به گزارش خبرنگار مهر، حوزه محیط زیست این هفته شاهد رویداد های مختلفی بود که در ادامه مهمترین آنها را مرور خواهیم کرد.
مرگ ۲۰ آهو در کانال کرخه
در نخستین روز از هفته جاری معاون طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان گفت: تاکنون ۲۰ رأس آهو در منطقه میشداغ با سقوط در کانال پای پل غرب کرخه جان داده‌اند.
عادل مولا اظهار کرد: یک کانال پای پل برای آبیاری زه کشی زمین‌های غرب کرخه وجود دارد که پروژه این کانال به دلیل کمبود آب مسکوت مانده بود. در اجرای طرح انتقال آب غدیر، ایستگاه‌های پمپاژ راه‌اندازی شده و آب را در این کانال رهاسازی کردند. این نکته بسیار حائز اهمیت است که کانال فوق هیچ مجوزی ندارد.
وی افزود: سازه کانال شرایط بسیار بد و نامناسبی دارد به‌گونه‌ای که ابتدا کم شیب بوده و سپس شیب آن به‌شدت تند می‌شود. هر جانداری که در این کانال بیفتد قطعا جان خود را از دست خواهد داد.
معاون محیط‌زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان تصریح کرد: در شرایط کم‌آبی حاکم بر استان خوزستان، تنها منبع آبی این‌گونه از آهوها همین کانال است. در سال گذشته ۱۶ رأس آهو و در سال جاری نیز تاکنون چهار رأس آهو از همین‌گونه که برای نوشیدن آب به این کانال رفته‌اند، درون کانال افتاده و خفه‌شده‌اند.
وی عنوان کرد: محیط‌زیست از سال گذشته تاکنون شاهد تلف شدن این آهوها بوده و باوجود تذکرات پیاپی به آب و برق خوزستان هیچ نتیجه‌ای نگرفته است. به سازمان آب و برق پیشنهاد دادیم که یا دیوارهای کانال را ایمن‌سازی کند یا اجازه برداشت آب از کانال و رهاسازی آن در نزدیکی کانال برای تأمین آب آهوها به ما بدهد.
معاون محیط‌زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان در پایان گفت: متأسفانه آب و برق هیچ‌کدام از پیشنهاد‌های ما را اجرایی نکرده و اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند از طریق مراجع قضایی پیگیری کرده و برخوردهای لازم را انجام می‌دهیم.
این کانال علاوه بر جدایی دو زیستگاه آهو، باعث شده به دلیل کمبود شدید منابع آبی و خشک شدن چشمه‌های طبیعی آن محدوده، حیات‌وحش را مجبور به تلاش برای نوشیدن آب از کانال کرده که به دلیل ساختار خاص دیواره کانال، به درون آن سقوط کرده و محکوم به تلف شدن و یا گرفتاری در دام شکارچیان هستند.
تابستان امسال یک درجه گرمتر از معمول
روز یکشنبه رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی با بیان اینکه در خرداد امسال ۹ استان کشور دمایی حدود ۳ درجه بیش از نرمال داشته اند، از افزایش یک درجه ای دما در تابستان نسبت به وضعیت نرمال خبرداد.
شاهرخ فاتح درباره وضعیت دمای هوا و بارندگی در کشور گفت: خرداد ۹۴ تقریبا تمام مناطق کشور دمایی بیشتر از نرمال داشته اند.
به گفته وی در برخی از استانها شامل آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی و مرکزی افزایش دما در خرداد ۹۴ حدود ۲ درجه سانتیگراد بیشتر از شرایط نرمال بود.
رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی اظهار داشت: در خرداد سال جاری، استان های زنجان، قزوین، البرز، تهران، قم، مازندران، گلستان، سمنان و خراسان شمالی افزایش دمایی حدود ۳ درجه سانتیگراد بیشتر از شرایط نرمال را تجربه کردند.
فاتح تصریح کرد: در سه ماه تابستان ۹۴ تقریبا تمام استان های کشور بین نیم تا یک درجه از شرایط نرمال گرم تر خواهند بود.
وی در خصوص شرایط خشکسالی در کشور توضیح داد: این شرایط با دو شاخص SPI نُه ماهه و بلندمدت بررسی می شود.
رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی یادآور شد: بر اساس شاخص SPI نُه ماهه یعنی از ابتدای سال آبی جاری تا پایان بهار ۹۴ استان های کرمانشاه، ایلام، لرستان، خوزستان، مرکزی، قم، اصفهان، تهران، البرز، سمنان، شرق مازندران، گلستان، بوشهر، فارس و هرمزگان خشکسالی خفیف تا شدید را نشان می دهند.
وی اظهار داشت: بر اساس شاخص SPI هفت ساله منتهی به پایان خرداد ۹۴ استان های کردستان، کرمانشاه، لرستان، ایلام، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد، بوشهر، فارس، مرکزی، قم، تهران، قزوین، البرز، سمنان، جنوب خراسان رضوی و خراسان جنوبی خشکسالی متوسط و شدید را نشان می دهند.
آب زاینده رود پس از ۱۰ سال وارد تالاب گاوخونی شد
روز دوشنبه آب زاینده رود پس از ۱۰ سال وارد تالاب بین المللی گاوخونی شد.
با انتقال آب به تالاب گاوخونی در هفته های اخیر کشاورزان مردم شرق اصفهان به صورت خود جوش اقدام به لایروبی بخشی از مسیر رودخانه برای جلوگیری از برداشت های غیر مجاز آب در مسیر رودخانه کردند.
آب رودخانه ضمن عبور از بند شاخ کنار، صبح امروز به تالاب بین المللی گاوخونی رسیده و پس از ۱۰سال باعث خوشحالی مردم ،کشاورزان و دوستداران محیط زیست شده است.
مردم منطقه شرق اصفهان عصر و شامگاه گذشته را به همراه خانواده های خود در کنار تالاب بین المللی گاوخونی گذراندند و شکرگزاری کردند.
طبق مصوبه ۹ ماده ای شورای مدیریت یکپارچه زاینده رود ، عدم مدیریت یکپارچه و نبود آب در تالاب بین المللی گاوخونی اصفهان که زیست بوم آبی مهم به شمار می آید برطرف خواهد شد و این تالاب از سهمیه آب برخوردار می شود.براساس این مصوبه، وزارت نیرو نیز موظف است حق آبه کشاورزان را مشخص کند.
با توجه به اینکه در شرایط فعلی جریان داشتن این مقدار آب در زاینده رود از خشک شدن بستر رودخانه و تبدیل آن به کانون ریزگردها جلوگیری خواهد کرد در تغذیه آبخوان ها و تأمین بخشی از خدمات زیست بومی رودخانه نظیر حفظ تنوع زیستی نیز نقش بسزایی دارد.
راهکاری تازه برای جلوگیری از انقراض ببرها
اصلاح طبقه بندی گونه ها راهکاری است که گروهی از متخصصان برای مقابله با انقراض ببرها مطرح کرده اند و بر این اساس توصیه شده که زیرگونه های ببر از ۹ به ۲ زیرگونه کاهش یابد.
روز سه شنبه در مقاله جدیدی که در مجله Science Advances منتشر شده تغییرات اساسی برای طبقه بندی ببرها پیشنهاد شده است که حذف ۷ زیرگونه در طبقه بندی ببرها از میان ۹ زیر گونه موجود از مهمترین آنها است. البته این کاهش شدید زیر گونه ها نه تنها در طبقه بندی ببر ها که در مورد سایر گونه های حیات وحش نیز توصیه شده است.
اگر تغییرات پیشنهادی در این مقاله در مورد طبقه بندی ببرها اجرا شود تمام ببر های جهان تنها به دو زیر گونه ببرهای سوندا و ببر های قاره ای تقسیم می شوند و زیر گونه هایی مانند ببر بنگال، ببر آمور ، ببر جاوه ، ببر چینی ، ببر بالی ، ببر سوماترا ، ببر هندو چینی و ببر مالایی دیگر به رسمیت شناخته نخواهند شد.
اندراس ویلتینگ سرگروه تیم تحقیقاتی که مقاله جدید را ارائه داده است، می گوید: طبقه بندی گونه ها به تعداد زیاد زیرگونه ها بدون دلایل علمی و یا با دلایل علمی ضعیف موجب می شود اقدامات عملی در برنامه های حفاظتی پرورش و تولید مثل این گونه کاهش یابد. به عنوان مثال در حال حاضر جمعیت ببر ها در جنوب چین و هندوچین به شدت کاهش یافته است و اگر هریک از این زیرگونه ها همچنان به عنوان طبقه ای جداگانه در نظر گرفته شوند هردو آنها در آینده نزدیک منقرض خواهند شد. اما با در نظر گرفتن آنها به عنوان یک زیرگونه ببر قاره ای می توان تحت یک برنامه حفاظتی واحد این ببر های درحال انقراض را مدیریت کرد.
۲.۵ میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز ۵۰۰ هزار هتکار بیابان زدایی
روز چهارشنبه معاون سازمان جنگل ها با بیان اینکه طی ۵۰ سال گدشته حدود ۲.۵ میلیون هکتار بیابان زدایی در کشور انجام شده است، گفت: اعتبار مورد نیاز برای ۵۰۰ هزار هکتار بیابان زدایی در سال ۲.۵ میلیارد تومان است.
پرویز گرشاسبی در گفتگو با خبرنگار مهر، افزود: عدم توجه به مدیریت جامع حوزه های آبخیز مهمترین علت بیابانی شدن اراضی کشور در سالهای اخیر است به طوری که در حال حاضر میزان بیابان زدایی و بیابان زایی در کشور سالانه با هم برابر شده است.
به گفته وی، سالانه حدود ۵۰ هزار هکتار در کشور بیابان زایی رخ می دهد که علت عمده آن برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی و استفاده بیش از حد از خاک است.
معاون سازمان جنگل ها و مراتع اظهار داشت: از ۱۶۴ میلیون هکتار مساحت کشور، ۳۲ میلیون هکتار آن در محدوده بیابانی قرار دارد که از این میزان حدود ۷ میلیون هکتار آن کانون بحرانی هستند.
گرشاسبی با بیان اینکه بر اساس برنامه پنج ساله پنجم می بایست سالانه ۵۰۰ هزار هکتار از کانون های تولید ریزگرد در کشور توسط سازمان جنگل ها و با همکاری دیگر دستگاه ها از جمله وزارت نفت مهار شود، تصریح کرد: متاسفانه به دلیل کمبود بودجه، درصد بسیار کمی از این میزان سالانه بیابان زدایی می شود بطوریکه در ۵۰ سال اخیر از ۷.۵ میلیون هکتار کانون های بحرانی بیابانی تنها یک سوم آن یعنی حدود ۲.۵ میلیون هکتار احیا شده است.
به گفته وی، برای اینکه سالانه بتوان ۵۰۰ هزار هکتار کانون ریزگرد در کشور را بیابان زدایی کرد به اعتباری حدود ۲.۵ میلیارد تومان در سال نیاز است که تاکنون این اعتبار هرگز تامین نشده است.
آلودگی هوای تهران امسال دو برابر شد
در این روز رئيس ستاد محيط زيست شهرداری تهران از افزايش ۲.۳ برابری آلودگی هوای تهران در سال ۹۴ خبر داد.
علي محمد شاعری اظهار داشت: از ابتدای سال جاری تاکنون، تهران ۳۰ روز هوای ناسالم داشته است در صورتی که در مدت مشابه سال ۹۳ فقط ۱۳ روز هوای ناسالم را تهرانی ها تجربه کرده اند.
وي با بيان اينكه هوای تهران با افزایش ۲.۳ برابری آلودگی در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته مواجه است، افزود: به دليل ورود ریزگردهای خارجی و همچنین گرد و غبار برخاسته از اراضی بیابانی اطراف تهران هوای تهران در اکثر روزها خاکستری است.
شاعري اضافه كرد: مدیریت ناصحیح بر منابع آب، بیابانزایی و مصرف بی رویه انرژی های فسیلی علل اصلی آلودگی هوای کشور و کلانشهر تهران است.
به گفته شاعری بطور کلی ریزگردها بر اثر برخورد بادهاي مخالف و ايجاد همگرايي كه موجب انتقال ذرات گرد و خاك از سطح زمين به ترازهاي بالاتر شده و به دنبال آن هوايي غبارآلود نمایان می کند به وجود می آیند.
شاعری افزود: آلودگی های هوا در ۶ ماهه اول عمدتاً مربوط به ریزگردهای ناشی از بیابان‌های خارجی و داخلی است، اما منابع آلودگی هوا در ۶ ماهه دوم سال مربوط به خودروها، موتور سیکلت و منابع خانگی، اداری و غیره است.
ایستگاه های پارک قائم با ۴۳ روز هوای ناسالم، دانشگاه علم و صنعت ۴۰ روز، ستاد بحران ۳۸ روز و فرمانداری شهرری با ۳۵ روز هوای ناسالم آلوده ترین ایستگاه های سنجش آلودگی هوای تهران در سال ۹۴ را به خود اختصاص داده اند.