به گزارش خبرنگار مهر، برنامه تخصصی موسیقایی «نغمهها» به کارگردانی حبیب ذوالفقاری و تهیهکنندگی اصغر احدی، چهارشنبه شب گذشته 17 دیماه سراغ استاد لوریس چکناواریان آهنگساز و رهبر ارکستر رفت و درخصوص چگونگی تولید اپرای «رستم و سهراب»، «سمفونی شماره 2»، سمفونی «آرارات»، «پردیس» و «پریسا» گفتگو کرد.
25 سال برای نوشتن اپرای «رستم سهراب» وقت گذاشتم
لوریس چکناوریان که در سال 1316 در بروجرد متولد شده است درباره اپرای «رستم و سهراب» گفت: اپرا کاملترین فرم موسیقی است، هم شعر دارد و هم ارکستر. اپرا یک نمایشنامه است که با موسیقی همراه میشود. در 12 سالگی تحت تاثیر صدای شیر خدا قرار گرفتم و این دلیلی بود برای آشنایی با فردوسی و داستان رستم و سهراب.
وی افزود: آن زمان تصمیم گرفتم بعد از فارغ التحصیلی در رشته موسیقی این داستان را در قالب اپرا بنویسم. بنابراین به آکادمی موسیقی برای تحصیل رفتم و بعد از فارغ التحصیلی در این آکادمی، وزیر فرهنگ وقت از بنده برای حضور در ایران دعوت کرد. به ایران آمدم و نزد استاد روح الله خالقی رفتم تا برای تولید اپرای «رستم و سهراب» از او طلب کمک کنم.
این آهنگساز تصریح کرد: 25 سال برای نوشتن این اپرا در 8 مدل وقت گذاشتم و اجرای اول آن 15 سال طول کشید. در آن مدت به خواندن اشعار فردوسی پرداختم و به جمعآوری موسیقیهای محرمی و زورخانهای مشغول شدم تا بتوانم اثری ملی و مذهبی در قالب اپرای «رستم و سهراب» خلق کنم. این داستان از قشنگترین داستانهای دنیا است.
با تماشای کوه آرارات تحت تاثیر داستان کشتی حضرت نوح قرار گرفتم
چکناواریان درباره تولید «سمفونی شماره 2» تاکید کرد: فرم ارکسترال سمفونی شماره 2 با 12 ساز چوبی، 12 ساز فلزی، سازهای ضربی بزرگ و 60 ساز زهی و کر شکل گرفت اما فکر ساختن سمفونی «آرارات» از زمانی در ذهن من خطور کرد که به تماشای کوه آرارات نشستم. با دیدن کوه آرارات تحت تاثیر داستان کشتی حضرت نوح قرار گرفتم که در این کوه فرود آمد. بنابراین این سمفونی را در 7 قسمت نوشتم که اولین بار در ایروان اجرا شد و بعدها در نقاط مختلف جهان از جمله ایران به اجرا در آمد.
مادامی که موسیقی روی کاغذ باشد ارزش ندارد
این رهبر ارکستر درخصوص اثر «پردیس و پریسا» گفت: زمانی که رهبر ارکسترال اپرای تالار رودکی بودم، سفارش تولید این کار به من شد. پروین سرلک افسانهای را ساخت که استاد خوشنام شعر آن را بگوید و بنده نیز برای آن موسیقی بسازم. این اپرا که در مدت زمان 3 سال تولید شد، بسیار موفق عمل کرد و تلویزیون انگلستان از آن برای شروع و پایان برنامههایشان استفاده کرد. غالبا سازهای چوبی، فلزی، ضربی، زهی در تمام آثار موسیقی کلاسیک وجود دارد و بدنه اصلی این نوع موسیقی را شکل میدهد. موسیقی تا وقتی که روی کاغذ باشد هیچ ارزش ندارد و زمانی موسیقی ارزشمند است که بعد از ساختن، آن را در کوتاهترین زمان ممکن اجرا کنید.
برای اجرای سمفونی «جهان پهلوان تختی» به حمایت جامعه ورزش نیاز دارم
لوریس درباره «کنسرت و گیتار» تصریح کرد: به ساز گیتار بسیار علاقمند هستم و به دلیل سالروز 18 سالگی پسرم اثر «کنسرت و گیتار» را نوشتم. آن زمان پپه رومرو اسپانیایی اولین بار این اثر که برگرفته از موسیقیهای محلی ارامنه است را در آمریکا اجرا کرد و بارها از تلویزیون اتریش نیز پخش شد. آثار زیادی به خاطر دلم نوشتم و اجرا کردم و به دلیل علاقهام به جهان پهلوان تختی سمفونی در 13 قسمت نوشتم اما برای اجرای آن، به حمایت جامعه ورزش کشور، فدراسیون کشتی و کشتی گیران نیاز دارم. روح جهان پهلوان تختی شاد.
به داستانهای شکسپیر علاقه دارم
وی درباره نحوه تولید اثر «اتللو» گفت: همانطور که به فردوسی و اشعارش علاقه دارم به داستانهای خواندنی شکسپیر نیز علاقمند هستم. اتللو را که اثری شرقی است به دلیل دراماتیک بودن آن نوشتم. این اثر زندگی واقعی امروز است. وقتی سفارش نوشتن آن را از یک کمپانی موسیقی در منچستر دریافت کردم، آن را نوشتم و مدتها در تمام شهرهای انگلستان اجرا کردم.
«نغمهها» با هدف گفتگوی صمیمانه با اهالی موسیقی در حوزههای مختلف خوانندگی، آهنگسازی، تکنوازی، موسیقی كلاسیک، موسیقی ملل، موسیقی مقامی یا نواحی، هر هفته دوشنبهها ساعت 20:30 روی آنتن شبکه چهار سیما میرود. گرچه هفته اخیر استثنائا چهارشنبه روانه آنتن شد.