به گزارش خبرنگار مهر، موسم تبلیغی که می‌رسد، تحصیل طلاب علوم دینی در همه حوزه‌های علمیه متوقف می‌شود؛ چه آنهایی که به تبلیغ می‌روند و چه طلابی که هنوز به توانمندی تبلیغی نرسیده‌اند.
ماه مبارک رمضان، ۱۰ روز نخست ماه محرم و ۱۰ روز آخر ماه صفر مهم‌ترین مناسبت‌های تبلیغی است که طلاب معمم از سوی نهادهای حوزوی و یا به صورت انفرادی به تبلیغ می‌روند. اما روزهای دیگری هم هستند که دروس حوزه‌های علمیه همانند دیگر نظام‌های آموزشی کشور تعطیل می شود. فصل تابستان، تعطیلات نوروزی، پنجشنبه و جمعه، شهادت امامان معصوم(ع) و تعطیلاتی که در تقویم رسمی کشور درج شده، از جمله این ایام به شمار می‌آیند.
این نابسامانی و زیادبودن تعطیلات حوزه، در سال‌های اخیر باعث انتقاد بزرگان حوزه‌های علمیه شده است. اساتید مطرح حوزه همچون آیات عظام مکارم شیرازی، سبحانی، جوادی آملی و... بیم آن دارند که طلاب علوم دینی در اثر دوری از اجتهاد و تحصیل از هویت طلبگی خود خارج شوند.
نکته مهم اینکه، در حال حاضر حدود ۱۵۰ هزار طلبه در مدارس علمیه کشور مشغول تحصیل هستند اما در باشکوه‌ترین موسم تبلیغی بین ۳۰ تا ۴۰ هزار طلبه به مناطق تبلیغی اعزام می‌شوند. بقیه طلاب یا هنوز در سطح پایین حوزه هستند و لباس مقدس روحانیت را به تن نکرده‌اند و یا با تعطیل شدن حوزه برنامه منسجمی برای تحصیل ندارند و مشغول امور شخصی هستند.
خبرگزاری مهر، برای پیگیری این دغدغه بزرگان و زعمای حوزه‌های علمیه سلسله گفتگوهایی با اساتید و فرهیختگان حوزه انجام می‌دهد تا اظهارنظرها و پیشنهادهای آنان را مورد بررسی و واکاوی قرار دهد.
تدارک فرصت‌های مطالعاتی بین ایام درسی
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد واعظ موسوی - عضو مجلس خبرگان رهبری و یکی از استادان درس خارج حوزه، تعطیلات حوزه را یکی از مباحث جدی دانست که از قدیم الایام در رابطه با حوزه و حوزویان مطرح است.
وی گفت: تعطیلی کلاس‌های رسمی حوزه در مناسبت‌های تبلیغی، وفات حضرات معصومین و مناسبت‌های انقلابی حساسیت‌هایی ایجاد کرده و بسیاری از اساتید حوزه از باب دلسوزی و اینکه وجود تعطیلات زیاد در طول سال موجب کم شدن ایام درسی و هدررفتن اوقات طلاب جوان - که به عشق درس خواندن، خانه را رها کرده و وارد حوزه شدند - می‌شود دغدغه‌هایی دارند.
این استاد حوزه به بیان دو نکته در نقد این دغدغه‌ها پرداخت و اظهار کرد: در همه موسسات و مراکز آموزشی که مباحث علمی در سطوح بالاتری ارائه می‌شود همانند دانشگاه‌هایی که در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری کلاس‌هایی ارائه می‌کنند توجه به کیفیت درس‌ها و چگونگی پرداختن به تخصص درسی مهم است و کمتر به کمیت توجه می‌شود.
به گفته وی، بیشترین وقتی که از دانشجو در این مقاطع و حضور در کلاس‌های رسمی گذاشته می‌شود دو روز در هفته است و دانشجویان در بقیه ایام به کارهای تحقیقی و مطالعه می‌پردازند و دانشجویان و اساتید اعتراضی نسبت به کم بودن زمان کلاس‌های رسمی ندارند.
حجت‌الاسلام واعظ موسوی معتقد است که طلاب حوزه علمیه با توجه به وسعت علوم و سنگینی مباحثی که ارائه می‌شود نیازمند فرصت‌های مطالعاتی در بین ایام درسی هستند تا بتوانند آنچه که در روزهای درسی آموختند را به پژوهش و نقد بگذارند و مطالب را در ذهن خود بپرورانند و حواشی و شروح لازم داشته باشند.
تعطیل‌شدن دروس رسمی نباید به عنوان تعطیلات حوزه تلقی شود
این عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه تعداد روزهای تعطیلات مقاطع ارشد و دکتری دانشگاه قابل قیاس با تعطیلات رسمی دروس حوزه نیست، گفت: البته از طلاب انتظار می‌رود که خودشان را به سلاح علم و عمل مجهز کنند تا علاوه بر رشدیافتن به عنوان الگوهای مناسب در جامعه شیعی، در داخل و خارج کشور فعالیت‌های مختلفی انجام دهند.
وی ادامه داد: طلاب علوم دینی برای رسیدن به چنین مقصودی فقط به کلاس‌های درسی اکتفا نمی‌کنند و اگر در دهه محرم، دهه صفر، ایام فاطمیه، ماه رمضان، دهه فجر و... حوزه به صورت رسمی تعطیل می‌شود، نباید این ایام به عنوان تعطیلی حوزه تلقی شود، به دلیل اینکه موضوع درس طلاب در این مناسبت‌ها تغییر می‌کند.
حجت‌الاسلام واعظ موسوی تاکید کرد: طلاب در این ایام به جای اینکه در درس رسمی حوزه شرکت کنند، پای سخنان اساتید حوزه پیرامون فقه اکبر و انگیزه قیام اباعبدالله یا مظلومیت اهل بیت شرکت می‌کنند و علاوه بر تحقیق و تتبع، از سخنان و مطالعات عمیقی که منبری‌ها و گویندگان مذهبی انجام می‌دهند بهره می‌گیرند.
این استاد درس خارج حوزه با بیان اینکه تعطیلی در حوزه معنا ندارد، اظهار کرد: قراردادن چنین ایامی در تقویم تعطیلات حوزه نمی‌تواند درست باشد و نمی‌توانیم ادعا کنیم که چرا در این ایام دروس حوزه تعطیل می‌شود، چراکه فقط موضوع بحث حوزویان عوض می‌شود.
برخی اظهارنظرها بار منفی دارد
وی با انتقاد از اظهارنظرهای افرادی که سعی دارند این باور را ایجاد کنند که حوزه علمیه تعطیلی زیادی دارد، گفت: طلاب در ایامی که حوزه علمیه به صورت رسمی تعطیل است باید از وقت خود به بهترین نحو استفاده کنند و به پژوهش روی بیاورند و نتیجه تحقیقات خود را در نوک قلم پیاده کرده و در کلاس‌های مهارت‌افزایی و زبان آموزی شرکت کنند.
حجت‌الاسلام واعظ موسوی تاکید کرد: بیشتر طلاب در ایام تعطیلات رسمی حوزه فعالیت‌های گسترده و مفید علمی انجام می‌دهند و صرف کشاندن حوزه به بحث‌های متداول و جداکردن آنها از بحث‌های تحقیقی نمی‌تواند خدمت به حوزه علمیه که مادر نظام است بکند.
این عضو خبرگان رهبری افزود: باید با برنامه ریزی و ارائه راهکارهای مناسب و بهره مندی از رهنمودهای بزرگان، برنامه‌ها را به نحوی اجرا کرد که طلاب از این بهترین بهره ببرند و گرنه با تلقین زیادبودن تعطیلات حوزه نمی‌توان خدمتی به اسلام و فرهنگ اهل بیت کرد.
وی معتقد است که بعضی کلمات حوزویان در مورد زیادبودن تعطیلات حوزه، بار منفی در جامعه و بین طلاب ایجاد می‌کند و ممکن است برخی‌ها تصور کنند طلاب حوزه با وجود زیادبودن تعطیلات حوزه، پیشرفت خوبی ندارند.
حجت‌الاسلام واعظ موسوی گفت: هیچ مرکز آموزشی به اندازه حوزه علمیه کلاس درسی ندارد، بنابراین روزهای شهادت ائمه و مناسبت‌های تبلیغی را جزو تعطیلات نبینیم.