسی جدیدی را با عنوان روانشناسی موفقیت و تفکر خلاق ایجاد کردند که اینها در دل مسیحیت به وجود آمد. یعنی مسیحیانی که میخواستند نگرش جدید از مسیحیت ارائه دهند با استفاده از دانش روان شناسی وارد شدند. فروش این کتب در کشور ما بسیار زیاد است که خود جای بحث دارد به این معنی که مترجم بخشی از کتب آنها را که میتوان ترجمه کرد، برگردان می کند و آن چیزی که تضاد آشکار با اصول اعتقادی ما دارد و دیگر مطالب بدش را حذف کرده و در نهایت کتابهایی را در این زمینه منتشر میکنند که محتوای آنها موجب سردرگمی و تضعیف عقیدتی میشود.
وی تأکید کرد: معضلات اجتماعی یکی از زمینههای گسترش فرق و عرفانهای کاذب و مسیحیت تبشیری جدید است. نحله هایی که همه در هم تنیده هستند. آنها با چاپ کتابهای جذاب به اشاعه تفکرات منحرف خود میپردازند اما با اینکه انتشار برخی از این کتب در ایران لغو مجوز انتشار شده است، اما به دلیل مشکلاتی که در حوزه نشر داریم میبینیم هنوز همان کتب با تاریخ انتشار قدیمی به صورت نو در کتاب فروشیها یافت میشود.
رضایی علت گرایش بخشی از مردم جامعه ایران را به این فرق، جذابیتهای ظاهری ندانست و گفت: در بررسی حدود 30 سازمان تبشیری متوجه شدیم که آنها با سوار شدن بر موج معضلات اجتماعی مانند عرفانهای کاذب به جذب نیرو میپردازند. برخی از افراد برای پاسخ به خلأ معنوی خود جذب شده و این گروهها با ارائه شبهات کارشناسی شده، افراد را به مسیر دلخواه هدایت می کنند. جریان تبشیر بسیار بر ارتباط چهره به چهره تأکید داشته و واقعاً حمایتها و پیگیریهای جدی دارند.
وی اعلام کرد: جریان مسیحیت تبشیری جدید از روشهای عرفانی برای جلب نظر افراد استفاده میکند. مثلاً با زبانی که خود از آن به زبان روحالقدس یاد میکنند مراسم اجرا میکنند و از خود بی خود می شوند، یا مراسم تدهین که در مسیحیت با روغن مقدس به اجرا گذاشته میشود. اینها مراسم خود را با تکنیکهای روانشناسی ترکیب کرده و حالت خلسه برای افراد ایجاد میکنند. این گروهها تأکید زیادی بر مراسم شفادهی دارند که ادعایی بیش نیست. از آنجا که مردم از رمز و راز خوششان میآید جریان تبشیر با ادعای ارتباط با اجنه و جنگیری و کارهای خرق عادت توجه افراد ساده باور را به خود جلب کرده و جذب آنها میشوند.
جذب افراد با بهره گیری از بزرگان دینی و ادبی
وی در ادامه تصریح کرد: با مشاهده فرقههایی که توانستند در ایران رشد کرده و افراد را جذب خود کنند پی می بریم آنها عرفان چینی، هندی و آموزههای مسیحی را به خدمت گرفته و با اضافه مضامین عرفانی ادبیات فارسی بومی سازی کرده و با تفسیری که از اشعار برخی از شعرای بزرگ ایران مثل حافظ داشتند، توانستند جذابیت ایجاد کنند. یکی از راهکارهای بومی سازی از خودخوانی بزرگان کشور بوده است یعنی مفاهیم مورد علاقه جامعه هدف، مانند ایران را در خدمت آنچیزی که میخواهید ارائه دهید، قرار دهید و این عناصر مشترک به جذب هر چه بیشتر افراد کمک میکند و در عرفانهای کاذب برای جلب نظر مردم از آیات قرآن نیز بهره گرفته میشود.
رضایی به آماری از فعالیت سازمانهای مسیحیت تبشیری در آفریقا اشاره کرد و به نقل از واشنگتن پست گفت: جمعیت مسلمانان در آفریقا از سال 1900 میلادی 21 برایر شده است ولی جمعیت مسیحیان 67 برابر شده است و این برمیگردد به نوع فعالیت مسیحیت تبشیری که با کارهای خدماتی که در مناطق مختلف جهان به ویژه جنوب آفریقا انجام میدهد این جذب نیرو را دارند. برنامههای آنها بلندمدت و سازماندهی شده است. اگر قرار باشد مثلا کشوری مثل پاکستان مرکزیت فعالیت مسیحیت تبشیری باشد، این کار را انجام میدهند. ورود همزمان حدود 30 سازمان مسیحیت تبشیری پس از سیل پاکستان قطعا برنامهریزی شده است. در خاطرات یکی از میسیونرها این بود که راه موفقیت ما این است که در قالب گروههای مختلف بودایی، هندو، ... به نقاط گوناگون رفته و فعالیتهای بشردوستانه یا درمانی انجام دهیم. برای همین الان گروههای مختلف تبشیری درمانی در افغانستان و پاکستان فعال هستند.
خلأ قانونی در برخورد با گروههای مختلف تبشیری و عرفانهای کاذب/ حوزه علمیه مبلغ تربیت نمی کند
وی با اشاره به خلأ قانونی در برخورد با فعالیت فرقه ها و گروههای مختلف تبشیری و یا عرفانهای کاذب تصریح کرد: در قوانین کشورهای دیگر به صراحت آمده است که هر کدام از گروهها تا چه میزان میتوانند فعالیت اجتماعی و تبلیغی و ترویجی داشته باشند در حالیکه ما از لحاظ قانونی دستمان بسته است و گاهی به دلیل خلأ قانونی برای برخورد با این فرق به قوانین ژنو استناد میشود. ما قانونی در مورد ارتداد نداریم یعنی اگر کسی به مسیحیت بپیوندد تعقیب قانونی ندارد اما اگر تبلیغ گسترده داشته باشد، برخورد قانونی سطحی با وی صورت میگیرد اما به صورت جدی قانونی نداریم که بتوان محکم بدان استناد کرد. در ایران مسیحیت تبشیری سرشاخه مشخصی ندارد یعنی سازمانهای مسیحیت تبشیری متعدد با رویکردهای واحد اما با روشهای متفاوت فعال هستند.
این کارشناس مسیحیت تبشیری یکی از مهمترین نقاط ضعف در برخورد با فرقههای نوظهور را نبود مبلغ دینی کاردان برشمرد و گفت: حوزه علمیه مبلغ تربیت نمیکند؛ بلکه کارش تربیت کارشناس علوم اسلامی است. یعنی مهارتهای تبلیغی در بطن حوزه تعریف نشده و تنها به آموزش منطق بسنده میشود اما این مهارت در مسیحیت تعریف شده است و به فرد در بدو ورود مهارت تبلیغی را یاد میدهند. در مسیحیت وقتی یک میسیونر را به کار میگیرند 30 سال به او حقوق داده و او را به استخدام سازمان تبشیری خود در می آورند اما در حوزههای علمیه ما چنین نیست و طلاب بر اساس تجربه کاری تبلیغ را میآموزند و در دورههای کوتاه مدت به فعالیت های تبلیغی میپردازند.
رضایی در پایان گفت: در گزارشی که یکی از مهمترین منابع آمار دهی منتشر کرده است عنوان شده است که در 100 سال پیش عمده جمعیت مسیحیت دنیا در شمال بودند اما الان تعداد جمعیت مسیحی در جنوب دنیا متمرکز است که علت آن به میزان زاد و ولد در کشورهای جنوبی بر میگردد. زاد و ولد در کشورهای شمالی در حال کاهش است اما به دلیل فعالیت مسیحیت در کشورهای جنوب دنیا زاد و ولد در این مناطق بیشتر است و این نمونه گویای این مسئله است که افزایش جمعیت در میزان تأثیر گذاری در حوزه های مختلف چقدر اهمیت دارد.