به گزارش خبرنگار مهر، سفر اخیر «خالد مشعل» رئیس دفتر سیاسی حماس به ریاض و دیدار با «ملک سلمان» پادشاه عربستان واکنشهای متعددی را در پی داشته است.
در این میان رسانه ها ضمن تحلیل این مسئله اهدافی را از سفر وی به ریاض مطرح کردند که درخواست میانجیگری میان حماس و مصر، افزایش کمکهای مالی به بازسازی غزه، میانجیگری برای آزادی «محمد مرسی» رئیس جمهوری برکنار شده مصر از جمله اهداف ذکر شده از سوی رسانه ها است.
در این میان مشعل از سفر خود به ریاض دفاع و تصریح کرد که هدف وی از سفر به ریاض رایزنی درخصوص دفاع از مسئله فلسطین است و این در حالی است که «عادل الجبیر» وزیر خارجه عربستان در اولین واکنش رسمی درخصوص بازتابهای سفر مشعل به ریاض اعلام کرد که سفر وی تنها با هدف ادای حج عمره صورت گرفته و اغراض سیاسی در پشت این سفر وجود نداشته است.
در همین راستا گفتگویی با «حسن هانی زاده» کارشناس مسائل خاورمیانه انجام شده که مشروح آن از نظر می گذرد.
اهداف سفر خالد مشعل به ریاض و دیدار با پادشاه عربستان چیست؟
سفر خالد مشعل به عربستان و دیدار وی با ملک سلمان در چارچوب وجود برخی اختلافات در رهبری حماس قابل تحلیل است. با توجه به اینکه خالد مشعل در طول چهار سال گذشته سیاستهایی مغایر با اهداف جنبش حماس درخصوص مسائل منطقه به ویژه بحران سوریه اتخاذ کرد، لذا این امر موجب اعتراض برخی از رهبران شاخص حماس مانند محمود الزهار قرار گرفته است. اکنون وجود شکاف در رهبری جنبش حماس موجب شده که خالد مشعل برای کسب حمایت عربستان به ریاض سفر کند.
از سوی دیگر با توجه به اینکه به نظر می رسد برخی از رهبران حماس تمایل دارند به طور غیر مستقیم با رژیم صهیونیستی مذاکراتی را انجام دهند لذا به نظر می رسد که عربستان می تواند یک حلقه ارتباطی میان رژیم صهیونیستی و حماس برای آغاز یک روند سازش جدید تلقی شود و این امر موجب شده که برخی رهبران حماس و خالد مشعل برای جلب رضایت پادشاه عربستان به میانجیگری و ارتباط با اسرائیل به ریاض سفر کند و اکنون سردرگمی و اختلاف داخل حماس وجود دارد.
الزهار از چهره های برجسته حماس همچنان در مسیر مبارزه با اسرائیل گام بر می دارد، درحالی که هنیه و خالد مشعل در راستای سازش با این رژیم گام بر می دارند که این مسئله ممکن است منجر به بروز چند دستگی و اختلاف در داخل جنبش حماس منجر شود.
به همین دلیل سفر مشعل با هدف تقویت مسئولان و رهبران سازشکار حماس صورت گرفت و مشعل در همین قالب به ریاض سفر و با پادشاه عربستان دیدار کرد که درحقیقت در نتیجه این نزدیکی برخی از رهبران مبارز حماس در انزوا قرار می گیرند.
آیا عربستان به دنبال میانجیگری میان حماس و مصر است؟
ممکن است در آینده عربستان بین مصر و حماس میانجیگری کند که با توجه به ارتباط تنگاتنگی که میان السیسی و عربستان وجود دارد لذا امکان میانجیگری میان مصر و حماس توسط عربستان وجود دارد. هرچند که اختلاف در دیدگاه میان حماس و دولت فعلی مصر وجود دارد ولی به هر حال این امکان وجود دارد که حماس در سیاستهای خود درخصوص مصر و سوریه تجدید نظر کند.
چرا حماس سعی دارد روابط خود را با مصر بهبود بخشد؟
با توجه به اینکه مصر به عنوان حیاط خلوت حماس محسوب می شود و مرز زمینی مصر با غزه از طریق مرز زمینی رفح ارتباط دارد لذا به نظر می رسد که مصر از اهمیت بسیار بالایی برای فلسطین اشغالی مخصوصا ساکنان نوار غزه دارد و هم جنبش فتح و هم حماس در پی بهبود روابط خود با مصر هستند و خالد مشعل هم درصدد بازسازی روابط حماس با مصر است.
مقامات حماس اعلام کرده اند روابط با عربستان خدشه ای به روابطشان با ایران نخواهد داشت، این درحالی است که برخی درصدد القاء این موضوع هستند که نسبت حماس با محور مقاومت از رهگذر تقویت روابط با مصر و عربستان دچار خدشه خواهد شد، نظر شما چیست؟
نگاه جمهوری اسلامی ایران به مسئله فلسطین فراتر از موضوع جنبشهای مبارز فلسطینی است و نگاه ایران نگاه کلانی است. کمک ایران به فلسطین صرفا به ملت فلسطین است نه به گروه خاصی، لذا دور شدن حماس از ایران به مفهوم پایان کمک ایران به ملت فلسطین نخواهد بود. ایران تلاش می کند تا جنبش حماس راه انقلابی و مبارزاتی خود را ادامه دهد و از گذشته جنبش فتح که راه سازش را در پیش گرفت عبرت بگیرد. به همین دلیل به نظر می رسد که اگر مشعل تلاش کند دایره عربی را بر دایره اسلامی ترجیح دهد قطعا دچار اشتباه استراتژیک خواهد شد و همان مسیری را طی می کند که یاسر عرفات در گذشته طی کرده بود.
جنبش حماس در طول بحران سوریه فاصله خود را از محور مقاومت دور کرد و لذا رهبران حماس باید در سیاستهای منطقه ای خود بازنگری کنند و تحت تاثیر جریانها و رخدادهای منطقه ای قرار نگیرند و به مبارزات خود و راهی که ملت مبارز فلسطین تشریح کرده ادامه دهند و فریب نیرنگها و لبخندهای ساختگی برخی حکام مزدور عرب را نخورند.