افسانه احسانی، مدیر موسسه «آوای طبیعت پایدار»، در گفتگو با خبرنگار مهر، از احیای دوباره خبر داد دوتوکهای تاجمیری و دوهوتولوکهای قشمی خبر داد و گفت:این عروسک- بازیچهها، اخیرا به همت برخی پژوهشگران و فعالان توانمندسازی زنان، شناسایی و احیا شدهاند. دوتوک عروسک منطقۀ تاجمیر در خراسان جنوبی، مهرماه سال ۹۳ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. دوتوک و دوهتولوک به معنای دختر کوچک است و از بازیچه هایی ساخته شدهاند که در روزگاران قدیم توسط مادران و مادربزرگها بافته میشده و آمال و آرزوی بچه ها در بازیهای کودکانه با این عروسک-بازیچهها جان می گرفته است.
به گفته این فعال صنایع دستی، بعدها با تغییر شیوه زندگی، همچنانکه بسیاری از آداب و رسوم و مناسبات فرهنگی به فراموشی سپرده شد، ساخت عروسک توسط مادران و بازی کودکان با آن نیز از خاطرهها رخت بربست. حالا جمعی از زنان و مردان فرهنگ دوست ایرانی همت کرده و این عروسکهای پارچهای را دوباره به جامعه امروزی معرفی کردهاند.س دیگر این عروسکها، بازیچههای کودکانه نیستند بلکه عنصر ناب فرهنگی هستند که داستانها، لالاییها، اعتقادات و بخشی از فرهنگ عامیانهای که به فراموشی سپرده شده را به یاد من و تو میآورند.
احسانی، توجه به اشتراکات فرهنگی را علت رفتن عروسکهای خراسان جنوبی و قشم به قرقیزستان دانست و افزود: از آنجایی که نزدیکیهای بی شماری بین عروسکهای مادرساخت در تمامی جوامع به چشم میخورد عروسکهای ایرانی در نخستین سفر خود به حوزۀ آسیای میانه میروند تا اشتراکات قومی و فرهنگی خود را با عروسکهای قرقیزی، قزاقی، تاجیکی و گرجی در میان گذارند. در این سفر مرا، پوپک عظیمپور پژوهشگر و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و دوتن دیگر از بانوان داوطلب و فعال در حوزۀ توانمند سازی زنان به نام های پرور قویدل و مریم مفاخری تیم ایرانی را همراهی خواهند کرد. همچنین عظیمپور درباره«عروسک های ایرانی سفیران فرهنگی» سخنرانی میکند.
در جشنوارۀ صنایع دستی OIMO که از تاریخ ۳۰ جولای تا ۹ آگوست، برابر با ۸ تا ۱۸ مردادماه جاری در کشور قرقیزستان برگزار خواهد شد. بیش از ۱۲۰ هنرمند از کشورهای روسیه، ترکیه، هند، افغانستان، گرجستان، قزاقزستان، تاجیکستان و ازبکستان در این جشنواره که یکی از رویدادهای مهم فرهنگی- هنری در منطقۀ آسیای میانه است شرکت کردهاند.