حجت الاسلام علیرضا رئیسیان در گفتگو با مهر با بیان این که کلمه ایمان در آیات قرآن و روایات اسلامی، به عنوان واژه ای کلیدی مطرح شده است، اظهار داشت: گرچه معرفت جزئی از مقوله ایمان است اما ایمان تنها معرفت نیست.
وی با اشاره به آیاتی از قرآن، ایمان را امری قلبی معرفی کرد و افزود: ایمان، عمل صرف نیست چرا که هرجای قرآن که نامی از ایمان آمده است، به عمل صالح هم اشاره شده است.
رئیس دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد، ماهیت ایمان را یک نوع اقرار به زبان، عمل و تسیلم خواند و تصریح کرد: ایمان امری قلبی است و لذا ممکن است فردی آگاهی داشته باشد ولی باز هم مؤمن نباشد و یا فرد عمل متناسب با ایمان انجام دهد اما ایمان قلبی نداشته باشد.
وی خاطرنشان ساخت: کسانی که در ظاهر اعمال عبادی را انجام می دهند و به وحدانیت خداوند معترف هستند، اگر خللی در اعتقاد قلبی ایشان ایجاد شود، منافق هستند و اگر با وجود معرفت به خداوند، در اعمالش خللی وارد شود، آن فرد فاسق معرفی می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی که با این مقدمات کف و حد اعلای ایمان را معرفی کرد، افزود: کف ایمان همان است که فرد پس از به زبان آوردن شهادتین مسلمان خوانده می شود و به دنبال آن اعمال عبادی را انجام می دهد.
لشکر یزید تسلیم فرامین الهی نبودند
وی افزود: در بعضی مواقع می بینیم افرادی علم و شناخت نسبت به خداوند و دین دارند اما عوامل مختلفی باعث می شود که براساس معرفت خود عمل نکنند.
حجت الاسلام رئیسیان عنوان کرد: هوای نفس، تهدید، تطمیع و مسائلی مانند آن ها دلایلی برای کاهش نور ایمان در قلوب افرادی است که ایمان قلبی محکمی ندارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی بیان کرد: آنچه در حادثه کربلا رخ داد این بود که سپاهیان یزید از ناحیه معرفتی شناخت داشتند و امام حسین (ع) را به خوبی می شناختند، عمل با جوارح هم داشتند ولی اشکال در عقد قلبی ایشان بود بدین معنی که در برابر معرفتشان یعنی فرامین الهی و توصیه های پیامبر تسلیم نبودند.
رئیس دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد اظهار داشت: این تسلیم نبودن در برابر فرامین الهی باعث شده بود این افراد به وقت عمل اهل چرتکه انداختن و به دنبال سود و زیان های دنیوی باشند.
وی گفت: مسئله شدت و ضعف ایمان در افراد به خصوص در عصر امام حسین (ع) به مسائل اجتماعی متعددی که در آن زمان رخ داده، باز می گردد و عوامل مختلفی در آن دخیل است.
حجت الاسلام رئیسیان ادامه داد: در کربلا تهدیدها و تطمیع ها به گونه های متفاوت و به میزان مختلف در افراد تأثیر گذاشتند مانند عمر سعد که وعده حکومت ری به او داده بودند و یا جایزه ای که برای کسی که سر مبارک حضرت امام حسین (ع) را جدا کند، تعیین شده بود.
دشمنان امام حسین رابطه قلبی با ایمانشان نداشتند
رئیس دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی تأکید کرد: در واقع در این افراد پیوند قلبی مستحکمی در رابطه با ایمان وجود نداشته و با این وعده و وعیدها ایمانشان فروکش کرده بود، در واقع ایمان این افراد بر کناره بود.
وی پس از آن به شرایط جامعه امروز و وضعیت مسلمانان اشاره ای داشت و بیان کرد: بحث ایمان و خلأهای ایمانی درمیان مسلمانان بحثی درازدامن است و تحلیل های مختلفی را می طلبد که یکی از آن ها وجود انحرافات در همین حوزه مسلمانی است.
حجت الاسلام رئیسیان دلیل عمده افراطی‌گری ها میان برخی مسلمانان را به دلیل عدم شناخت دقیق و درست معارف دینی عنوان کرد و افزود: عامل دیگر بحث تطمیع و تهدیدها است و این یارگیری وهابیت و داعشی ها و تکفیری ها بر کسانی اثر می گذارد که معرفت درستی ندارند و به اطلاعات غلطی که آن ها از دین ارائه می دهند، اعتماد می کنند.
وی تصریح کرد: برخی دیگر هم به خاطر مسائل مادی به گروه های تکفیری می پیوندند و این ها عواملی نیست که در طول تاریخ تغییر کند، تنها مصادیق آن ها عوض می شود.
...................................
گفتگو: اعظم ذوالفقاری