اراک- خبرگزاری مهر: برای نخستین بار در کشور تولید بذر جنسی( حقیقی) سیر با همکاری دانشگاه اراک و همدان پس از سه ونیم سال تحقیق در اراک تولید شد.

به گزارش خبرنگار مهر، عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه اراک ظهر یکشنبه در جمع خبرنگاران با اعلام این خبر گفت: این بذر با عنوان بررسی مراحل تکوین اندام های زایشی و امکان تولید بذر در هم گروه های سیر ایرانی در اراک تولید شد.

احمدرضا عباسی مقاومت در برابر آفات و بیماریها، ضریب تکثیر بالا، مقاومت به سرما، کاهش هزینه های تولید، ماندگاری بالا و تولید محصول سالم و با کیفیت را از جمله مزایای تولید این بذر عنوان کرد و افزود: هم اکنون مقدار مصرف بذر غیر جنسی در هر هکتار یک تن است که با مصرف بذر جنسی این میزان به حدود یک و نیم کیلو در هکتار می رسد.

ایران چهارمین کشور دنیا در تولید بذر سیر است

وی  با بیان اینکه ایران چهارمین کشور دنیا در تولید بذر سیر است اضافه کرد: کشور ایران بعد از کشورهای آمریکا، فلسطین اشغالی و ژاپن چهارمین تولید کننده بذر جنسی در دنیاست.

وی اظهار داشت: سیر یکی از قدیمی ترین محصولات باغی است که از حدود پنج هزار سال قبل کشت شده وگیاهی کاملا عقیم است که روش تکثیر آن بصورت غیر جنسی (رویشی ) دارای معایب بسیار می باشد عباسی گفت: تولید جهانی سیر پیوسته در حال افزایش است و این گیاه با تولید جهانی حدود 24 میلیون تن در سال بعنوان یک محصول مهم اقتصادی محسوب می شود.

 

 

وی ادامه داد: بر اساس آخرین آمار منتشر شده توسط سازمان خوار و بار جهانی(فائو) ایران با تولید بیش از 90 هزار تن سیر، از جمله کشورهای مطرح در تولید این محصول است به طوری که هم اکنون سطح زیر کشت سیر در ایران حدود 10 هزار هکتار و میانگین عملکرد آن 10 تن در هکتار است که با کشت این بذر میزان تولید به بالای 30 تن در هکتار خواهد رسید.

فلات ایران از مهم‌ترین مراکز تنوع گیاهی برای خانواده پیازی

عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اراک با بیان اینکه فلات ایران از مهم‌ترین مراکز تنوع گیاهی برای خانواده پیازی و به ویژه سیر محسوب می‌شود، خاطر نشان کرد: به دلیل نزدیکی ایران به مرکز اصلی پیدایش سیر و دارا بودن ژرم پلاسم متنوع و غنی، می‌توان انتظار داشت که با انجام آزمایش‌های پایه‌ای و با یک برنامه چند ساله موفق به تولید بذر سیر ایرانی شد.

عباسی اضافه کرد: سیر گیاهی کاملا عقیم است و روش تکثیر آن به صورت غیر جنسی (رویشی) و از طریق حبه‌های آن می‌باشد، روش تکثیر غیر جنسی در سیر دارای معایب متعددی از جمله ضریب تکثیر پائین (مهمترین مورد) هزینه و تلفات بالای انبارداری، ماندگار شدن و پراکنش‌ آفات و بیماری‌ها و همچنین هزینه بالای تولید است.

وی بیان کرد: در روش ازدیاد رویشی، آلودگی به ویروس و دیگر عوامل بیماری‌زا، میزان محصول سیر را ممکن است تا 70 درصد کاهش دهد، علاوه بر این عدم توانایی در تولید مثل جنسی، راه را بر بسیاری از روش‌های به نژادی نظیر تلاقی درون و بین گونه‌ای بسته‌ است، بنابراین افزایش تنوع ژنتیکی در سیر تنها از طریق جهش‌های خود به خودی یا جهش‌های القا شده و یا تنوع سوماکلونالی امکان‌پذیر بوده و ارقام جدید می‌تواند به وسیله گزینش کلونی به دست آید.

عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اراک با اشاره به دلایل عقیمی در سیر گفت: رقابت بین گل و پیازچه‌های هوایی، تخریب لایه تاپی، بیمار‌ی‌های شبه تخریب کننده یا فاسد کننده که توسط میکوپلاسماها و یا ویروس‌ها القا می‌شوند، اختلالات کروموزومی ناهنجاری‌ها در نمو کیسه رویان و ناهنجاری در گامتوفیت ماده از مهم‌ترین دلایل عقیمی سیر گزارش شده است.

عباسی ادامه داد: از نظر گل‌دهی، سیر دامنه وسیعی از تنوع را نشان می‌دهد، معمولا تعداد زیادی از همگروه‌های سیر به هیچ وجه گلی تولید نمی‌کنند، در حالی که برخی از همگروه‌ها همیشه و برخی از همگروه‌ها به طور نسبی گل تولید می‌کنند.

این تحقیق اولین گام برای آغاز تولید بذر جنسی در سیرهای ایرانی

عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اراک بیان کرد: این تحقیق اولین گام برای آغاز تولید بذر جنسی در سیرهای ایرانی بود و با هدف شناسایی همگروه‌های سیر گل‌ده ایرانی و بررسی مراحل مختلف تکوین گل و گل آذین، بساک دانه گرده، تخمک و رویان در همگروه‌های مختلف سیر ایرانی و بررسی امکان تولید بذر از این همگروه‌ها در سه گام و در مدت 3.5 سال انجام شده است.

 

عباسی خاطر نشان کرد: در گام اول شناسایی همگروه‌های گل‌ دهنده زنده و بارور بودن دانه‌های گرده و امکان تولید بذر در 68 همگروه سیر ایرانی مد نظر بود که در سال‌های زراعی 89-90 و 91-90 انجام گرفت، نتایج این دو سال آزمایش نشان داد که در سال زراعی 89-90 از 40 همگروه کاشته شده فقط 17 همگروه گل‌ده و 23 همگروه غیر گل‌ده بودند.

وی خاطرنشان کرد:در سال زراعی 91-90 از 40 همگروه منتخب کاشته شده فقط 3 همگروه غیر گل‌ده و 37 همگروه گل‌ده بودند، نتایج به دست آمده از آزمون‌های مختلف گام اول همگی پایین بودن میزان باروری گرده را در همگروه‌های سیر ایرانی تایید می‌کند، بنابراین می‌توان از همگروه‌های سیر شناسایی شده نر عقیم در صورت ماده بارور بودن به عنوان لاین مادری و با انتقال گرده بارور به آنها بذر تولید کرد.

وی اظهار داشت: در گام دوم ارتباط صفات مورفولوژیک با صفت گل‌دهی در 30 همگروه سیر ایرانی مورد بررسی قرار گرفت، هدف اصلی این بخش از پژوهش تعیین ارتباط صفات مورفولوژیکی با صفت گل‌دهی برای دست‌یابی به نشانگر یا نشانگرهایی بود که بتوانند در انتخاب همگروه‌های گل‌ده مفید واقع شوند.

سیر پس از پیاز دومین محصول مهم است که در تمام مناطق معتدل، نیمه گرمسیری و کوهستان های مناطق گرمسیری دنیا بعنوان سبزی، ادویه و گیاه دارویی کشت می شود