خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ: هر سال همزمان با روز جهانی صنایع دستی(20 خرداد)، نمایشگاهی در تهران و در سالن بین‌المللی نمایشگاه‌ها برگزار می‌شود. امسال هم قرار است نمایشگاه صنایع دستی از ۲۰ تا ۲۵ خردادماه برگزار شود و هنرمندان شرکت‌کننده در این نمایشگاه باید به ارائه صنایع دستی صرفا ایرانی بپردازند و کالاها از بسته‌بندی خوب و باکیفیتی برخوردار باشند. شرکت‌کنندگان باید دارای اقلام تبلیغاتی چون کاتالوگ و بروشور و سایت و لوح فشرده باشند. همچنین کارشناسان معاونت صنایع دستی در هر استان، کار قیمت‌گذاری روی فرآورده‌های دستی را انجام می‌دهند و باید روی تمامی کالاها، قیمت نصب شود.
مطابق اطلاعیه‌ای که مرکز روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی برای ثبت‌نام هنرمندان در نمایشگاه اعلام کرده، معاونت صنایع دستی قرار است، امسال، برخلاف سال‌های گذشته، تنها هزینه فضا و غرفه‌سازی را در اختیار هنرمندان بگذارد. همچنین این معاونت علاوه بر سهمیه محدود تعیین شده برای مشارکت هنرمندان استان‌ها، در نظر دارد تعدادی غرفه با امکانات متعارف چون موکت و صندلی را به صورت آزاد و از قرار متری ۷۵ هزار تومان در اختیار هنرمندان استان‌های مختلف قرار دهد.
براین اساس با عبدالجید شریف‌زاده، مدیرکل توسعه و ترویج معاونت صنایع دستی کشور به گفتگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
از چند سال پیش تاکنون،فضایی به‌طور رایگان در اختیار هنرمندان قرار می‌گرفت؛هزینه اسکان آنها نیز با معاونت صنایع دستی بود. امسال قرار است برخی غرفه‌ها پولی باشد و هنرمندان، هزینه اسکان خود را پرداخت کنند . مگر نقش معاونت صنایع دستی، نقش حمایتی نیست؟
هنرمندان ما عادت کردهاند که فضا و هزینه اسکان، مجانی در اختیار انها قرار گیرد و پایه این تاصور اشتباه، از سال‌های گذشته ریخته شده؛ هنرمندانی که در زمینه گبه و گلیم و مینا و منبت و ... فعالیت می‌کنند و به راحتی می‌توانند اجاره غرفه و اسکان خود را تامین کنند چرا باید از این حرکت معاونت صنایع دستی ناراضی باشند.
اما هنرمند حصیربافی که از هرمزگان می‌آید و همه آن چیزی که در چنته دارد به نیم میلیون هم نمی‌رسد چگونه می‌تواند هزینه اسکان خود را تامین کند از طرف دیگر، نمایشگاه برای او فرصت خوبی است تا بخشی از کارهایش را بفروشد
ما باید از هنرهایی که به دلایل اقتصادی یا نوع کاربردشان در خطر نابودی هستند حمایت کنیم. معلوم است هنرمندی که از خوزستان یا هرمزگان می‌آید و حصیرباف است یا سوزن‌دوزی که از بلوچستان، راهی تهران می‌شود نمی‌تواند در نمایشگاه پولی شرکت کند و هزینه اسکان خود را بپردازد و معاونت صنایع دستی وظیفه دارد از این افراد حمایت کند اما تعداد هنرمندانی که از پس پرداخت هزینه اسکان و اجاره غرفه خود برمی‌آیند کم نیست اما به مجانی بودن نمایشگاه عادت کردهاند.
لازمه تفکیک هنرمندان از یکدیگر شناخت است؛ آیا این شناخت در کارشناسان معاونت صنایع دستی وجود دارد؟
نه...اما کارشناسان ما باید به کار خود مسلط باشند و افراد و هنرمندان استان و شهر خود را بشناسند. وگرنه هر سال همین ماجرا تکرار می‌شود و غرفه‌هایی به طور رایگان در اختیار هنرمندانی قرار می‌گیرد که چندان نیازمند حمایت معاونت صنایع دستی نیستند.
بعضی هنرمندان معتقدند پولی شدن نمایشگاه‌ها، باعث ورود کالاهای غیرایرانی می شود چون شرکت‌کنندگان بیش از کیفیت کالا به درآمدزایی بیشتر فکر می‌کنند؟
من موافق با این نظر نیستم. چه کسی گفته پولی شدن نمایشگاه‌ها باعث ورود لواشک و ترشک و کالای چینی می‌شود. اگر کار، درست و کارشناسانه باشد و نظارتی دقیق و هدفمند از جانب معاونت صنایع دستی وجود داشته باشد.
اما حمایت از هنرمندان از وظایف معاونت صنایع دستی است؟
حمایت نباید در قالب برگزاری نمایشگاه رایگان باشد. ما می‌توانیم مواد اولیه را در اختیار هنرمند بگذاریم و بازار فروش او را فراهم کنیم.
و تشکیل بازارچه‌های دائمی صنایع دستی می‌تواند یک امکان فروش و نمایش دائم برای هنرمندان پدید آورد. این بازارچه ها چه زمان شکل می‌گیرند؟
من فکر می‌کنم شکل‌گیری بازارچه‌ها، یکی از بهترین شیوه‌های حمایتی از صنایع دستی و هنرمندان آن باشد. خوب است که ما در مرکز هر استان یک بازارچه دائمی داشته باشیم. حداقل یک بازارچه. این بهتر از برگزاری نمایشگاه‌هایی است که بهد طور موقتی برگزار می‌شود.اگر بودجه‌ای در اختیار معاونت صنایع دستی قرار گیرد تا در این زمینه سرمایه‌گذاری کند، اتفاق خوشایندی است.
باز هم بعضی هنرمندان معتقدند که خرداد زمان خوبی برای برگزاری نمایشگاه صنایع دستی نیست چون فصل امتحانات بچه‌هاست و دلایل دیگری که برمی‌شمرند. نمی‌توان نمایشگاه را زمان دیگری برگزار کرد؟
سال‌ها این نمایشگاه در هفته صنایع دستی برگزار می‌شود و به نوعی رویدادمحور است و جا افتاده حالا تغییر زمان، چندان خوشایند نیست. چون خود هنرمندان هم به این یک هفته عادت کردهاند اما به باور من تعداد این نمایشگاه‌ها باید زیاد شود و هر فصل، یک نمایشگاه خوب وجود داشته باشد.
یکی از مواردی که شما، پیش از این به آن اشاره کرده بودید، اختصاص گالری‌هایی به صنایع دستی و هنرهای سنتی ما بود. این طرح به کجا انجامید؟
بیشتر گالری‌ها در زمینه هنرهای تجسمی فعالیت می‌کنند و مخاطبان خاص خود را دارند. ما درپی آن هستیم تا به گالری‌هایی مجوز دهیم که به طور تخصصی در زمینه صنایع دستی فعالیت می‌کنند تا هنرمندان برجسته بتوانند کارهاشان را به نمایش و در معرض فروش بگذارند. الان گالری«مس‌نگار»، بهترین آثار قلمزنی را گردآوری کرده؛ ضمن این‌که فروشگاه‌های صنایع دستی، خود یک گالری هستند.
اما گالری تعریف خود را دارد...
فروشگاه‌ها می‌توانند حکم گالری را داشته باشند. به شرط این‌که طبقه‌بندی شوند. هر مخاطبی بداند چه آثاری را از کدام فروشگاه و با چه قیمتی می‌تواند تهیه کند. حتی نمایشگاه‌ها باید طبقه بندی شوند. بخشی از نمایشگاه‌ها، بازرگانی هستند. این نمایشگاه‌ها عمومی‌تر بوده و بحث فروش را مدنظر دارند. دوم، نمایشگاه‌های فرهنگی هستند که بیشتر در خارج از کشور و برای معرفی فرهنگ و هنر این سرزمین برگزار می‌شوند. البته بخشی هم به فروش اختصاص دارد. دسته‌ای از نمایشگاه‌ها، ترویجی است به این معنی که بیشتر به معرفی هنرهای سنتی و صنایع دستی می‌پردازد و و به تعامل میان هنرمندان و مخاطبان می‌انجامد. تلاش ما براین است که در این نمایشگاه‌ها، هنرهای روبه فراموشی و کارهایی که جنبه هنری بیشتری دارند به نمایش درآید.
البته نمایشگاه و گالری و فروشگاه به یک سو؛ معرفی هنرهای سنتی این سرزمین که بعضی‌شان روبه‌فراموشی است به یک عزم ملی نیاز دارد. برای مثال رسانه ملی باید به این موضوع توجه ویژه داشته باشد و فیلم‌ها و مستندهای جذابی در ارتباط با صنایع دستی و هنرهای سنتی بسازد اما چنین اتفاقی، کمتر می‌افتد.