به گزارش خبرنگار مهر، محمدرضا درویشی دبیر دومین فستیوال موسیقی نواحی «آینه دار» در ابتدای این مراسم که سه شنبه شب نوزدهم خرداد در تالار وحدت برگزار شد، گفت: بسیاری از هنرمندانی که در این دوره از فستیوال شرکت کردند نوازندگان و هنرمندانی بودند که در قالب گروه‌های مختلف موسیقایی از مناطق جنوبی کشور آثار خود را ارائه دادند که جا دارد همین جا از همه آنها تشکر کنم.
وی افزود: نکته حائز اهمیت اینکه افراد کلیدی این گروه های موسیقایی مشخصا یک یا چند نفر بودند که میانگین سنتی آنها بین ۷۰ تا ۸۰ سال است و متاسفانه باید گفت که دیگر جایگزینی برای این بزرگان وجود ندارد. حال سوال اینجاست چرا این افراد فاقد جایگزین هستند؟ که باید پاسخ داد معرفت این افراد که سال‌ها هنرشان را سینه به سینه از افراد نسل های بعدی خود دریافت کردند دیگر در بین نسل جوان تر وجود ندارد و این معرفتی است که نزول پیدا کرده و آسیب خورده است. در نتیجه از یک طرف استاد پرورش پیدا نمی کند و به تبع آن نیز نسل اجراکننده تمام می شود و از سوی دیگر شنونده هم دیگر طالب این نوع موسیقی نیست.
موسیقی نواحی به حال خود رها شده است
این آهنگساز تاکید کرد: من درباره یک زمان کوتاه صحبت نمی کنم بلکه درباره یک دوره تاریخی صحبت می کنم که شاهد افول یک فرهنگ هستیم و این لطمه بسیار بزرگی است چرا که صحبت از ریشه های تاریخی ما است. اگر زبان و موسیقی به عنوان دو عنصر هویت بخش فرهنگی آسیب ببیند دیگر قابل جبران نیست. زبان و موسیقی هویت یک ملت با هر زبانی است و اگر این روند ادامه پیدا کند دیر یا زود شاهد آسیبی به مراتب سنگین تر خواهیم بود. حال برای مقابله با این فضا چه باید کرد؟ در برخی کشورها اماکنی را برای حفظ و آموزش موسیقی قومی خودشان درست کردند که می توان گفت با این کار مرگ موسیقی نواحی منطقه مورد نظرشان را عقب می اندازند اما ما در اینجا نه تنها این کار را نکردیم بلکه همه چیز را رها کرده‌ایم.
این پژوهشگر صاحب نام موسیقی نواحی با اشاره به برگزاری دومین فستیوال موسیقی نواحی «آینه دار» توضیح داد: برگزاری این همایش ها و برنامه ها به خاطر نسل جوانی است که بداند موسیقی فقط موسیقی ردیف دستگاهی نیست بلکه همین موسیقی که در این چند روز اجرا شد دارای ریتم، ملودی، رنگ، صدا و تنوع سازی است که می خواهیم آن را به نسل جوان و آینده نشان دهیم و جز این هم هدف دیگری نداریم. ما نمی توانیم این موسیقی را نگه داریم. این موسیقی حتی در برخی از مناطقی که تولید می شود هم غریب است چه برسد به اینکه در اینجا بخواهیم آن را بشنویم. به هر حال این فستیوال تنها راهی است که جوانان اگر خواستند این موسیقی را بشنوند آثاری وجود داشته باشد که به آنها رجوع کنند. اگر هم دلشان نخواست رجوع نمی کنند.
یادمان باشد که چه چیزی را از دست می دهیم
علی مغازه ای دبیر اجرایی دومین فستیوال موسیقی نواحی «آینه دار» هم در این مراسم ضمن ارائه گزارشی از روند برگزاری جشنواره گفت: این فستیوال با انگیزه حمایتی و نه رقابتی بر اساس یک ایده کوچک طراحی و به مرحله اجرا رسید زیرا ما می دانستیم بسیاری از موسیقی های محلی و قومی کشورمان در معرض از بین رفتن بودند از این جهت در دوره اول با تمرکز بر موسیقی مناطق جنوب شرقی کشور و در دوره دوم با تمرکز بر موسیقی جنوب کشور وارد کار شدیم که نتیجه آن برگزاری دو دوره فستیوال موسیقی «آینه دار» بود.
وی افزود: کار دیگری که همزمان با برگزاری این رویداد انجام دادیم حمایت از این نوع موسیقی است زیرا بخش خصوصی در حال تمرین یک کار بزرگ است که اگر غلط باشد همین راه اشتباه به موسیقی نواحی آسیب جدی وارد می کند. ما می خواهیم این موسیقی با کمترین تحول ثبت و ضبط شود و بسیار خوشحالم که در این دوره با حمایت های احسان رسول اف یک تیم قدرتمند اجرایی در همه زمینه ها با ما برای ثبت و ضبط این آثار همراهی کردند؛ آثاری که ممکن است به زودی به طور کامل از بین بروند و ما دیگر شکل واقعی از این گونه ها را نداشته باشیم. به همین جهت ما برای اینکه یادمان بماند چه داشتیم و چه چیزی را از دست می دهیم این بزرگان موسیقی نواحی منطقه جنوب کشور را دعوت کردیم تا همراه ما باشند.
تاسیس «صندوق حمایت از پیشکسوتان موسیقی نواحی»
احسان رسول اف رییس فستیوال موسیقی نواحی «آینه دار» هم در این مراسم با تقدیر از حضور پرشور مخاطبان در این دوره از فستیوال گفت: مایه مباهات است که برای هنرمندانی کار می کنیم که آینه دار تمدن فلات ایران هستند. تمام عشق و باورمان از سمت خودم و گروه اجرایی تقدیم شما هنرمندانی که شایسته بیشترین توجه و احترام هستید. آنچه ما برای شما در این مدت انجام دادیم عشق بود و دوستدار تاثیر شما روی فرهنگ و هنر این سرزمین هستیم.
وی ادامه داد: ما طبق برنامه ریزی هایی که در طول برگزاری فستیوال انجام دادیم به ایده ای رسیدیم که امیدواریم دوستان مدیر در راه قانونی به ما کمک کنند. ایده ای که طی این مدت مطرح شده تاسیس «صندوق حمایت از پیشکسوتان موسیقی نواحی» است که دوست داریم با دریافت مجوزهای قانونی و هموار کردن مسیر قانونی آن توسط مسوولان محترم و البته حضور هیات امنایی خوش نام بتوانیم گامی اساسی در جهت حمایت از هنرمندان صاحب نام موسیقی نواحی برداریم. البته این را هم می دانیم هم اکنون صندوق اعتباری هنرمندان در وزارت ارشاد مشغول به فعالیت است، اما ایده تاسیس این صندوق صرفا پیشنهادی از سوی بخش خصوصی است که می خواهد کمکی در حمایت از نام آوران موسیقی نواحی داشته باشد. من امیدوارم که این اتفاق با هموار کردن مسیر اداری توسط مسوولان هر چه زودتر به مرحله اجرایی برسد.
رسول اف در ادامه صحبت های خود تصریح کرد: تمامی عواید مربوط به برگزاری دومین فستیوال موسیقی نواحی «آینه دار» چه در زمینه فروش بلیت و چه در زمینه فروش لوح های فشرده این رویداد به صندوق حمایت از پیشکسوتان موسیقی نواحی اختصاص پیدا می کند تا شاید این دوره تاریخی روبه افولی که آقای درویشی از آن صحبت کرد بیشتر به درازا بکشد. مدیران دولتی بدانند که ما هیچ چشم داشت مالی نه از این فستیوال و نه از دولت داریم فقط خواهش ما این است که برای تشکیل چنین صندوقی از ما حمایت کنند.
دولت نباید همه کارها را انجام دهد
علی مرادخانی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم که در نیمه های مراسم به حاضران در تالار وحدت پیوست با اشاره به روند تاریخی از برگزاری جشنواره های موسیقی نواحی در کرمان که پیش از این با دبیری محمدرضا درویشی و تعدادی دیگر از پژوهشگران توسط بخش دولتی برپا می شد، توضیح داد: در سال هایی که بار جشنواره موسیقی فجر زیاد شد به این نتیجه رسیدیم که موسیقی نواحی باید جشنواره مستقلی برای خود داشته باشد که بعد منجر به طراحی جشنواره موسیقی نواحی کرمان شد که استاد درویشی تا آنجا که خاطرم هست دبیری چهار دوره آن را به عهده داشتند. در آن دوران که بنده هم افتخار خدمتگزاری در مرکز موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را داشتم بر اساس این جشنواره آثاری ثبت و ضبط شد که واقعا گنجینه ای از موسیقی نواحی کشورمان به حساب می آید؛ گنجینه ای که با درگذشت هنرمندانی چون حاج قربان، نورمحمد درپور، غلامعلی پور عطایی و بسیاری از استادان دیگر اکنون ارزش بیشتری پیدا کرده است.
وی ادامه داد: در سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی ما شاهد این بودیم که به موسیقی نواحی توجه چندانی نمی شد اما همین موسیقی به جایی رسید که حالا بعد از چند سال مردم برای شنیدن آن پول هزینه می کنند. به اعتقاد من موسیقی نواحی به درجه ای رسیده است که می توان روی آن حساب ویژه ای باز کرد و این موضوع حتما جزو برنامه های معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که با برپایی هفته های فرهنگی ایران در کشورهای خارجی گروه های مختلف موسیقی نواحی در این رویدادها حضور پر رنگی داشته باشند. ضمن اینکه امسال ما برای برگزاری جشنواره موسیقی نواحی کرمان هم برنامه ریزی ویژه ای کرده ایم که بتوانیم کماکان این گونه ارزشمند موسیقایی را پیگیری کنیم.
معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از صحبت های خود تاکید کرد: یکی از مباحث اصلی ما در برگزاری رویدادهای فرهنگی هنری جشنواره زدگی است و اکنون خوشحالم که دوستان عنوان «فستیوال» را برای رویدادی مرتبط با موسیقی نواحی در نظر گرفته اند. من امیدوارم این فستیوال همواره پایدار بماند چرا که اعتقاد نداریم همه کارها را باید دولت انجام دهد. ما وظیفه داریم امکانات خود را در اختیار بخش خصوصی قرار دهیم تا یک مجموعه بتواند به درستی کار خود را انجام دهد. به همین دلیل آمادگی کامل داریم که این حمایت را ادامه دهیم و البته امیدوار هم هستیم بنگاه های اقتصادی این علاقه را داشته باشند تا در این حمایت ما را همراهی کنند.
تقدیر از بزرگان موسیقی نواحی جنوب کشور
به گزارش مهر، در پایان بخش اول برنامه نیز در حضور محمدرضا درویشی، داریوش طلایی، ساسان فاطمی، علی مرادخانی و احسان رسول اف از تعدادی هنرمند پیشکسوت موسیقی نواحی مناطق جنوب کشور تجلیل شد.
«شیخ ابولی» خیام خوان بوشهری، رجب سپهری پیشکسوت نوازندگی نی جفتی بوشهر، خالو قنبر راستگو استاد نی جفتی منطقه هرمزگان، عبدالرسول غریبی نماینده گروه «نیمه» بوشهر، احمد علی شرفی نوازنده سازهای بادی و نی انبان بوشهر، بابا عیسی قادری بابازار بزرگ منطقه قشم، «باباسِگر» معروف به ابو رشاد از بابازارهای منطقه بندر لنگه، کرامت قنبری شروه خوان بوشهری، محمد وطن خواه آوازخوان گروه بندر کنگ، عاشور چنانی نوازنده سازهای گِلِن و ربابه از خوزستان، مجید پاکدل نوازنده نی جفتی بوشهری، عبدالکریم پاک سیرت موسیقیدان منطقه شوشتر و دزفول، «ماما کاظمیه» مامازار منطقه خوزستان، حیدر نوایی لوطی صاحب نام شهر میناب، ابراهیم شریف زاده نوازنده صاحب نام موسیقی خراسان از جمله هنرمندانی بودند که در این بخش از آنها تقدیر شد.
پخش نماهنگ اولین فستیوال موسیقی نواحی آینه دار، پخش نماهنگی از هنرمندان شرکت کننده در دومین فستیوال موسیقی نواحی آینه دار، پخش یک فیلم مستند کوتاه از استاد غلامحسین سمندری نوازنده پیشکسوت خراسان، اجرای یک قطعه موسیقی خراسانی با هنرمندی فرزند زنده یاد سمندری و استاد ابراهیم شریف زاده و اجرای چند برنامه مختلف از آثار منتخب دومین فستیوال موسیقی نواحی آینه دار از بخش های مختلف این مراسم بود.