به گزارش خبرنگار مهر، آئین اختتامیه بیستمین جشنواره سراسری مطبوعات، خبرگزاری ها و پایگاه های اطلاع رسانی پیش از ظهر امروز شنبه 17اسفند با حضور حجت الاسلام حسن روحانی، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین انتظامی معاون امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی این وزارتخانه سید فرید قاسمی دبیر جشنواره مذکور، اعضای هیأت داوری و جمعی از روزنامه نگاران و اهالی رسانه در تالار وحدت در تهران برگزار شد.
در این مراسم مهدی محسنیان راد استاد رشته علوم ارتباطات اجتماعی که به مانند سیدمحمود دعایی، وقتش را برای سخنرانی از حسین انتظامی معاون امور مطبوعاتی وزارت ارشاد گرفته بود، در سخنانی گفت: الان درست 177 سال از انتشار اولین روزنامه در ایران می‌گذرد و این در حالی بود که 240 سال قبل از آن، غربی‌ها روزنامه می‌خواندند. در اولین شماره از اولین روزنامه ایرانی هدف از انتشار آن یعنی کاغذ اخبار «تربیت مردم» اعلام شده است؛ البته این توقع از مطبوعات یک ریشه تاریخی دارد در حایل که غربی‌ها دو قرن قبل از آن می‌دانستند که کار روزنامه، تربیت مردم نیست.
وی سپس به بایدها و نبایدهایی که بعد از انقلاب اسلامی ایران برای مطبوعات وضع شد، اشاره کرد و با استناد به نتایج پژوهشی که وی به اتفاق گروهی از محققان انجام داده است، سخنانش را پی گرفت و افزود: بر اساس هیچ یک از 6 تئوری رسانه‌ای معمول از جمله مسئولیت اجتماعی رسانه‌ها، تئوری مسلکی و تئوری آزادی، هیچ یک از این بایدها و نبایدها بیشتر از 50 درصد رای نیاورده است و از آن طرف این بایدها و نبایدها منجر به این شده که روزنامه‌نگاران دچار سردرگمی ماندگار شوند و همین مسئله به توسعه مقطعی خودسانسوری و احساس ناامنی شغلی انجامیده است.
محسنیان راد با اشاره به تیراژ 1000 نسخه‌ای اولین روزنامه ایرانی، آن را با تیراژ 70 هزار نسخه‌ای روزنامه فرانسوی «لاپرس» که در همان زمان منتشر می‌شده، اشاره کرد و گفت: 90 درصد سطح زیرچاپ روزنامه‌های ایرانی در تهران و تنها 10 درصد باقیمانده در دیگر شهرهای کشور انجام می‌شود.
وی با اشاره به تزریق بی حد و مرز پول نفت به رسانه‌های غیرمکتوبی مانند رادیو و تلویزیون و جفا به نشریات مکتوب، گفت: میزان مطالعه روزنامه در ایران 800 برابر از کشوری مانند ژاپن کمتر است اما از آن طرف فاصله ما با ژاپن در امر توسعه رادیو و تلویزیون کمتر از 1.3 برابر است و این یعنی توسعه نامتوازن رسانه‌ای.
به گفته این پژوهشگر عرصه رسانه اولین قانون مطبوعات در ایران 70 سال بعد از انتشار اولین روزنامه تدوین شد و نکته جالبتر آن، اینکه در ماده 10 این قانون، کل ساکنین سرزمین به کارکنان دولت و بقیه تقسیم شده‌اند و در آن آمده است هر گاه گروه دوم مطلبی در روزنامه‌ای بنویسند که به گروه اول بَر بخورد، مرتکب جرم شده‌اند و باید مجازات شوند!
محسنیان راد سپس گفت: در این 177 سال دوره‌های تکثر فضای رسانه‌ای، بسیار کوتاه بوده و وقتی هم بوده، چون روزنامه‌نگاران ما یاد نگرفته‌اند چه کار باید بکنند، همه‌اش به نقدهای تند و گاه فحاشی در روزنامه‌ها می‌پردازند.
این استاد علوم ارتباطات اجتماعی همچنین از اینکه به استناد همین تحقیق تنها 6 درصد فارغ‌التحصیلان مطبوعات در رشته مرتبط با دانش خود فعالیت می‌کنند، ابراز تاسف کرد و سپس گفت: ما با مرگ زودرس مطبوعات رو به رو هستیم و مجموعه این عوامل سبب می‌شود اقلیتی از روزنامه‌نگاران که احساس امنیت شغلی دارند، به جای آنکه به فکر گلیم مردم باشند، به فکر بیرون آوردن گلیم خود از آب هستند.
وی با اعلام هشدار نسبت به اینکه «اگر این رویه‌ها اصلاح نشود، ما شاهد فروش ستون‌های خبری به بنگاه‌های اقتصادی خواهیم بود» در پایان گفت: اینجاست که روزنامه‌نگارانی که از بزرگی حرفه خود آگاه هستند، باید نسبت به آن مراقبت جدی‌تری داشته باشند.